Ноокат шаардык кеёешинин 2019-жылдын 23-апрелиндеги кезексиз V чакырылыш XXII сессиясынын №XXII-1 токтомуна тиркеме

Ноокат шаарынын жергиликт\\ жамаатынын

уставы

I. Жалпы жоболор

II. Жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдары жана жергиликт\\ маанидеги маселелер

III. Жергиликт\\ жамааттын жергиликт\\ ъз алдынча башкарууну ж\зъгъ ашырууга т\з катышуу формалары

IV. Жергиликт\\ жамааттын жергиликт\\ маанидеги маселерди чеч\\гъ катышуусу

V. Жергиликт\\ ъз алдынча башкаруунун экономикалык негиздери

VI. Корутунду жоболор

I. Жалпы жоболор

1. Жалпы жоболор

1.1. Ноокат шаарынын жергиликт\\ жамаатынын Уставы - жергиликт\\ жамааттын жыйындарында (чогулуштарында) же курутайларында талкуунун жыйынтыгы менен шаардык кеёештин токтому аркылуу бекитил\\ч\, жергиликт\\ жамааттын ич-ара жашоо-турмушун негизги эрежелерин жана принциптерин жънгъ салуучу, жергиликт\\ жамааттардын м\чълър\н\н укуктарын жана милдеттерин кароочу, жергиликт\\ жамааттардын бюджеттик процесстерге катышуусун кошкондо жергиликт\\ маанидеги маселелерди жана Кыргыз Республикасынын мыйзамдары менен жънгъ салынбаган жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу ишинин башка маселелерин чеч\\дъ жергиликт\\ жамааттын м\чълър\н\н бири бири менен жана жергиликт\\ жамааттын жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдары менен ъз ара мамилелеринин тартирбин кароочу акт болуп саналат.

1.2. Ушул Устав Ноокат шаарында колдонулат жана ъздър\н\н уюштуруу-укуктук т\рлър\нъ карабастан, шаарда иштеп жаткан бардык юридикалык жактар, ошондой эле жеке жактар жана алардын бирикмелери \ч\н милдетт\\ болуп саналат.

2. Негизги т\ш\н\ктър жана терминдер

Ушул Уставда тъмъндъг\ т\ш\н\ктър жана терминдер колдонулат:

жергиликт\\ маанидеги маселелер – жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органы, ошондой эле ъздър\н\н т\здън т\з эрктерин билдир\\ менен жергиликт\\ жамааттын м\чълър\ чеч\\ч\, шаар калкынын жашоо-турмушун т\здън т\з камсыз кылуунун маселелери;

ъткър\л\п берилген мамлекеттик ыйгарым укуктар – мыйзамдын же келишимдин негизинде аткаруу \ч\н жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдары тарабынан мамлекеттик органдарга ъткър\л\п берилген айрым мамлекеттик ыйгарым укуктар;

элдик демилгени ж\зъгъ ашыруу боюнча демилгел\\ топ – ушул Уставга ылайык элдик демилгени ж\зъгъ ашыруу боюнча ыктыярдуу негизде т\з\лгън, 11 адамдан кем эмес курамдагы жергиликт\\ жамааттын м\чълър\;

шаардын артыкчылыктуу къйгъйлър\н чеч\\ боюнча демилгел\\ топ – шаарда жашаган 15 тен ашык жарандардан т\з\лгън, шаардын муктаждыктарын чогуу иликтеп (жергиликт\\ маанидеги маселелерди) жана аларды жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдары менен биргеликте чеч\\н\ къздъгън жалпы кызыкчылыктардын негизинде т\з\лгън ыктыярдуу бирикме;

шаардык чогулушту жана курултайды ъткър\\ боюнча демилгечи топ – Кыргыз Республикасынын мыйзам ченемдерине жана ушул Уставдын жоболоруна ылайык шаардын чогулушун же курултайды ъткър\\н\ демилгелеген, курамы 15 адамдан аз эмес жергиликт\\ жамааттын м\чълър\;

жергиликт\\ жамааттын курултайы – жалпы кызыкчылыктарды жараткан жергиликт\\ жамааттын жашоо-турмушунун маанил\\ маселелерин талкуулоо максатында шаардын жергиликт\\ жамаатынын ък\лдър\н\н жыйыны;

жергиликт\\ жамаат – жергиликт\\ маанидеги маселелерди т\здън-т\з жана алар тарабынан т\з\лгън жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдары тарабынан чеч\\гъ жалпы кызыкчылыктары менен бириккен тиешел\\ шаардын аймагында туруктуу жашаган Кыргыз Республикасынын жарандары;

муниципалдык менчик – жергиликт\\ ъз алдынча башкаруунун киреше алуу булагы болуп саналган жана жергиликт\\ ъз алдынча башкаруунун иш-милдеттерин ж\зъгъ ашыруу \ч\н зарыл болгон жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын ээлик кылуусунда, пайдалануусунда, тескъъс\ндъ турган жергиликт\\ жамааттын менчиги;

жергиликт\\ (элдик) ченем чыгаруу демилгеси – жергиликт\\ маанидеги маселелер боюнча ченемдик укуктук актылардын долбоорун (токтомдун долбоорун) иштеп чыгууга жана жергиликт\\ кеёештин кароосуна белгиленген тартипте киргиз\\гъ жергиликт\\ жамааттын укугу;

жарандардын чогулушу – бир къчън\н, кварталдын же шаардын аймагында жашаган жарандардын жыйынында маселелерди талкуулоо жолу менен аларды чеч\\гъ, алар боюнча сунуштарды жана чечимдерди кабыл алууга жергиликт\\ жамааттын т\здън-т\з катышуу формасы;

коомдук угуулар – жамааттын турмушунун маанил\\ маселелери боюнча калктын пикирин иликтеп бил\\гъ, сунуштарды жана рекомендацияларды алууга, оптималдуу, таразаланган чечимдерди табууга калктын кызыкчылыгын эске алуу менен чечимдерди кабыл алуу \ч\н жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын демилгеси боюнча ъткър\л\\ч\, ачык талкуулоо формасындагы уюштурулган иш-чара;

шаардын муктаждыгын чогуу иликтъъ – маалыматтарды биргелешип жыйноо, аларды талдоо процесси жана калктын пикирлерин жана кызыкчылыктарын эске алуу менен ишти пландаштыруу.

3. Шаардын территориясы

3.1. Шаардын территориясы шаардын административдик-аймактык чек араларынын чектериндеги жерлерди ъз\нъ камтыйт.

3.2. Шаардын территориясы тъмъндъг\ кварталдарды ъз\нъ камтыйт:

- Бостон;

- Барын;

- Таштак;

- Кара-Турпак.

4. Шаардын жергиликт\\ жамааты

4.1. Жергиликт\\ маанидеги маселелерди ъз\н\н жоопкерчилиги менен ъз алдынча чеч\\гъ жалпы кызыкчылыктары менен бириккен, Ноокат шаарында туруктуу жашашкан Кыргыз Республикасынын жарандары шаардын жергиликт\\ жамаатын т\з\шът.

4.2. Жергиликт\\ жамааттын 18 жаштан жогорку м\чълър\ жынысына, расасына, улутуна, тилине, тегине, м\лкт\к жана кызматтык абалына, динге карата мамилесине, ынанымына, коомдук бирикмелерге жана саясий партияларга таандыктыгына карабастан т\здън т\з жана/же алар т\з\шкън жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органы аркылуу жергиликт\\ ъз алдынча башкарууну ишке ашырууга теё укуктуу.

4.3. Жергиликт\\ жамаат ъз\н\н жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдары аркылуу эл аралык жана республикалык бирликтерге жана жергиликт\\ жамааттардын ассоциацияларына кир\\гъ укугу бар.

4.4. Жергиликт\\ жамаат мыйзамдарга ылайык тарыхый, маданий, улуттук жана башка жергиликт\\ салттарды жана ъзгъчъл\ктърд\ чагылдырган расмий символдорду белгилъъгъ укутуу. Символдордун с\ръттъп баяндалышы жана аларды пайдалануунун тартиби шаардык кеёештин токтому менен белгиленет.

5. Жергиликт\\ жамааттын м\чъл\г\нъ ът\\н\н жана м\чъл\г\нън

чыгуунун тартиби

5.1. Кыргыз Республикасынын жаранын Ноокат шаарынын жергиликт\\ жамаатынын м\чъс\ деп таануу \ч\н негиз болуп Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген тартипте шаардын аймагында жашаган жери боюнча каттоодон ът\\ фактысы саналат.

5.2. Жергиликт\\ жамааттын м\чъс\ болуп эcептелбеген (каттоосу боюнча), бирок шаарда 1 жылдан ашуун жашаган Кыргыз Республикасынын жарандары, ошол жердин жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарына шайланууга жана шайлоо укуктарын кошпогондо, жергиликт\\ жамааттын м\чълър\ сыяктуу эле калган баардык укуктарга жана милдеттерге ээ.

5.2. Ушул Уставда жана Кыргыз Республикасынын башка мыйзамдарында каралган негиздерден тышкары, Кыргыз Республикасынын жаранын жергиликт\\ жамааттын м\чъл\г\нъ кир\\с\нъ кандайдыр-бир башка шарттарды белгилъъгъ жол берилбейт.

5.4. Кыргыз Республикасынын жараны тъмънк\ учурда жергиликт\\ жамааттын м\чъл\г\нън чыгат:

- ал Кыргыз Республикасынын жарандыгын жоготкондо;

- аны ълд\, дайынсыз жок болду деп таануу жън\ндъ соттун чечими мыйзамдуу к\ч\нъ киргенде;

- каза болгондо;

-шаардын аймагынан сырткары туруктуу жашоо \ч\н чыгып кеткенде.

6. Жергиликт\\ жамааттын м\чълър\н\н укуктары жана милдеттери

6.1. Жергиликт\\ жамааттын м\чълър\ расасына, этностук тиешел\\л\г\нъ, динге болгон мамилесине карабастан, тъмъндъг\ укуктарга ээ:

- жергиликт\\ маанидеги маселелерди чеч\\гъ катышууга;

- Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген тартипте мамлекеттик органдарга жана жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарына шайланууга жана шайлоого;

- жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарында ъз ишин профессионалдык негизде (муниципалдык кызматта) ишке ашырууга;

- мыйзамдарда жана ушул Уставда белгиленген тартипте шаардык кеёештин токтомдорунун долбоорун демилгелъъ жана аларды шаардык кеёештин кароосуна киргиз\\ \ч\н демилгел\\ топторду т\з\\гъ;

- шаардын муктаждыгын иликтъъгъ жана аларды жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдары жана (же) мамлекеттик органдар менен бирдикте чеч\\ \ч\н демилгел\\ топторду т\з\\гъ;

- инвестицияларды тартуу жана жергиликт\\ маанидеги маселелерди чеч\\ \ч\н долбоордук документтерди иштеп чыгууга;

- мэрияга, шаардык кеёешке, мамлекеттик органдардын аймактык бъл\мчълър\нъ, уюмдарга, мекемелерге, ишканаларга жана алардын жетекчилерине жеке ъз\ кайрылууга, ошондой эле сунуштар, арыздар жана даттануулар менен кошо жеке жана коллективд\\ кайрылууларды жънът\\гъ;

- мамлекеттик сырларга тийиштиги бар маалыматтарды, ошондой эле купуя маалыматтарды (кызматтык сырларды) кошпогондо, мамлекеттик органдардын, жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын, уюмдардын, мекемелердин жана ишканалардын карамагында турган маалыматтарды оозеки же жазуу т\р\ндъ суратып алууга;

- жергиликт\\ жамаатка, мэрге, шаардык кеёештин търагасына жана депутаттарга алардын бир жылдагы (же жарым жылдагы) аткарган ишинин жыйынтыктары жън\ндъ маалымат бер\\ тууралуу жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарына оозеки же жазуу т\р\ндъ кайрылуу жънът\\гъ;

- жергиликт\\ жамааттын м\чълър\ \ч\н белгиленген жеёилдиктерден пайдаланууга;

- маалыматтарды эркин алууга (жет\\гъ) жана жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын кадимки иштъъ убактысында муниципалдык менчиктин м\лк\н\н обьектилеринин реестиринин мазмуну менен таанышууга;

- айыл чарбасына жарактуу Мамлекеттик фондунун жерлерин, муниципалдык жерлерди жана муниципалдык менчикте турган башка м\лктърд\ бер\\ боюнча жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдары ъткъргън сатууларга (аукциондорго жана конкурстарга) катышууга;

- шаардык чогулуштарга, курултайларга, коомдук угууларга, шаардык кеёештин ачык сессияларына жана шаардык кеёештин туруктуу (убактылуу) комиссияларынын жыйналыштарына, жетекчилеринин макулдугу боюнча муниципалдык ишканалардын, мекемелердин жана уюмдардын чогулуштарына катышууга, ал жерде ъз пикирин ээн-эркин билдир\\гъ жана жергиликт\\ маанидеги маслелелер боюнча сунуш киргиз\\гъ;

- жамааттын башка м\чълър\ тарабынан коомдук тартипти, ушул Уставдын эрежелерин бузган учурда, алардан мыйзамдардын, ушул Уставдын аткарылышын, коомдук тартипти сактоону жана укук бузуларды токтотууну талап кылууга, керек болсо жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарына жана укук коргоо органдарына кайрылууга;

- жамааттын жашоо шартын жакшыртуу максатында ъткър\лгън коомдук пайдалуу, демъърч\л\к иш-чараларына (ашарларга, ишембиликтерге, демъърч\л\к акцияларына, иш-чарараларга, марафондорго) катышууга;

- микрорайондордун, турак жай комплекстеринин, \й, къчъ, кварталдык комитеттеринин, жамааттардын (общиналар) кеёештери жана комитеттери т\р\ндъ аймактык коомдук ъз алдынча башкарууну Кыргыз Республикасынын мыйзам ченемдерине карама-каршы келбеген формаларында т\з\\гъ;

- жаштар комитетин, аялдар кеёешин, аксакалдар кеёешин, ыктыярдуу элдик кошундарды, коомдук алдын алуу борборлорун (КААБ) жана башка коомдук уюмдарды т\з\\гъ же аларга м\чъ болуп кир\\гъ;

- жергиликт\\ бюджетти т\з\\гъ катышууга, ошондой эле жергиликт\\ бюджеттен чыгымдалып жаткан каражаттар тууралуу маалымат алууга;

- ушул Уставда жана мыйзамдарда каралган тартипте жергиликт\\ жамааттын м\чъл\г\нън ъз эрки менен чыгууга;

- Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында жана ушул Уставда каралган башка укуктардан пайдаланууга;

Жергиликт\\ ъз алдынча башкарууну ж\зъгъ ашырууда, Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында каралган учурларды кошпогондо, жергиликт\\ жамааттын м\чълър\н\н укуктарын чектъъгъ жол берилбейт жана соттук тартипте даттанылышы м\мк\н.

6.2. Жергиликт\\ жамааттын м\чълър\ расасына, этностук тиешел\\л\г\нъ, динге болгон мамилесине карабастан, тъмъндъг\лъргъ милдетт\\:

- Кыргыз Республикасынын Конституциясын, мыйзамдарын жана башка ченемдик укуктук актыларын, ошондой эле ушул Уставды бекем сактоого;

- жергиликт\\ жамааттын башка м\чълър\н\н укуктарын жана эркиндиктерин урматтоого;

- жынысы, расасы, тили, майыптуулугу, этноско таандыктыгы, туткан дини, курагы, саясий же башка ынанымдары, билими, теги, м\лкт\к же башка абалы, ошондой эле башка жагдайлары боюнча адамдарды басмырлоого жол бербъъгъ;

- этностук маанидеги къйгъйлъргъ ът\п кет\\ ыктымалы бар социалдык жана башка характердеги конфликтерди алдын алуу боюнча укук коргоо органдарына жана жергиликт\\ бийликке къмък кърсът\\гъ;

- этностук жамааттардын маданиятынын ъзгъчъл\ктър\нъ толеранттуу болууга;

- жаратылыш айлана-чъйръгъ, ъс\мд\ктъргъ жана жаныбарларга аяр мамиле жасоого;

- муниципалдык менчикке аяр мамиле жасоого;

- калктуу конуштарда мал кармоодо айдоолорду майкандоого, талаадагы айыл чарба ъс\мд\ктър\н\н жыйналган т\ш\м\н керектъъдън чыгаруу же жок кылуу, бак-дарактарга зыян келтир\\гъ жол бербъъгъ, санитардык-ветеринардык жоболорду сактоого;

- мал жайууда малды Кыргыз Республикасынын «Жайыттар жън\ндъ» Мыйзамына ылайык жайытка чыгарууга, же атайын мал жайууга ылайык жерлерге жайууга;

- калктуу конуштун ичинде санитардык жоболорду сактоого жана таштандыларды атайын кърсът\лгън жерлерге чыгарууга (таштанды кутулары/полигондор) жана Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген тартипте;”;

- калктуу конуштардагы жалпы колдонуудагы жерлерде ж\ргъндъ тазалыкты сактоого;

- таза сууну, сугат сууну колдонуу эрежелерин сактоого;

- менчигинин т\р\нъ карабастан, жеке жана юридикалык жактар шаардын ичинде жашы жетпегенерге жана т\нк\с\н алкоголдук (ичимдик) продукцияны, сергит\\ч\ алкоголсуз жана алкоголу аз ичимдиктерди сатууну чектеген тиешел\\ эрежелерди сактоого.

7. Жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу жана аны ишке ашыруунун формалары

7.1. Жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу – жергиликт\\ жамааттардын жергиликт\\ маанидеги маселелерди ъз кызыкчылыктарында жана ъз жоопкерчилиги менен ъз алдынча чеч\\с\н\н Конституция менен кепилденген укугу жана чыныгы м\мк\нч\л\л\г\.

7.2. Жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу жергиликт\\ жамааттардын жергиликт\\ ъз алдынча башкарууга ък\лч\л\кт\\ жана т\з катышуусу менен ишке ашырылат.

7.3. Жергиликт\\ жамааттардын жергиликт\\ ъз алдынча башкарууга ък\лч\л\кт\\ катышуусу шаардык кеёеш аркылуу ж\зъгъ ашырылат.

7.4. Жергиликт\\ жамааттардын жергиликт\\ ъз алдынча башкарууга т\з катышуусу тъмъндъг\дъй формада ж\зъгъ ашырылат:

- коомдук жана мамлекеттик турмуштун бардык маанил\\ маслелелерин жана жергиликт\\ маанидеги маселелелерди жергиликт\\ жамааттын м\чълър\н\н чогулуштарында, курултайларында, ошондой эле коомдук угууларда талкуулоо;

- жергиликт\\ кеёештердин депутаттарын шайлоолор;

- ченем чыгаруу демилгелерин кътър\\ жана/же жергиликт\\ маанидеги ъзгъчъ маанил\\ маселелер боюнча т\з добуш бер\\гъ катышуу.

II. Жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдары жана жергиликт\\ маанидеги маселелер

8. Жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдары

8.1. Ноокат шаарынын жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдары (мэрия, шаардык кеёеш) ъз ишин Кыргыз Республикасынын Конституциясынын, мыйзамдарынын, башка ченемдик укуктук актыларынын, ушул Уставдын негизинде жалпы калктын атынан ж\зъгъ ашырат.

8.2. Жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органы мыйзамдардын аткарылышы боюнча мамлекеттин жана анын органдарынын алдында, ъз иштеринин натыйжалары боюнча-жергиликт\\ жамааттын алдында жоопкерчилик алып барат.

8.3. Жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдары Кыргыз Республикасынын Конституциясына, мыйзамдарына, башка ченемдик укуктук актыларына, ушул Уставга ылайык келбеген актыларды чыгарууга, ошондой эле конституциялык т\з\л\шкъ жана улуттук коопсуздукка т\здън-т\з коркунуч келтирген аракеттерди жасоого, ошондой эле мамлекеттин аймактык б\т\нд\г\н бузууга, улуттар аралык жана диний каршылашууну пропагандалоого жана тутандырууга укугу жок.

9. Шаардык кенеш

9.1. Ноокат шаардык кенеши – мыйзамда белгиленген тартипте 4 жылдык мъънъткъ т\з\л\\ч\, жергиликт\\ ъз алдынча башкаруунун ък\лч\л\кт\\ органы.

9.2. Шаардык кеёеш юридикалык жак болуп саналат жана Кыргыз Республикасынын мыйзамдары менен анын компетенциясына киргизилген бардык маселелерди ъз алдынча чеч\\гъ укуктуу.

9.3. Шаардык кеёештин ишинин уюштуруучулук-укуктук формасынын негизи болуп анын сессиялары жана туруктуу (убактылуу) комиссияларынын жыйындары саналат. Сессияларды жана жыйындарды ъткър\\н\н тартиби жана алардын мезгилд\\л\г\ шаардык кеёештин регламентинде белгиленилет.

9.4. Шаардык кеёештин сессиялары жана туруктуу (убактылуу) комиссияларынын жыйындары коомчулук \ч\н ачык. Ар бир жаран шаардык кеёештин регламентине ылайык сессияларга, жыйындарга катышууга укугу бар. Эгерде каралып жаткан маселе мыйзамдарга ылайык мамлекеттик сырга тийишт\\ болсо, шаардык кеёештин сессиясы жабык ътът.

9.5. Шаардык кеёеш сессиянын: жыйындын датасы жана к\н тартиби жън\ндъ алдын ала жарандарга маалымдоого, алардын сессияга, жыйындарга киришине шарт т\з\\гъ, ошондой эле кабыл алынган чечимдер боюнча жергиликт\\ жамаатты маалымдоого милдет\\.

9.6. Шаардык кеёештин депутаты ъз\н\н шайлоочулары менен туруктуу байланыш т\з\\гъ, аларды шаардык кеёештин иши жана шайлоочулардын суроо-талаптарынын аткарылышы тууралуу байма-бай маалымдап турууга милдетт\\. Депутат ъз\нъ келип т\шкън сунуштарды, арыздарды жана даттанууларды кароого, шаардык кеёештин депутатынын ыйгарым укутарын аткарууга багытталган башка иштерди ж\зъгъ ашырууга милдетт\\.

9.7. Жергиликт\\ кеёештин депутаты мезгил-мезгили менен, бирок жылына бир жолудан кем эмес ъз\н\н иши жана шаардык кеёештин иштери тууралуу шайлоочулардын алдында отчет бер\\гъ милдетт\\.

9.8. Депутаттын отчету шайлоочулардын талабы боюнча кайсы учурда гана болбосун ъткър\л\\гъ тийиш.

9.9. Депутаттын отчету тийишт\\ шайлоо округунун шайлоочуларынын жыйналыштарында же жергиликт\\ жамааттын м\чълър\н\н башка жыйындарында (чогулуштарында) ъткър\лът. Депутат ъз отчетун ъткър\\н\н убактысын жана ордун жергиликт\\ кеёешке жана жергиликт\\ жамаатка маалымдайт.

9.10. Жергиликт\\ кеёеш жергиликт\\ жамааттын алдында депутаттардын отчетторун ъткър\\н\н болжолдуу мъънът\н аныктайт жана аларды отчет \ч\н керект\\ болгон маалымат бер\\ч\ материладар менен ъз учурунда камсыз кылат.

9.11. Шайлоочулардын алдында депутаттардын отчетторун ъткър\\ менен байланышкан чыгымдар жергиликт\\ бюджеттин эсебинен ж\зъгъ ашырылат.

9.12. Мэрия шаррдык кеёештин депутаттарына ъздър\н\н ыйгарым укуктарын ж\зъгъ ашырууга, шайлоочулардын алдында отчетторун даярдоого жана ъткър\\гъ къмък кърсътът.

9.13. Шаардык кеёештин депутаттарын шайлоону ъткър\\ тартиби, шаардык кеёештин, анын туруктуу (убактылуу) комиссияларынын ишин уюштуруунун тартиби, депутаттын ыйгарым укуктары жана статусу, депутаттын шайлоочулар менен иштъъ тартиби «Жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу жън\ндъ», «Жергиликт\\ кеёештердин депутаттарын шайлоо жън\ндъ», «Жергиликт\\ кеёештердин депутаттарынын статусу жън\ндъ» Кыргыз Республикасынын мыйзамдары менен белгенилет.

10. Мэрия

10.1. Шаарда аткаруу бийилигин ж\зъгъ ашыруу \ч\н мэрия иштейт.

10.2. Ноокат шаарынын мэриясы юридикалык жак болуп саналат жана Кыргыз Республикасынын мыйзамдары менен анын компетенциясына киргизилген бардык маселелерди ъз алдынча чеч\\гъ укуктуу. Мэриянын ишин уюштуруунун тартиби, мэриянын компетенциясы, мэрдин ыйгарым укуктары «Жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу жън\ндъ» Кыргыз Республикасынын Мыйзамы жана ушул Устав менен белгиленет.

10.3. Ъз иши боюнча мэрия шаардык кеёешке, ал эми ъткър\л\п берилген ыйгарым укуктар боюнча - тийишт\\ мамлекеттик органдарга отчет берет.

10.4. Мэрия шаардык кеёештин депутаттарына ъздър\н\н ыйгарым укуктарын ж\зъгъ ашырууга, шаардык кеёештин сессияларын, туруктуу (убактылуу) комиссиялардын жыйналыштарын ъткър\\гъ, ошондой эле шайлоочулардын алдында отчетторун бер\\дъ къмък кърсътът.

10.5. Мэриянын кызмат адамдары жана аппаратынын кызматкерлери ъз\н\н иштерин Кыргыз Республикасынын мыйзамдырына ылайык ж\зъгъ ашырышат, муниципалдык кызматчылар болуп саналышат жана окутуучулук, илимий жана башка чыгармачылык иштерден тышкары, акы тълън\\ч\ иш менен алектен\\гъ тийиш эмес. Жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарында партиялык уюмдарды, бирикмелерди жана кыймылдарды т\з\\гъ жол берилбейт.

11. Жергиликт\\ маанидеги маселелер

11.1. Жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдары аймактын жашоо тиричилигин камсыз кылуу системасынын иштешин уюштуруу жана ън\кт\р\\, социалдык-экономикалык пландаштыруу жана калкка социалдык жана маданий кызмат кърсът\\ \ч\н «Жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу жън\ндъ» Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын 18-беренесинде белгиленген жергиликт\\ маанидеги маселелерди чечет жана тъмъндъг\ иш-аракеттерди аткарат:

1) калкты ич\\ч\ таза суу менен толук жабдуу, анын коопсуздугун жана сапатын камсыз кылуу, жалпы колдонуудагы суу т\т\ктър\н\н иштешин камсыз кылуу жана аларды колдонуу тартибин иштеп чыгуу, ич\\ч\ сууну туура колдонуу, акысын тълъъ, тарифтерин бекит\\ боюнча т\ш\нд\р\\ иштерин ж\рг\з\\, аткарылган жумуштар боюнча маалыматты ачыктоо;

2) шаар ичинде муниципалдык жолдорду ондоо-т\здъъ, кеёейт\\ жана канааттандырарлык деёгээлде иштешин камсыз кылуу;

3) шаар ичинде жана жалпы пайдалануудагы жерлерге, къчълъргъ жарык бер\\н\ уюштуруу;

4) кър\стъндърд\ тейлъъ, аларды кърктънд\р\\н\ жана ырасым кызматтарынын кърсът\л\ш\н камсыз кылуу;

5) шаардын ичиндеги жалпы пайдалануудагы жерлерди (къчълърд\, парктарды, аянттарды ж.б.) кърктънд\р\\ жана жашылдандырууну камсыз кылуу,

6) шаар ичиндеги парктарды, спорттук курулмаларды, балдар ойноочу аянттарды жана дем алуу жайларын куруу, ондоо-т\здъъ иштерин ж\рг\з\\ жана алардын канааттандырарлык деёгээлде иштешин камсыз кылуу;

7) белгиленген убакыттарда жалпы пайдалануудагы жерлерди, парктарды, спорт аянтчаларын, къчълърд\, тротуарларды, арыктарды жарандардын катышуусу менен тазалоону уюштуруу;

8) турмуш-тиричилик калдыктарын жыйноону, ташып кет\\н\ жана керектен чыгарууну (утилизацияны) уюштуруу, тыюу салынган жерлерге таштанды чыгарган жарандарга тийишт\\ администравдик жаза чара колдонуу;

9) шаар ичинде жер пайдалануу эрежелерин белгилъъ, генералдык пландарды иштеп чыгуу жана архитектуранын ченемдерин жана эрежелерин сактоону камсыз кылуу;

10) коомдук тартипти сактоого къмъктъш\\, спирт ичимдиктерин лицензиясыз сатууга, жашы жете элек ъсп\р\мдъргъ, тийишт\\ эмес жерлерде сатууга тыйюу салуу, бул тармакта мыйзам талаптарын бузган жарандарга тийишт\\ чара колдонуу;

11) жергиликт\\ маанидеги китепканалардын, ишин уюштуруу жана камсыз кылуу;

12) элдик къркъм чыгармачылыкты ън\кт\р\\ \ч\н шарттарды т\з\\, бош убакытты ъткър\\н\ уюштуруу \ч\н шарттарды т\з\\;

13) балдар жана жаштар менен иштъъ боюнча иш-чараларды ж\зъгъ ашырууну уюштуруу, (балдарды жана жаштарды маданият, кол ънърч\л\к, билимин жогорулатуу ж.б. тармагында ън\кт\р\\ боюнча тийишт\\ кружокторду уюштуруу);

14) дене тарбия жана массалык спортту ън\кт\р\\ \ч\н шарттарды камсыз кылуу;

15) ъзгъчъ кырдаалдардын алдын алууга жана кесепеттерин жоюуга къмъктъш\\, жарандык коргоо боюнча тийишт\\ иш-аракеттерди белгиленген убакыттарда ж\рг\з\\;

16) калкка консультациялык-укуктук жардам кърсът\\н\ камсыз кылуу;

17) \й-б\лъл\к зомбулуктан сактоо жана коргоо боюнча чаралардын комплексин ж\зъгъ ашыруу.

18) шаар ичиндеги муниципалдык менчикке зыян келтирген, коомдук тартипти бузган ж.б. мыйзам талаптарын бузган жарандарга Мэрия же тийишт\\ мамлекеттик органдар тарабынан жоопко тартуу боюнча тийишт\\ жаза чараларын кър\\ иш-аракеттерин ж\рг\з\\;

19) жарандар менен мал багуучулардын ортосундагы мамилелерди жънгъ салуу боюнча иш-аракеттерди ж\рг\з\\ (ишкердик кызмат кърсът\\ келишимин т\з\\ боюнча укуктук жардам кърсът\\, элдин малын багууну тартипке салуу боюнча тийишт\\ жоболорду иштеп чыгуу ж.б.);

20) шаар ичин сугат суу менен камсыз кылуу, ирригацияларды орнотуу, оёдоп-т\здъъ, тазалоо иштерин ж\рг\з\\, сугат сууну пайдалануу эрежелерин жана кезектеш\\ графиктерин иштеп чыгуу;

21) шаар ичинде маданий иш-чараларды уюштуруу;

22) элдин бала-бакча, билим бер\\, спорт жана маданият имараттарына жеткиликт\\л\к муктаждыгын аныктоо менен алардын муктаждыгын жоюу боюнча иш-аракеттерди ж\рг\з\\;

23) жарандарга салыктын т\рлър\н жана башка тълън\\ч\ алымдар боюнча ъз убактысында тълъъ боюнча т\ш\нд\р\\ иш-аракеттерин ж\рг\з\\;

24) шаарды ън\кт\р\\ боюнча, жергиликт\\ жамааттын аныкталган къйгъйлър\н чеч\\ боюнча: аймактын социалдык-экономикалык жактан ън\кт\р\\ программасын иштеп чыгуу жана аны ишке ашыруу боюнча тийишт\\ биргелешкен иш пландарды иштеп чыгып аткарылышын камсыз кылуу;

25) социалдык коргоого муктаж болгон жергиликт\\ жамаатка (ден-соолугунун м\мк\нч\л\г\ чектелген жарандар, карылар, согуштун ардагерлери, аз камсыз болгон жарандар, ж.б.) социалдык коргоо боюнча жергиликт\\ программанын негизинде жана жергиликт\\ бюджеттин м\мк\нч\л\г\нъ жараша калкты социалдык коргоо боюнча кызмат кърсът\\ иш-аракеттерин ж\рг\з\\;

26) Мэриянын алдында атайын бузуулар жън\ндъ иштерди кароо боюнча комиссиянын ишин ж\рг\з\\ жана анын компетенциясына кирген маселелер боюнча администрациялык чара колдонуу иш-аракеттерин Кыргыз Республикасынын Бузуулар жън\ндъ кодексине ылайык ж\зъгъ ашыруу.

Эскерт\\: «Жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу жън\ндъ» КР Мыйзамынын 18-беренесинде белгиленген жергиликт\\ маанидеги маселелер биротоло б\тт\ деп эсептелбейт. Ошол себептен Ноокат шаарынын жергиликт\\ жамааты менен жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдары мамлекеттик органдардын компетенциясына кирбеген жана КР мыйзамдарында карама-каршы келбеген шартта ъздър\н\н географиялык, салттык, этностук, чек-аралык жана башка ъзгъчъл\ктър\нъ байланыштуу жергиликт\\ маанидеги башка маселелерди ушул Уставда кошумча белгилъъгъ укуктуу.

III. Жергиликт\\ жамааттын жергиликт\\ ъз алдынча башкарууну ж\зъгъ ашырууга т\з катышуу формалары

12. Жергиликт\\ жамааттын курултайы

12.1. Жарандардын жыйындарында (чогулуштарында) жергиликт\\ жамааттын ък\лдър\н\н ичинен шайланган курултайдын делегаттары жергиликт\\ жамааттын м\чълър\ менен талкуулоону талап кылган жергиликт\\ маанидеги маанил\\ маселелер боюнча коллективд\\ чечим кабыл алуу \ч\н Кыргыз Республикасынын Президентинин 2001-жылдын 2-майындагы № 152 Жарлыгы менен бекитилген Жергиликт\\ жамааттын ък\лдър\н\н элдик курултайы жън\ндъ Жободо белгиленген тартипте шаар аймагында жергиликт\\ жамааттын курултайы (мындан ары - курултай) чакырылат.

12.2 Курултай тъмънк\лърд\ камтуу менен жергиликт\\ жамааттардын турмуштук мааниге ээ болгон бардык маселелерин кароого укуктуу:

- жергиликт\\ жамааттын Уставын кабыл алуу, ага ъзгърт\\ жана толуктоо киргиз\\;

- аймактын социалдык-экономикалык жактан ън\кт\р\\ жана жергиликт\\ калкты социалдык жактан коргоо программаларынын долбоорлору;

- жергиликт\\ жамааттардын аймагында ъз\н-ъз\ каржылоону, ъз\н-ъз\ камсыз кылууну, ъз\н-ъз\ жънгъ салууну уюштуруунун негизги принциптерин жана эрежелерин бекит\\;

- жергиликт\\ жамааттардын жергиликт\\ бюджетин, ошондой эле бюджеттен тышкаркы каражаттарын т\з\\, аткаруу жана пайдалануу;

- коомдук тартипти коргоо боюнча негизги эрежелерди жана иш-чараларды белгилъъ, майрамдарды, ж\р\штърд\ жана диний ырым-жырымдарды, башка иш-чараларды уюштуруунун жергиликт\\ жамааттардын турмуш-тиричилигине таасир этиши м\мк\н болгон экологиялык жана санитардык талаптарды сактоо;

- ъзгъчъ кырдаалдарда жана коомчулуктун таламында жергиликт\\ жамааттардын к\ч\н жана каражатын моблизациялоону талап кылган башка шарттарда жергиликт\\ жамааттардын м\чълър\н\н коомдук кызмат ътъш\ боюнча милдетт\\ нормаларды белгилъъ;

- Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына жана жергиликт\\ жамааттардын Уставына каршы келбеген, жергиликт\\ жамааттардын турмуш-тиричилигине тиешеси бар башка маанил\\ маселелерди кароо.

12.3. Курултайдын чечимдери сунуштама т\р\ндъ болот жана мэрдин катышуусу менен шаардык кеёеште милдетт\\ т\рдъ каралат. Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына жана ушул Уставга карама каршы келбеген жергиликт\\ жамааттын курултайынын чечимдери шаардык кеёеш жактыргандан кийин шаардын бардык жеринде аткаруу \ч\н милдетт\\ болуп саналат. Курултайды чакыруу, анын к\н тартиби жана ъткър\\ датасы шаардык кеёеш тарабынан кабыл алынат. Жергиликт\\ жамааттын курултайын даярдоо жана ъткър\\ мэрияга ж\ктълът.

12.4. Курултайдын делегаттары жергиликт\\ жамааттын м\чълър\н\н санына жана шаардын ъзгъчъл\ктър\нъ жараша шаардык кеёеш тарабынан белгиленген ък\лч\л\кт\н нормаларына ылайык, жергиликт\\ жамааттын м\чълър\ жашаган жери боюнча шаардык жыйналыштарда (чогулуштарда) шайланат.

Эгерде шаар бирден ашык калктуу пунктан турса, анда ък\лч\л\кт\н нормасы ар бир кварталдын калкынын пропорционалдык санынын ък\лч\л\г\н эске алууга зарыл.

12.5. К\н тартибин кърсът\\ менен курултайды чакыруу демилгеси шаардык кеёешке, мэрге, жергиликт\\ жамааттын демилгечи тобуна тийишт\\ болот.

12.6. Жергиликт\\ жамааттын демилгечи тобунун демилгесинин негизинде курултайды чакыруудан баш тартуу сотко даттанылышы м\мк\н.

12.7. Курултайды чакырууну уюштуруунун, курултайга делегаттарды шайлоонун тартиби, ошондой эле жергиликт\\ жамааттын курултайынын ишин уюштуруунун тартиби Кыргыз Республикасынын Президентинин 2001-жылдын 2-майындагы № 152 Жарлыгы менен бекитилген «Жергиликт\\ жамааттын ък\лдър\н\н элдик курултайы жън\ндъ» Жободо белгиленет.

13. Жергиликт\\ жамааттын м\чълър\н\н ченем чыгаруу (элдик) демилгеси

13.1. Жергиликт\\ жамааттын м\чълър\ жергиликт\\ маанидеги маселелер боюнча ченем чыгаруу (элдик) демилге укугуна ээ. Жергиликт\\ жамааттын м\чълър\ тарабынан ченем чыгаруу демилгеси тартибинде иштелип чыккан жана шаардык кеёешке киргизилген токтомдун долбоору милдетт\\ т\рдъ демилгечилердин жана башка кызыкдар тараптардын ък\лдър\н\н катышуусунда каралууга жатат.

13.2. Шаарда жашашкан жергиликт\\ жамааттын м\чълър\н\н \чтън биринен аз эмеси жергиликт\\ ченем чыгаруу демилге укугуна ээ.

13.3. Ченем чыгаруу демилгесин ишке ашырууга чет элдик жарандар, мыйзам тартибинде аракетке жъндъмс\з деп таанылган, ошондой эле соттун ък\м\ боюнча эркиндигинен ажыратылган жерде кармалган жарандар катыша албайт.

13.4. Элдик ченем чыгаруу демилгени ишке ашыруу Кыргыз Республикасынын бардык аймагында же шаарда согуштук же ъзгъчъ кырдаалдар киргизилген шарттарда жол берилбейт.

13.5. Ченем чыгаруу демилгеси иретинде Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына карама каршы келген шаардык кенештин токтомунун долбоорлору шаардык кеӊешке киргизилиши м\мк\н эмес.

14. Шаардык кеёештин ченемдик укуктук актыларынын (токтомдордун) долбоорлорун демилгелъъ тартиби

14.1. Шаардык кеёештин токтомунун долбоорун демилгелъъ жана киргиз\\ тууралуу сунуш менен чыккын жергиликт\\ жамааттын м\чълър\ элдик демилгени ишке ашыруу \ч\н курамы 15 адамдан кем эмес демилгел\\ топту т\з\шът. Шаарда жашап турган жана 18 жашка чыккан жергиликт\\ жамааттын м\чъс\ демилгел\\ топтун м\чъс\ боло алат.

14.2. Демилгел\\ топ шаардык кеёештин токтомунун долбоорун иштеп чыгуу жана аны шаардык кеёешке киргиз\\ \ч\н кол топтоо, аны шаардык кеёеш караган учурда жергиликт\\ жамааттын кызыкчылгын коргоо \ч\н т\з\лът.

14.3. Демилгел\\ топтун м\чълър\ тъмъндъг\дъй укуктарга ээ:

- шаардык кеёештин токтомунун долбоорун иштеп чыгуу;

- токтомдун долбоорун шаардык кеёешке киргиз\\ демилгесин колдоого кол топтоо;

- элдик демилгени ишке ашыруу боюнча мыйзамдуу жолдор жана каражаттар аркылуу маалыматтарда жайылтуу;

- жыйналыштарда (чогулуштарда), курултайларда, коомдук угууларда жалпыга маалымдоо каражаттарында, ошондой эле жарандардан кол топтоо учурунда шаардык кеёешке токтомдун долбоорун киргиз\\ тууралуу сунуш \ч\н \г\т иштерин ж\рг\з\\;

- мыйзамдарда тыюу салынбаган жана жергиликт\\ маанидеги маселелер боюнча ченем чыгаруу (элдик) демилге укугун ишке ашырууга багытталган башка аракеттерди аткаруу.

14.4. Демилел\\ топ ъз\н\н ичинен ачык добуш бер\\ менен м\чълър\н\н жалпы санынын къпч\л\к добушу менен демилгел\\ топтун координаторун шайлоого укуктуу. Координаторду шайлоо тууралуу демилгел\\ топтун чечими протокол менен жол-жоболоштурулат, ага демилгел\\ топтун м\чълър\ кол коет.

14.5. Демилгел\\ топтун координатору тъмъндъг\дъй укуктарга ээ:

- демилгел\\ топтун кызыкчылыгын мамлекеттик органдарда жана жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарында коргооого;

- демилгел\\ топтун ишин координациялоого;

- токтомдун долбоорун иштеп чыгууга катышууга, кол топтоого жана токтомдун долбоорун киргиз\\н\ колдоо боюнча \г\т иштерин ж\рг\з\\гъ, мыйзамдарда тыюу салынбаган жана жергиликт\\ маанидеги маселелер боюнча ченем чыгаруу (элдик) демилге укугун ишке ашырууга багытталган башка аракеттерди жасоого.

14.6. Демилгел\\ топтун чечими анын катышуучуларынын къпч\л\к добушу менен кабыл алынат.

14.7. Кол топтоо демилгел\\ топ т\з\лгъндън кийин жана ченемдик укуктук актынын долбоору негиздемеси менен даярдалгандан кийин башталат.

14.8. Ченемдик укуктук актынын долбоору демилгел\\ топ тарабынан шаардык жыйналыштарда (чогулуштарда, курултайларда), дайындуу коомдук жерлердеги же жергиликт\\ жалпыга маалымдоо каражаттарындагы жарнактарда жалпыга маалымдалышы м\мк\н.

14.9. Кол топтоо укугу демилгел\\ топтун м\чълър\нъ тандык болот. Жарандардын колун топтоого багытталган иш-чараларын даярдоого жана ъткър\\гъ багытталган чыгымдар жергиликт\\ жамааттын каражаттарынын эсебинен ишке ашырылат. Кол топтоону ж\рг\згън демилгел\\ топтун м\чъс\ шаардык кеёештин кароосуна сунуш кылынган токтомдун долбоорунун текстин тааныштыруу \ч\н жарандарга бер\\гъ милдетт\\.

14.10. Жарандардын колун топтоо жашаган, иштеген, кызмат ътъгън, окуган жерлери боюнча, ошондой эле башка жерледе ж\рг\з\л\ш\ м\к\н.

14.11. Жергиликт\\ жамааттын м\чъс\ токтомдун долбоорун колдоо иретинде бир гана жолу кол коюуга, ошондой эле демилгечи тобуна арызын бер\\ аркылуу шаардык кеёешке кол коюу барагын ъткъргънгъ чейин ъз\н\н колун чакыртып алууга укуктуу.

14.12. Демилгел\\ топ жергиликт\\ жамааттын м\чълър\н\н \чтън биринин бар экендигин тастыктаган кол топтоо б\ткъндън кийин токтомдун долбоорун шаардык кеёешке киргизет.

14.13. Токтомдун долбоорун киргиз\\ \ч\н демилгел\\ топ токтомдун долбоорун демилгел\\ топтун ък\лдър\н\н катышуусу менен шаардык кеёештин кезектеги (кезексиз) сессиясында кароо жън\ндъ арыз менен шаардык кеёештин търагасына кайрылат.

14.14. Токтомдун долбоорун кароо тууралуу арызга тъмъндъг\лър кошо тиркелет:

- токтомдун долбоорун шаардык кеёештин кароосуна киргиз\\ тууралуу чечим кабыл алынган демилгел\\ топтун жыйналышынын протоколу;

- токтомдун долбоорунун тексти, ошондой эле анын электрондук версияы;

- маалымкат-негиздеме;

- шаардык кеёештин мурда кабыл алынган токтомуна ъзгърт\\лър жана/же толуктоолор киргизилген учурда салыштырма таблица;

- тъмъндъг\ маалыматтар камтылган кол коюу барагы: жергиликт\\ жамааттын м\чъс\н\н фамилиясы, аты, атасынын аты, туулган датасы, жашаган (туруктуу) жери, паспортунун сериясы жана номери, шаардык кеёешке демилгел\\ топ даярдаган токтомдун долбоорун киргиз\\ \ч\н коюлган колу.

14.15. Элдик демилге иретинде жергиликт\\ жамааттын м\чълър\ тарабынан киргизилген шаардык кеёештин токтомунун долбоору шаардык кеёеш тарабынан милдетт\\ т\рдъ эё жакынкы ътъ турган кезект\\ (кезексиз) туруктуу комиссиянын жыйынында жана шаардык кенештин сессиясында каралууга жатат. Аталган долбоорду шаардык кеёештин туруктуу комиссиянын жыйынында жана сессиясында кароо демилгел\\ топтун м\чълър\н\н милдетт\\ т\рдъ катышуусу менен ж\рг\з\лът.

14.16. Шаардык кеёеш мъънът\нън мурда ишин токтоткон учурда жергиликт\\ жамааттын м\чълър\ тарабынан киргизилген токтомдун долбоору ъз к\ч\н сактап калат жана жаёы чакырылыштагы шаардык кеёеш тарабынан каралууга жатат.

14.17. Жергиликт\\ жамааттын элдик демилге укугун эркин ишке ашырууга к\ч колдонуу, коркутуу, алдоо, сатып алуу же башка жолдор менен тоскоолдук кылган, шаардык кенешке токтомдун долбоорун киргиз\\ жън\ндъ \г\ттъъ ж\рг\з\\гъ бъгът болгон адамдар, ошондой эле документтерди, кол коюу барагындагы жарандардын колдорунун аныктыгын бурмалаган мамлекеттик органдардын жана жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын кызмат адамдары Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген тартипте жоопкерчиликке тартылышат.

15. Шаардык чогулуштар

15.1. Жергиликт\\ маанидеги маселелер боюнча жергиликт\\ жамааттын м\чълър\н\н пикирлерин эске алуу, шаардык кеёештин депутаттарынын жана мэрдин маалыматтарын угуу жана талкуулоо максатында бир къчън\н, бир кварталдын, кичи райондун же шаарда жашашкан жергиликт\\ жамааттын м\чълър\н\н катышуусу менен шаардык чогулуш ъткър\лът, ал боюнча сунуштар кабыл алынат.

15.2. Чогулуштарды даярдоо, ъткър\\ жана натыйжаларын аныктоо ачык айкын ушул Уставда белгиленген тартипте ишке ашырылат.

15.3. Шаардык чогулушта талкууланып жаткан маселелер боюнча жергиликт\\ жамааттардан т\шкън суроолорго, сунуштарга, сын-пикирлерге жооптор м\мк\нч\л\ккъ жараша ошол жерде берилет, ошол жерде жооп бер\\гъ м\мк\н болбой калган учурда жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдары тарабынан 3 к\нд\н ичинде каралат, алардын жыйынтыктары суроолорду, сунуштарды, сын-пикирлерди берген шаардык чогулуштун катышуучуларына жазуу ж\з\ндъ маалымдалат.

15.4. Шаардык чогулуштарды ъткър\\ менен байланышкан чыгымдар жергиликт\\ бюджеттин каражаттарынын эсебинен каржыланат.

16. Шаардык чогулуштарда каралуучу маселелер

Шаардык чогулуштарда тъмъндъг\ маселелер каралат:

- жергилкт\\ жамааттын уставынын долбоору, ошондой эле жергиликт\\ жамааттын уставына ъзгърт\\лърд\ жана толуктоолорду киргиз\\ жън\ндъ ченемдик укуктук актынын долбоору;

- шаарды ън\кт\р\\н\н пландарынын жана программаларынын долбоорлору, анын ичинде аларга ъзгърт\\лърд\ киргиз\\ жън\ндъ долбоорлор;

- шаардын, кварталдын, къчън\н белгил\\ болгон ъзгъчъ къйгъйлър\н чеч\\ боюнча биргелешкен аркеттердин планы;

- шаарда этностор аралык мамилелерди жакшыртуу, этностор аралык конфликттерди болтуроо боюнча алдын алуу жумуштарын ж\рг\з\\;

- жергиликт\\ жамааттын муниципалдык менчигин пайдалануунун жана тескъън\н тартибин белгилъъ;

- ич\\ч\ сууну, сугат сууну пайдалангандыгы (эгер болсо канализация, жылуулук менен камсыз кылуу), ошондой эле тиричилик калдыктарын жана башкаларды жыйноо жана чыгаруу \ч\н тарифтерди талкуулоо;

- турак жай фондусун, турак жай-коммуналдык чарбаны ън\кт\р\\ жана къчълърд\, кварталдарды, шаарды кърктънд\р\\;

- шаарды куруунун башкы планы, архитектура жана шаар куруунун нормаларын жана эрежелерин сактоо маселелери;

- жергиликт\\ жамааттар демилгелеген (элдик демилге) ченемдик укуктук актылардын долбоорлору;

- шаардык кеёештин депутаттарынын, мэрдин бир жылдагы (жарым жылдагы) ишинин жыйынтыктары жън\ндъ маалыматтарын угуу;

- шаардын территорияларынын чектеринде кварталдарды, калктуу конуштарды т\з\\ жана жоюу тууралуу маселелерди талкуулоо, алардын чек араларын белгилъъ жана ъзгърт\\, администрациялык борборду белгилъъ жана которуу, калктуу конуштардын категорияларын аныктоо, шаарды, къчълърд\ атоо жана кайра атоо, ошондой эле алардын аталыштарындагы транскрипцияларды ъзгърт\\;

- жергиликт\\ жамааттын турмуш-тиричилигин камсыз кылууга байланышкан башка маселелер.

17. Шаардык чогулуштарды ъткър\\н\н мезгилд\\л\г\

17.1. Шаардык чогулуштар мэр, шаардык кеёештин депутаттары тарабынан, ошондой эле жергиликт\\ жамааттын м\чълър\н\н (демилгел\\ топтун) сунуштары боюнча зарылчылыкка жараша пайда болгон маселелерге ылайык, бирок жылына эки жолудан кем эмес, ушул Уставда белгиленген мъънъттъ жергиликт\\ жамааттын м\чълър\н алдын ала кабарлоо аркылуу чакырылат.

17.2. Кечиктирилгис маселелерди чеч\\ \ч\н чогулуштар мэр, шаардык кеёеш же анын търагасы тарабынан белгилеген мъънъттъ жергиликт\\ жамааттын м\чълър\нъ жана кызыкдар адамдарга шашылыш тартипте алдын ала кабарлоо менен чакырылышы м\мк\н.

18. Шаардык чогулуштарды ъткър\\ демилгеси

18.1. Шаардык чогулуштарды ъткър\\н\н демилгечилери катары жергиликт\\ жамааттын м\чълър\ (демилгел\\ топтор), шаардык кеёештин депутаттары, мэр, шаардык кеёеш боло алышат.

18.2. Жергиликт\\ жамааттын м\чълър\ шаардык чогулушту ъткър\\ боюнча саны 11 адамдан кем эмес демилгел\\ топту т\з\\гъ укуктуу.

18.3. Эгерде демилгел\\ топ, шаардык кеёештин депутаттары шаардык чогулушту ъткър\\н\н демилгечиси катары чыккан учурда, анда жогоруда кърсът\лгън субъекттер мэрге, шаардык кеёештин търагасына ъздър\н\н кайрылуусунда белгиленген жергиликт\\ маанидеги маселе (маселелер) боюнча шаардык чогулуш ъткър\\н\н зарылдыгы жън\ндъ кайрылуу жънът\шът.

18.4. Эгерде мэр, шаардык кеёеш же болбосо анын търагасы шаардык чогулушту ъткър\\ демилгесин кътърсъ, шаардык чогулушту ъткър\\ жън\ндъ чечим, тийишт\\л\г\нъ жараша, мэр, шаардык кеёеш же болбосо анын търагасы тарабынан ъз алдынча кабыл алынат.

19. Шаардык чогулушту ъткър\\ демилгеси менен кайрылуу

19.1. Шаардык чогулушту ъткър\\н\ демилгелеген кайрылуу ъз\нъ тъмънк\лърд\ камтышы керек:

- шаардык чогулушту ъткър\\н\н зарылдыгы жън\ндъ негиздемени;

- иш-чарага катышуучуларынын божомолдуу санын (къчълърд\н, кварталдын, шаардын);

- иш-чараны ъткър\\ болжолдонгон орунду;

- кароого киргизилип жаткан маселени (маселелерди);

- демилгел\\ топтун м\чълър\ жън\ндъ маалыматтар, алардын фамилияларын, ысымдарын, атасынын аттарын, жашаган жерлери.

19.2. Кайрылуу мэр же шаардык кеёештин търагасы тарабынан кайрылуу катталган к\ндън тартып 14 к\нд\н ичинде каралат.

19.3. Кайрылууну кароонун жыйынтыктары боюнча мэр шаардык чогулушту ъткър\\ жън\ндъ чечим кабыл алат жана аларды ъткър\\н\ уюштурат, же болбосо аларды ъткър\\дън баш тартат.

Кайрылууну кароонун жыйынтыктары боюнча шаардык кеёештин търагасы кайрылуу менен макул болгон учурда мэрге шаардык чогулушту ъткър\\н\ тапшырат же болбосо аларды ъткър\\дън баш тартат.

19.4. Мэр, шаардык кеёештин търагасы тъмънк\ учурларда шаардык чогулушту ъткър\\дън баш тартууга укуктуу:

- ушул Уставдын 19.1.-пунктунда кърсът\лгън талаптар бузулганда;

- аларды башка мыйзамдуу жолдор менен чеч\\н\н м\мк\нч\л\г\нъ байланыштуу, кайрылууда кърсът\лгън маселелерди чогулуштарда талкуулоо максатка ылайыксыз болгондо;

- эгерде кайрылууда кърсът\лгън маселелер Кыргыз Республикасынын мыйзамдарынын нормаларына жана ушул Уставга карама-каршы келгенде.

Мэрдин, шаардык кеёештин търагасынын шаардык чогулушту ъткър\\н\ четке кагуу тууралуу чечимдери сот тартибинде даттанылышы м\мк\н.

20. Шаардык чогулушту уюштуруунун тартиби

20.1. Шаардык чогулушту ъткър\\ жън\ндъ чечимде тъмънк\лър каралат:

- иш-чараны ъткър\\н\н орду, датасы жана мъънъттър\;

- шаардык чогулушка киргизилип жаткан маселелердин аттары жана (же) документтердин аталыштары (мэрдин чечими, шаардык кеёештин токтому);

- талкууланып жаткан маселелер боюнча кызыкдар адамдардан ой пикирлерди жана сунуштарды кабыл алуунун тартиби.

20.2. Шаардык чогулушка жергиликт\\ жамааттын ой пикирин эсепке алуу, угуу, талкуулоо жана жергиликт\\ маанидеги маселелер боюнча сунуштамаларды жыйноо \ч\н к\н тартибине бир эле убакта бир нече маселе киргизилиши м\мк\н.

20.3. Мэр шаардык чогулушту ъткър\\гъ карата даярдык кър\\н\н ж\р\ш\ндъ:

- чогулуш ъткъргънгъ чейин 5 к\н калгандан кечиктирбестен, бул \ч\н жалпыга маалымдоо каражаттарын, почта кабарландырууларын, короолой (батирлер боюнча) кыдырып чыгууну, кулактандырууларды жана башка м\мк\н болгон каражаттарды пайдалануу менен шаардын (къчълърд\н, кварталдын, жашоочуларын: демилгечи, чогулушка киргизилген маселе, иш-чараны ъткър\\н\н тартиби, орду, датасы жана убактысы тууралуу кабарландырууну уюштурат;

- шаардын (къчълърд\н, кварталдын) жашоочуларына жана бардык кызыкдар болгон мамлекеттик органдардын, катышуу ниетин билдиришкен жеке жана юридикалык жактардын эркин жетимд\\л\г\н камсыз кылат;

- зарыл болгон учурда кызыкдар болгон мамлекеттик органдардан, уюмдардан, мекемелердин жана ишканалардан жазуу ж\з\ндъ чогулушка киргизилип жаткан маселе боюнча зарыл маалымат (маалыматтар, материалдар жана документтер суроо-талап алынган к\ндън тартып 5 к\нд\к мъънъттън кечиктирилбестен, уюштуруучуга берилет) суратып алат;

- зарыл болгон учурда консультациялык жана эксперттик жумуштарды аткарыш \ч\н эксперттерди жана адистерди тартат;

- иш-чараны ъткъргънгъ чейин 2 к\н калгандан кечиктирбестен катышуучулардын жана чыгып с\йлъъч\лърд\н тизмесин т\зът (иш-чарада чыгып с\йлъъч\лърд\н тизмесине киргизилген адамдар бул тууралуу к\н мурунтан кабарландырылат);

- чогулуштун катышуучуларын, жалпыга маалымдоо каражаттарынын ък\лдър\н (зарыл болгон учурда) чакырууну жана каттоону, протокол ж\рг\з\\н\ жана жыйынтыктоочу документтерди жол-жоболоштурууну камсыз кылат;

- чогулушта кароо \ч\н сунушталган чечимдердин долбоорлорун даярдайт;

- иш-чараны даярдоодо жана уюштурууда демилгечилер менен ъз ара аракеттенишет.

21. Шаардык чогулушту ъткър\\н\н тартиби

21.1. Чогулушту алып баруу \ч\н търагасы жана катчысы, зарыл болгон учурда добуштарды саноо \ч\н эсептъъ комиссиясы шайланат. К\н тартиби катышып отургандардын санынын къпч\л\к добушу менен бекитилет.

21.2. Търагалык кылуучу иш-чараны алып барат жана жумуш процессинде к\н тартибиндеги маселелерди талкуулоонун тартибин къзъмълдъйт.

21.3. Иш-чара търагалык кылуучунун (же алып баруучунун) кыскача съз\ менен башталат, ал ъз\н жана катчыны тааныштырат, талкуулануучу маселенин маёызы, анын маанил\\л\г\ жана иш-чараны алып баруунун тартиби (иш-чаранын регламенти жън\ндъ) кабарлайт.

21.4. Кайрылуунун негизинде даярдалган, чогулушта каралып жаткан маселелерди чеч\\ анын компетенциясына кирген баяндамачынын маалыматы угулат.

21.5. Чыгып с\йлъълър аяктагандан кийин, чогулушта белгиленген маселелерди чеч\\ компетенциясына кирген баяндамачыга, мамлекеттик органдардын аймактык бъл\мчълър\н\н ък\лдър\нъ, жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын кызмат адамдарына жана башка кызматкерлерге иш-чаранын катышуучулары тарабынан оозеки да, жазуу ж\з\ндъ дагы суроолор берилиши м\мк\н.

21.6. Чыгып с\йлъъ \ч\н съз бардык каалаган катышуучуларга, суроолордун жазуу т\р\ндъ т\шкън тартибине же болбосо кол кътър\\с\нъ ылайык берилет.

21.7. Иш-чаранын узактыгы талкууланып жаткан маселелердин м\нъз\ менен аныкталат. Търагалык кылуучу танапис жън\ндъ чечим кабыл алууга укуктуу.

21.8. Чогулуштун катчысы протокол ж\рг\зът, анда иш-чаранын ъткън датасы жана убактысы, катышып жаткан жарандардын жалпы саны жана чакырылган адамдардын жалпы саны, к\н тартиби, чыгып съйлъълърд\н мазмууну, чыгып с\йлъгъндър жън\ндъ маалыматтар, ошондой эле суроо бергендер жън\ндъ маалыматтар, кабыл алынган чечим жана сунуштамалар кърсът\лът. Протоколго чогулуштун търагасы жана катчысы кол коёт. Чогулуштун, коомдук угуунун чечими жана\же сунуштамалары ачык добуш бер\\ менен, катышып отургандардын санынын жънъкъй къпч\л\г\н\н добушу менен кабыл алынат.

21.9. Чогулуштун протоколунда милдетт\\ тартипте, ар бир маселе боюнча иш-чаранын катышуучуларынын алар тарабынан талкуунун ж\р\ш\ндъ айтылган позициялары чагылдырылышы керек.

21.10. Иш-чаранын протоколу, чогулушта кабыл алынган чечимдер жана сунуштамалар жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарына ъткър\п берилет. Жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдары жана кызмат адамдары бир айлык мъънъттъ калкка (иш-чаранын катышуучуларына) жалпыга маалымдоо каражаттары аркылуу, же коомчулук \ч\н жеткиликт\\ жерлерде маалыматтарды жайгаштыруу менен чечимдерди жана сунуштамаларды аткаруу боюнча кабыл алынган же кър\лгън чаралар жън\ндъ билдир\\гъ милдетт\\.

21.11. Эгерде ага тийишт\\ аймактын (къчън\н, кварталдын) шайлоо укугуна ээ болушкан 50 адамдан кем эмес жашоочулары катышса, шаардык чогулуш укук ченемд\\ болуп эсептелет.

21.12. Тийишт\\ аймактын (къчън\н, кварталдын,) жашоочуларынын, же шаардык чогулушту ъткър\\ \ч\н чакырылган катышуучулардын зарыл саны болбогон учурда, анда кърсът\лгън иш-чаралар катышуучулардын макулдугу менен белгил\\ мъънъткъ жылдырылат.

22. Коомдук угуулар

22.1. Коомдук угуулар – калктын кызыкчылыгын эске алуу менен жамааттын турмушунун маанил\\ маселелери боюнча калктын пикирин иликтеп бил\\, алардын катышуучуларынан сунуштарды жана рекомендацияларды алуу жана оптималдуу, таразаланган чечимдерди аныктоо \ч\н жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын демилгеси боюнча ъткър\л\\ч\, ачык талкуу формасында уюштурулган иш-чара.

22.2. Коомдук угуулар жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдары тарабынан сунуш кылынган чечимди коомчулук канчалык колдоорун т\ш\н\\гъ м\мк\нч\л\к т\зът, калкка талкууланган маселе боюнча ъз\н\н ой пикирин айтууга, жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын, мамлекеттик органдардын аймактык бъл\мчълър\н\н жетекчилеринен суроого жооп алууга, жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарына ъз жумуштарынын сапаты жън\ндъ жана алардын жасаган жумушуна элдин канааттандырылуусу жън\ндъ бил\\гъ, зарыл болгон учурда ъз иш-аракеттерин элдин кызыкчылыктарын эске алуу менен оёдоп-т\зът\\гъ м\мк\нч\л\к берет.

22.3. Коомдук угуулар жергиликт\\ маанидеги маселелер боюнча ъткър\л\ш\ м\мк\н, аларды чеч\\дъ жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын туура чечимдерди кабыл алуулары \ч\н жергиликт\\ жамааттын ой пикирлери ъзгъчъ маанил\\ болуп саналат.

22.4. Коомдук угууларга алып чыгарылуучу маселелер:

- жергиликт\\ бюджетти т\з\\ жана аткаруу;

- муниципалдык менчикти башкаруу (муниципалдык жерлерди, объекттерди ж. б. сатуу, ижарага бер\\, пайдалануу);

- ич\\ч\ жана сугат суу боюнча, канализация, жылуулук менен жабдуу, турмуш-тиричиликтик калдыктарды жыйноо жана ташып чыгаруу ж. б. тарифтерди бекит\\;

- жергиликт\\ жамааттын жашоо-турмушун камсыз кылуу менен байланышкан башка маселелер.

22.5. Жергиликт\\ жамаат \ч\н ъзгъчъ мааниге ээ болгон маселе боюнча жергиликт\\ жамааттын ой пикирин дыкат иликтъъ, угуу, талкуулоо, сунуштамаларды чогултуу жана маалыматтарды алмашуу максаттарында коомдук угууга биргана маселени алып чыгуу сунушталат.

22.6. Коомдук угуулар жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдары тарабынан милдетт\\ т\рдъ:

- жергиликт\\ бюджетти т\з\\ жана аткаруу боюнча маселелер жыл сайын ъткър\лът;

- муниципалдык м\лкт\ башкаруу стратегиясын долбоорун бекит\\дъ жана жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарына мамлекет тарабынан башкарууга ъткър\л\п берилген муниципалдык м\лкт\ бекит\\дъ, мындай стратегияларды иштеп чыгуу жана бекит\\ учуру пайда болгондо ж\рг\з\лът.

Кызмат кърсът\\лъргъ (ич\\ч\ суу, сугат суусу, канализация, жылуулук менен жабдуу, турмуш-тиричиликтик калдыктарды жыйноо жана ташып чыгаруу ж. б.) тарифтерди бекит\\ маселелер боюнча коомдук угуулар зарылдыгына жараша ъткър\лът.

22.7. Коомдук угууларды уюштуруу жана ъткър\\ жергиликт\\ ъз алдынча башкаруунун аткаруу органына (мэрияга) ж\ктълът жана жергиликт\\ бюджеттин каражаттарынын эсебинен ж\зъгъ ашырылат.

22.8. Коомдук угуулар, эгерде ага ък\лдърд\н, коомдук угууга чакырылгандардын 50 адамдан кем эмеси катышканда укук ченемд\\ болот.

23. Коомдук угууну уюштуруунун жана ъткър\\н\н тартиби

23.1. Белгил\\ маселе боюнча коомдук угууну ъткър\\ жън\ндъ чечим кабыл алынгандан кийин мэрия тъмънк\ ырааттуулукта аракеттерди кър\\с\ зарыл:

Коомдук угууга чейин 3-4 жума калганда ъткър\\н\н датасын, убактысын жана ордун аныктоо зарыл.

Коомдук угууга чейин 2 жума калганда талкуулоонун предмети боло турган сунуштун жана документтин долбоору даярдалат.

Коомдук угууга чейин 1-2 жума калганда:

- коомдук угууга алып чыгып жаткан документтердин долбоору жергиликт\\ жалпыга маалымдоо каражаттарында жарыяланат;

- коомдук угууга чакыруу барактарын иштеп чыгуу жана жана даярдоо ж\рг\з\лът;

- калкка, уюмдарга, мекемелерге, ишканаларга, жарандык топторго, ъкмътт\к эмес уюмдарга чакыруу барактарын жана документтин долбоорлорун таратуу;

- маалыматты ил\\ жана башка м\мк\н болгон каражаттар менен жалпыга жарыялоо;

- документтин долбоорун алуу жайын маалымдоо менен, коомдук угуу жън\ндъ пресс-релиз чыгаруу жана жалпыга маалымдоо каражаттарын маалымдоо ;

- коомдук угууну даярдоо жана ъткър\\ боюнча мэриянын аппаратынын кызматкерлерин окутууну (нускама бер\\н\) ж\рг\з\\;

- коомдук угуунун максаттарын, датасын, убактысын жана ъткър\л\\ч\ ордун кърсът\\ менен калкты талкууланып жаткан маселе менен тааныштыруу \ч\н шаардын жалпыга жетимд\\ жайларында кулактандырууларды жайгаштыруу;

- жамааттын негизги чеч\\ч\ адамдарына, жергиликт\\ кеёештин депутаттарына, мэриянын аппаратынын бъл\мдър\нъ, зарыл болгон учурда мамлекеттик органдардын аймактык бъл\мчълър\н\н, уюмдардын жана мекемелердин жетекчилерине жеке кабарлоо;

- коомдук угуунун алып баруучусун жана катчысын (ък\лч\л\кт\\ же аткаруу органынан) тандоо;

- зарыл болгон учурда кызыкдар мамлекеттик органдардан, уюмдардан, мекемелерден, ишканалардан угууга киргизилген маселе боюнча зарыл маалыматтарды, материалдарды жана документтерди суратып алуу (маалыматтар, материалдар жана документтер уюштуруучуга суроо-талап алынган к\ндън тартып 5 к\ндън кечиктирбестен берилет);

- зарыл болгон учурда консультациялык жана эксперттик жумуштарды аткаруу \ч\н эксперттер жана адистер тартылат.

Коомдук угууга чейин 1 жума калганда:

- ъткър\л\\ч\ орунду даярдоо (катышуучулар \ч\н орундар, алып баруучу жана катчы \ч\н \стъл, жарык бер\\, жылытуу, \н к\чътк\чтър ж.б.);\

- кърсътмъ материалдарды даярдоо: плакаттар, доскалар, слайддар ж.б.;

- чыгып с\йлъъч\лърд\ дайындоо, к\н тартибин даярдоо, коомдук угуу учурунда таратуу \ч\н материалдардын кошумча къч\рмълър\н даярдоо;

- коомдук угууларды ъткър\\н\н эрежелерин даярдоо жана таратуу.

Коомдук угууга чейин 3 к\н калганда:

- катышуучуларды каттоо баракчасын даярдоо;

- коомдук угуунун протоколунун формасын даярдоо;

- сунуштар/ой-пикирлер/сунуштамалар/суроолор \ч\н бланктарды даярдоо.

Коомдук угууга чейин 1 к\н калганда:

- орун жайдын жана жабдуулардын даярдыгын къзъмългъ алуу;

- катышуучулардын, чыгып с\йлъъч\лърд\н тизмесин жана к\н тартибин тактоо;

- катышуучуларга таратуу \ч\н кошумча материалдардын даярдыгын къзъмългъ алуу ж.б.

Коомдук угууну ъткър\\ к\н\ катышуучуларды, жалпыга маалымдоо каражаттарынын ък\лдър\н (зарыл болгон учурда) каттоо ж\рг\зът, протоколду ж\рг\зът жана жыйынтыктоочу документтерди жол-жоболоштурууну камсыз кылат.

23.2. Мэрия коомдук угуу ъткър\лгъндън кийин 10 к\нд\н ичинде анын натыйжасын жалпылайт жана жол-жоболоштурат, калк арасында коомдук угуунун натыйжалары жън\ндъ, ошондой эле жыйынтыктары боюнча кабыл алынган чечимдер жън\ндъ маалыматтарды таратат. Ошол эле учурда мэрия оозеки билдир\\н\, маалымат тактайларына жайгаштыруу, жалпыга маалымдоо каражаттарын, интернетти жана башка ыкмалар менен жааматка карата колдонууга м\мк\н болгон маалыматтарды таратуунун ар т\рд\ ыкмаларын пайдаланат.

24. Жергиликт\\ жамааттын шаардын муктаждыктарын биргелешип иликтъъ жолу менен жергиликт\\ маанидеги маселелерди чеч\\гъ катышуу

24.1. Жергиликт\\ жамааттын м\чълър\ шаарды ън\кт\р\\н\н социалдык-экономикалык программаларын натыйжалуу ишке ашыруу, аймактын турмуш-тиричиликтик тутумдарын ън\кт\р\\, калкка зарыл болгон мамлекеттик жана мунициалдык кызмат кърсът\\лърд\ бер\\ максаттарында жергиликт\\ маанидеги маселелерди чеч\\дъ жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдары менен ъз ара аракетте катышууга укуктуу.

24.2. Жергиликт\\ жамааттын жергиликт\\ маанидеги маселелерди чеч\\гъ катышуусу шаардын муктаждыктарын биргелешип иликтъъ аркылуу ж\зъгъ ашырылышы м\мк\н.

24.3. Шаардын муктаждыктарын биргелешип иликтъъ жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын жана жергиликт\\ жамааттын шаардын артыкчылыктуу къйгъйлър\н табуу жана демилгечил жана башка жумушчу топтор аркылуу шаардын жашоочуларынын ой-пикирлеринин жана кызыкчылыктарын эске алуу менен аларды чеч\\ боюнча биргелешкен иш процессин карайт.

24.4. Шаардын муктаждыктарын биргелешип иликтъъ \ч\н мэрия демилге кътър\\ менен шаардык кеёештин депутаттары жана жергиликт\\ жамааттын м\чълър\ менен бирдикте тъмънк\ иш-чаралардын комплексин ж\зъгъ ашырат:

- маалыматтарды жыйноо жана шаардагы кырдаалды иликтъъ;

- шаардын къйгъйлър\н аныктоо;

- шаардын къйгъйлър\н тандоо: къйгъйлърд\н себеби эмне болуп саналат жана алардын кесепеттери;

- биринчи кезекте чечил\\гъ жаткан артыкчылыктуу маселелерди аныктоо;

- артыкчылыктуу маселелерди чеч\\н\н жолдорун биргелешип талкуулоо;

- артыкчылыктуу маселелерди чеч\\ боюнча демилгечил топторду т\з\\;

- биргелешкен аракеттердин пландарын иштеп чыгуу;

- шаардык чогулуштарда, коомдук угууларда жергиликт\\ жамаат менен артыкчылыктуу маселелерди чеч\\ боюнча биргелешкен аракеттердин пландарын талкуулоо;

- жергиликт\\ бюджетте биргелешкен аракеттердин пландарын чагылдыруу;

- биргелешкен аракеттердин пландарын ишке ашыруу;

- биргелешкен аракеттердин ишке ашырылып жаткан пландарынын биргелешкен мониторинги жана баа бер\\;

- шаардык чогулуштарда, коомдук угууларда, курултайларда биргелешкен аракеттердин пландарын ишке ашыруу боюнча иштердин натыйжалары жън\ндъ отчет.

24.5. Шаардын муктаждыктарын биргелешип иликтъъ процессине тъмънк\лър катыша алышат:

- жынысына, расасына, улутуна, тилине, туткан динине, кызматтык жана м\лкт\к абалына къз карандысыз 18 жашка толгон жергиликт\\ жамааттын м\чълър\;

- мамлекеттик уюмдардын, ишканалардын, мекемелердин, мамлекеттик органдардын аймактык бъл\мчълър\н\н, коммерциялык жана коммерциялык эмес уюмдардын, коомдук бирикмелердин ж.б. ък\лдър\;

- шаардык кеёештин депутаттары;

- шаардык кеёештин аппаратынын кызматкерлери;

- мэриянын аппаратынын кызматкерлери.

25. Шаардык артыкчылыктуу къйгъйлър\н чеч\\ боюнча демилгел\\ топтор

25.1. Мэрия, шаардык кеёештин депутаттары жана жергиликт\\ жамаат менен биргеликте шаардын артыкчылыктуу маселелерин аныктоодо, шаардын муктаждыктарын биргеликте иликтъъ процессинде, ыктыярдуу негизде ар кайсы тармактар боюнча демилгел\\ топторду т\зът, ошондой эле аткаруу мъънъттър\н, ресурстарын, аларды аткаруу боюнча жооптууларды белгилъъ менен биргелешкен аракеттердин планын иштеп чыгышат.

25.2. Демилгел\\ топтордун курамына тъмънк\лър кирет:

- мэриянын аппаратынын кызматкерлери;

- шаардык кеёештин депутаттары;

- шаардык кеёештин аппаратынын кызматкерлери;

- жергиликт\\ жамааттын жигерд\\ м\чълър\;

- мамлекеттик уюмдардын, ишканалардын, мекемелердин, мамлекеттик органдардын аймактык бъл\мчълър\н\н, коммерциялык жана коммерциялык эмес уюмдардын, коомдук бирикмелердин ж.б. ък\лдър\.

25.3. Демилгел\\ топтордун курамы тъмънк\лърд\ эске алуу менен аныкталат:

- гендердик теёдемди сактоо;

- шаардын ар бир кварталынан ък\лч\л\г\н\н болуусун;

- демилгел\\ топ тарабынан тандалган артыкчылыктуу маселени чеч\\дъ тажрыйбанын болуусу;

- шаардын артыкчылыктуу маселелерин чеч\\ \ч\н кайтарымсыз негизде иштъъгъ каалоосунун болуусу;

- демилгел\\ топтордун иштерине ийгиликт\\ катышуу \ч\н каалоосун жана шыктуулугун билдиргендиги.

25.4. Демилгел\\ топтун отуруму ачык жыйналыш формасында ж\рг\з\лът.

25.5. Демилгел\\ топтун м\чълър\, ъз катарынан ачык добуш бер\\ менен, алардын жалпы санынын къпч\л\г\н\н добуштары менен демилгел\\ топтун жетекчисин шайлашат. Демилгел\\ топтун жетекчисин шайлоо тууралуу чечим протокол менен жол-жоболонот, ага демилгел\\ топтун м\чълър\н\н колдору коюлат. Демилгел\\ топтун чечимдери ага тиешел\\ бардык маселелер боюнча алардын м\чълър\н\н жалпы санынын къпч\л\г\н\н добуштары менен кабыл алынат.

25.6. Демилгел\\ топтун жетекчиси тъмънк\лъргъ укуктуу:

- мамлекеттик органдарда жана жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарында, коммерциялык жана коммерциялык эмес уюмдарда демилгел\\ топтун кызыкчылыктарын жактоого;

- демилгел\\ топтун жумушун координациялоого;

- демилгел\\ топтун жыйналышын ъткър\\гъ;

- демилгел\\ топтун атынан документтерге кол коюуга ж.б..

25.7. Демилгел\\ топтун м\чълър\ тъмънк\лъргъ укуктуу:

- шаардын ън\г\\ пландарын, анын ичинде биргелешкен аракеттеги пландарын, социалдык-экономикалык ън\г\\ пландарын, стратегиялык ън\кт\р\\ пландарын ж.б. иштеп чыгууга катышууга;

- окууларга, жыйналыштарга, мамлекеттик органдардын, жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын жана шаардын территориясында иштеп жаткан башка уюмдардын, ишканалардын жана мекемелердин шаардын артыкчылыктуу маселелерине тиешеси бар маселелери боюнча отурумдарына катышууга;

- тандалган къйгъйлърд\ чеч\\ жана аларды ишке ашыруу боюнча долбоорлорду иштеп чыгууга;

- жергиликт\\ жамааттын м\чълър\н жана жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарын демилгел\\ топ тарабынан тандалып алынган къйгъйлърд\ чеч\\ боюнча демилгел\\ топтун жумуштарынын ж\р\ш\ боюнча маалымдоого;

- жергиликт\\ жамааттын жана жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын алдында тандалып алынган къйгъйлърд\ чеч\\ \ч\н иштелип чыгылган долбоорлордун презентациясын ъткър\\гъ жана коргоого;

- долбоорлорду/биргелешкен аракеттирдин планын ишке ашыруу боюнча мониторинг ж\рг\з\\гъ;

- шаардык чогулуштарда, коомдук угууларда, курултайларда жергиликт\\ жамааттын алдында иштердин натыйжалары боюнча отчет бер\\гъ;

- зарыл болгондо мыйзамдарда жана ушул Уставда белгиленген тартипте шаардык кеёешке киргиз\\ \ч\н ченемдик укуктук актылардын долбоорлорун демилгелъъгъ.

26. Шаардык артыкчылыктуу къйгъйлър\н чеч\\ боюнча демилгел\\ топтордун курамдарын жана биргелешкен аракеттердин планын бекит\\

26.1. Шаар муктаждыктарын биргелешип иликтъън\н натыйжасында табылган шаардын артыкчылыктуу къйгъйлър\н чеч\\ \ч\н мэрия шаардык кеёештин депутаттарынын, жергиликт\\ жамааттын жана демилгел\\ топтордун м\чълър\н\н катышуусу менен жумушчу жолугушууларды уюштурат, анда тъмънк\ маселелер каралат:

- артыкчылыктуу къйгъйлърд\н бет ачаарлары жана аларды чеч\\н\н жолдору;

- биргелешкен аракеттердин планын иштеп чыгуу;

- артыкчылыктуу къйгъйлър боюнча демилгел\\ топтордун санын жана алардын курамын алдын ала бекит\\;

- каралып жаткан маселелерди талкуулоо, алар боюнча сунуштамаларды жана сунуштарды иштеп чыгуу;

- жалпы талкуулоо \ч\н шаардык чогулушка (жыйналышка) биргелешкен аракеттердин планын алып чыгуунун тартибин талкуулоо;

- биргелешкен аракеттердин планын ишке ашыруу боюнча андан аркы аракеттерди пландоо;

- биргелешкен аракеттирдин планын ишке ашыруусуна баа бер\\ жана мониторинг ж\рг\з\\;

- жергиликт\\ жамаатка алардын жашоо-турмушун камсыздоо боюнча жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдары тарабынан кърсът\л\\ч\ кызматтарга баа бер\\ жана мониторинг ж\рг\з\\.

26.2. Мэрия жумушчу жолугушуулардын натыйжалары боюнча шаардык чогулушка, коомдук угууга тъмънк\лърд\ алып чыгат:

- шаардын муктаждыктарын биргелешип иликтъън\н натыйжалары;

- табылган артыкчылыктуу къйгъйлърд\ чеч\\ боюнча биргелешкен аракеттердин планын;

- тандалып алынган багыттар боюнча демилгел\\ топтордун санын;

- жергиликт\\ жамаат менен макулдашуу (ъзгърт\\, толуктоо) \ч\н демилгел\\ топтордун м\чълър\н\н тизмесин.

26.3. Шаардык чогулушта демилгел\\ топтордун саны жана алардын курамы, биргелешкен аракеттердин планы жергиликт\\ жамаат менен макулдашылат, андан кийин шаардык чогулуштардын, коомдук угуулардын катышуучуларынан келип т\шкън ой-пикирлерди жана сунуштарды эске алуу менен биргелешкен аракеттердин планы, демилгел\\ топтордун курамы жана саны мэрдин чечими (же шаардык кеёештин токтому) менен бекитилет. Бул маалымат мэриянын маалыматтык тактайына илин\\ жолу менен жалпы элге жеткирилет.

26.4. Кийинки жылга жергиликт\\ бюджеттин адепки долбоору бекитилген биргелешкен аракеттердин планын эске алуу менен мэриянын финансы-экономикалык бъл\м\ тарабынан т\з\лът.

26.5. Мэрия биргелешкен аракеттердин планын эске алуу менен жергиликт\\ бюджеттин адепки долбоорун шаардык кеёеш менен макулдашат жана финансы министрлигинин тиешел\\ т\з\мд\к бъл\мчъс\нъ берет. Финансы министрлиги мэрияга жергиликт\\ бюджет боюнча такталган маалыматтарды бергенден кийин мэрия биргелешкен аракеттердин планын эске алуу менен жергиликт\\ бюджеттин адепки долбоорун тактайт жана аларды бекит\\ \ч\н шаардык кеёешке берет.

26.6. Жергиликт\\ бюджеттин долбоору жалпы талкуулоо \ч\н бюджеттик угууга киргизилет, андан соӊ ачык жана айкын шаардык кеёештин сессиясында каралат. Жергиликт\\ бюджет жергиликт\\ жамааттын м\чълър\н\н ой-пикирлерин жана сунуштарын карап чыккандан кийин шаардын артыкчылыктуу къйгъйлър\н чеч\\ боюнча биргелешкен аракеттердин планын эске алуу менен шаардын кеёеш тарабынан бекитилет. Шаардын кеёештин тийишт\\ жылга жергиликт\\ бюджетти бекит\\ тууралуу токтому жергиликт\\ жалпыга маалымдоо каражаттарында жарыяланууга жатат.

26.7. Шаардын артыкчылыктуу маселелерин чеч\\ боюнча биргелешкен аракеттердин планы иштелип чыгылган жана бекитилген учурда шаардык кеёеш тарабынан жергиликт\\ бюджет бекитилгенден кийин жергиликт\\ бюджетке тийишт\\ тиешел\\ ъзгърт\\лърд\ киргиз\\ жън\ндъ сунуштамалар менен мэрия биргелешкен аракеттердин планын шаардык кеёештин бюджет боюнча туруктуу комиссиясына киргиз\\гъ укуктуу.

26.8. Бюджет боюнча шаардык кеёештин туруктуу комиссиясы шаардын артыкчылыктуу маселелерин чеч\\ боюнча биргелешкен аракеттердин планын ъз\н\н отурумунда карайт жана биргелешкен аракеттердин планын каржылоо жана ишке ашыруу \ч\н жергиликт\\ бюджетке тиешел\\ ъзгърт\\лърд\ киргиз\\ жън\ндъ корутундусу (же чечими) менен шаардык кеёештин отурумуна киргизет.

26.9. Бюджеттик комиссиянын сунушу менен макул болгон учурда жана жергиликт\\ бюджеттин м\мк\нч\л\г\ болгондо шаардык кеёеш биргелешкен аракеттердин планын каржылоо жана ишке ашыруу \ч\н жергиликт\\ бюджетке тиешел\\ ъзгърт\\лърд\ киргиз\\ жън\ндъ чечим кабыл алууга укуктуу.

27. Биргелешкен мониторинг жана баа бер\\

27.1. Шаардын артыкчылыктуу маселелерин аныктоо жана чеч\\ боюнча ачыктыкты, айкындыкты камсыз кылуу жана жергиликт\\ жамааттын м\чълър\н жергиликт\\ коомдук маанил\\ чечимдерди кабыл алууга тартуу, ошондой эле жергиликт\\ жамааттын, донор уюмдардын жана жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын шаардын ън\г\ш\нъ чегерилген каражаттарынын натыйжалуулугун жогорулатуу максатында биргелешкен мониторинг жана баа бер\\ боюнча иш чаралары ж\рг\з\лът.

27.2. Биргелешкен мониторинг жана баа бер\\н\н максаттары тъмънк\ болуп саналат:

- жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын иш-аракеттерине жана муниципалдык кызматтардын сапатына баа бер\\ жана мониторинг ж\рг\з\\;

- шаардын территориясында жергиликт\\ жана (же) республикалык бюджеттен, эл аралык жана башка донор уюмдардын, спонсорлордун жана башка мыйзамдар менен тыюу салынбаган булактардан каржыланып ишке ашырылуучу жергиликт\\ демилгелердин/долбоорлордун/программалардын иш ж\з\нъ ашыруу натыйжаларына мониторинг ж\рг\з\\ жана баа бер\\;

- жергиликт\\ демилгелерди/долбоорлорду/программаларды ишке ашыруу процессин, ошондой эле муниципалдык кызматтарды жакшыртуу боюнча сунуштамаларды иштеп чыгуу;

- этностор аралык конфликтерди алдын алуу жана болтурбоо максатында шаардын чегинде этностор аралык мамилелерге мониторинг ж\рг\з\\.

27.3. Жогоруда кърсът\лгън милдеттерди аткаруу \ч\н шаардык кеёеш биргелешкен мониторинг жана баа бер\\ боюнча жумушчу топ т\з\\гъ укуктуу. Биргелешкен мониторинг жана баа бер\\ боюнча жумушчу топтордун иш-аракеттеринин тартиби шаардык кеёеш тарабынан аныкталат.

27.4. Биргелешкен мониторинг жана баа бер\\ боюнча топтун курамына шаардык кеёештин депутаттары, демилгел\\ топтордун, коммерциялык эмес уюмдардын ък\лдър\, жергиликт\\ жамааттын м\чълър\ жана башка жактар жынысы, расасы, тили, майыптуулугу, этноско таандыктыгы, туткан дини, саясий же башка ынанымдары, билими, теги, м\лкт\к же башка абалы боюнча басмырлоо м\нъздъг\ жагдайларга карабастан кир\\гъ укуктуу. Топтун курамы шаардык кеёеш тарабынан бекитилет.

27.5. Биргелешкен мониторинг жана баа бер\\ боюнча топ тъмънк\лъргъ мониторинг ж\рг\з\\гъ жана баа бер\\гъ укуктуу:

- мэриянын жана анын структуралык бъл\мдър\н\н, ошондой эле муниципалдык уюмдардын, мекемелердин жана ишканалардын иш-аракеттерин;

- тийишт\\ аймактын жергиликт\\ жамаатынын жашоо-турмушун камсыздоо боюнча кызмат кърсъткън коомдук уюмдардын жана бирикмелердин (суу колдонуучулар ассоциацияларын (АВП), таза-суу колдонуучулардын шаардык бирикмеси (СОППВ ж.б.) иш-аракеттерин;

- шаардын ън\г\\ пландарын (анын ичинде биргелешкен аракеттеги пландарын, социалдык-экономикалык ън\г\\ пландарын, стратегиялык ън\кт\р\\ пландарын ж.б.);

- жергиликт\\ жана (же) республикалык бюджеттен, эл аралык жана башка донор уюмдардын, спонсорлордун жана башка мыйзамдар менен тыюу салынбаган булактардан каржыланып ишке ашырылуучу жергиликт\\ демилгелердин/долбоорлордун/программалардын ишке ашырылуусун;

- жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын этностор аралык маселелер боюнча иш аракеттерин.

27.6. Аталган милдеттерди аткаруу \ч\н биргелешкен мониторинг жана баа бер\\ боюнча топ:

- жумуштун планын (графигин) бекитет;

- сурамжылоолорду (анкеттъън\) ж\рг\зът;

- жерине баруу менен, ишке ашырылган долбоордон кърсът\л\\ч\ кызматтарды жана/же пайда алуучулар менен т\здън-т\з маектерди ж\рг\зът;

- документтерди (анкеталарды, графиктерди, отчетторду, каттоо журналдарын, катышуучулардын тизмесин) талдоону ж\зъгъ ашырат;

-тиешел\\ иш-чараларга (тендер, сатып алуу, демилгелерди/долбоорлорду/программаларды ишке ашыруу) катышат;

- демилгелердин/долбоорлордун/программалардын ъз убагында б\ткър\л\ш\н жана/же кърсът\л\\ч\ кызматтардын сапатын камсыз кылуу \ч\н сунуштамаларды берет;

- демилгелерди/долбоорлорду/программаларды аткаруунун ж\р\ш\ндъ, кызматтарды кърсът\\лърдъ табылган къйгъйлър, ошондой эле ъз\н\н аткарган жумуштарынын натыйжалары жън\ндъ мэрияны, шаардык кеёешти жана жергиликт\\ жамаатты ъз убагында кабарлайт;

- пландарды ишке ашыруу боюнча, кызматтардын кърсът\л\ш\н жакшыртуу боюнча, долбоордун аткарылышынын жур\ш\нъ т\зът\\ киргиз\\ боюнча сунуштарды берет.

27.7. Мэрия ушул Уставдын 27.1.-27.2. пункттарында кърсът\лгън максаттарга жет\\гъ жана маселелерди чеч\\ \ч\н ъз\н\н компетенциясына кирген маселелер боюнча биргелешкен мониторинг жана баа бер\\ топторун т\з\\гъ укуктуу.

27.8. Биргелешкен мониторинг жана баа бер\\ тобунун иштеринин натыйжалары маалыматтык керегелерге илинет, жарыяларда, жалпыга маалымдоо каражаттарында таратылат, ошондой эле талкуулоо \ч\н шаардык чогулуштарга, коомдук угууларга, курултайларга киргизилиши м\мк\н.

28. Аймактык коомдук ъз алдынча башкаруу

28.1. Жергиликт\\ жамааттын м\чълър\ ъз иштерин координациялоо \ч\н ъз ара жардамдашуу, жашоо-турмуш тиричиликтик, социалдык, экономикалык жана маданий милдеттерди биргелешип чеч\\ ъздър\н\н укуктарын жана кызыкчылыктарын кыйла натыйжалуу ж\зъгъ ашыруу максаттарында жашаган жери боюнча аймактык коомдук ъз алдынча башкарууну уюштурууга укуктуу.

28.2. Аймактык коомдук ъз алдынча башкаруу кичи-райондордун комитеттери, турак жай комплекстеринин, \й, къчъ, кварталдык комитеттер, жамааттар (коомдоштук) кеёештери жана комитеттери формасында, Кыргыз Республикасынын Конституциясына жана башка мыйзамдарына карама-каршы келбеген башка формаларда ж\зъгъ ашырылат.

28.3. Аймактык коомдук ъз алдынча башкаруулардын аймактарынын чектери жашоочулардын сунуштарын эске алуу менен шаардык кеёеш тарабынан белгиленет.

28.4. Аймактык коомдук ъз алдынча башкаруу алар шаардык кеёеш тарабынан каттоого алынган учурдан тартып ъз статустарына ээ болушат. Аймактык коомдук ъз алдынча башкаруу ошондой эле Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген тартипте юридикалык жак статусуна алууга укуктуу.

V. Жергиликт\\ ъз алдынча башкаруунун экономикалык негиздери

29. Муниципалдык менчик

29.1. Муниципалдык менчик - жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын карамагында, пайдалануусунда, тескъъс\ндъ турган, жергиликт\\ ъз алдынча башкаруунун кирешелерин алуучу булак катары кызмат кылуучу жана Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык жергиликт\\ ъз алдынча башкаруунун иш-милдеттерин ж\зъгъ ашырууга зарыл жергиликт\\ жамааттардын менчиги;

29.2. Жергиликт\\ жамаат жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарына кайрылуу жолу менен муниципалдык менчикти башкарууга жана тескъъгъ т\здън-т\з катышат, бул кайрылуулар тийишт\\ чараларды кабыл алуу \ч\н жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдары тарабынан милдетт\\ т\рдъ каралышы керек.

29.3. Муниципалдык менчик ъз\нъ кыймылсыз жана кыймылдуу м\лкт\, анын ичинде жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын акчалай каражаттарын, баалуу кагаздарды жана Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында каралган м\лкт\к укуктарды камтыйт.

29.4. Жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын бюджеттик каражаттары, ошондой эле бюджеттен тышкаркы фонддордун каражаттары дагы жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын муниципалдык менчиги болуп саналат. Бюджеттик каражаттарды, ошондой эле бюджеттен тышкаркы фонддордун каражаттарын, Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында каралган учурларды кошпогондо, башкы органдардын алып коюусуна жол берилбейт.

29.5. Жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдары м\лккъ муниципалдык менчик объекттеринин реестрине ээ болууга жана аны ж\рг\з\\гъ милдетт\\.

Реестрде тъмънк\дъй негизги маалыматтар:

- объектти сыпаттап жазуу;

- жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдары же башка юридикалык же жеке жактар ээлик кылган м\лккъ муниципалдык менчик объекттерине карата укуктарды ырастаган документтер;

- объекттерди пайдаланууга карата чектъълърд\н тизмеси;

- объекттердин бааланган наркы;

- м\лккъ муниципалдык менчик объекттеринин ъзгъчъл\ктър\нъ жана аларды пайдаланууга байланышкан башка маалымат камтылууга тийиш.

29.6. М\лккъ муниципалдык менчик объекттеринин реестринин мазмуну жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын кадимки иш учурунда аларды жарандар иликтъъ \ч\н пайдалана алгыдай болууга тийиш.

29.7. М\лккъ муниципалдык менчик объекттеринин реестрин т\з\\ жана ж\рг\з\\ тартиби жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын аткаруучу органдары тарабынан белгиленет жана жергиликт\\ кеёештер тарабынан бекитилет.

30. Жергиликт\\ бюджет жана аны бекит\\ тартиби

30.1. Жергиликт\\ бюджет – жергиликт\\ ъз алдынча башкаруунун иш милдеттерин финансылык жактан камсыз кылуу \ч\н багытталган шаардын жергиликт\\ жамаатынын бюджети. Жергиликт\\ бюджет шаардык кеёештин чечими менен бекитилет. Жергиликт\\ бюджетти т\з\\н\ жана аткарууну мэрия ж\зъгъ ашырат.

30.2. Жергиликт\\ бюджет кирешелерден жана чыгымдардан турат:

- жергиликт\\ бюджеттин кирешелери – Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын тескъъс\нъ келип т\шкън акчалай каражаттар, алар жергиликт\\ салыктардан жана жыйымдардан, салыктык эмес келип т\ш\\лърдън; республикалык деёгээлде бъл\шт\р\\ч\ салыктардан жана кирешелерден; трансферттерден, ыктыярдуу тъг\мдърдън турат. Жергиликт\\ салыктардан жана жыйымдардан, салыктык эмес келип т\ш\\лърдън алынган жергиликт\\ бюджеттердин кирешелери башка деёгээлдеги бюджеттке алууга жатпайт;

- жергиликт\\ бюджеттин чыгымдары – жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын милдеттерин жана иш-милдеттерин финансылык камсыз кылууга багытталган акча каражаттары.

30.3. Шаардык кеёештин търагасы жана бюджет боюнча туруктуу комиссиянын търагасы мамлекеттик салык кызматтарынан, мэриядан жана юридикалык жактардан жергиликт\\ бюджеттин долбоорун ъз убагында жана сапаттуу т\з\\ \ч\н зарыл болгон бардык маалыматтарды суроого жана алууга, ъз\н\н отурумдарына бул органдардын жетекчилерин чакырууга жана угууга укуктуу. Жергиликт\\ бюджеттин долбоорун т\з\\ \ч\н зарыл болгон маалыматтар Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген тартипте берилет.

30.4. Шаардык кеёештин бюджеттик комиссиясы бюджеттин долбоорун алдын ала кароону ъткърът жана мэриянын отчетун угат, бюджеттин долбоору боюнча ъз корутундусун, бюджеттин аткарылышы тууралуу отчетту шаардык кеёештин сессиясына берет.

30.5. Жергиликт\\ бюджеттин долбоорун кароо ачык жана жалпы эл алдында ж\рг\з\лът. Бюджеттин долбоору боюнча, ошондой эле бюджеттин аткарылышы боюнча коомдук угуулар милдетт\\ т\рдъ ъткър\лът.

30.6. Шаардык кеёеш сессияда жергиликт\\ бюджеттин адепки жана такталган долбоорун карайт жана бекитет же болбосо жергиликт\\ жамааттын жана бардык кызыктар тараптардын ой-пикирлерин жана сунуштарын эске алуу менен жеткире иштеп чыгууга жънътът, бюджеттин аткарылышы тууралуу отчетту карайт, бекитет же болбосо аны четке кагат.

30.7. Шаардык кеёештин тиешел\\ жылга бюджетти бекит\\ тууралуу токтому, ошондой эле бюджеттин аткарылышы тууралуу мэриянын отчету жергиликт\\ жалпыга маалымдоо каражаттарында расмий жарыяланууга жатат.

VI. Корутунду жоболор

31. Жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдары тарабынан кабыл алынуучу сыйлоо чаралары

31.1. Ушул Уставдын талаптарын \лг\л\\ аткаргандыгы, жергиликт\\ маанидеги маселелерди чеч\\гъ жигерд\\ катышкандыгы, жеке жана \й-б\лъл\к \лг\л\\ ж\р\м-туруму, кайрымдуулук ишмердиги, спонсорлугу, аймактын социалдык-экономикалык ън\г\\с\нъ айкын къмък кърсъткънд\г\, жергиликт\\ жамаатка кызмат кърсът\\лърд\ жакшыртууга катышкандыгы \ч\н тийишт\\ жарандарга карата тъмънк\дъй моралдык жана материалдык сыйлоо чаралары колдонулушу м\мк\н:

- алкыш жарыялоо;

- баалуу белектер, башка материалдык жана акчалай сыйлыктар менен сыйлоо;

- грамоталар менен сыйлоо;

- “Мыкты \й-б\лъ”, “\лг\л\\ \й”, “\лг\л\\ къчъ”, “\лг\л\\ квартал” ардактуу наамдарын ыйгаруу;

- жамааттын Ардак тактасына ил\\;

- жамааттын Ардак китепчесине киргиз\\;

- “Шаардын ардактуу жараны” наамын ыйгаруу;

- Кыргыз Республикасынын мамлекеттик сыйлыктары менен сыйлоого кърсът\\.

31.2. Моралдык жана материалдык сыйлоо чараларын колдонуу томънк\ тартипте ж\рг\з\лът:

- жамааттын м\чълър\н сыйлоого кърсът\\ демилгеси шаардын жашоочуларынын чогулушуна, аксакалдар сотторуна, коомдук уюмдарга, аймактык коомдук ъз алдынча башкарууларга, мэрге, шаардык кеёештин депутаттарына, шаардык кеёештин търагасына таандык;

- алкыш жарыялоо, баалуу белектер, башка материалдык жана акчалай сыйлыктар менен сыйлоо, грамоталарды тапшыруу, “Мыкты \й-б\лъ”, “\лг\л\\ \й”, “\лг\л\\ къчъ”, “\лг\л\\ квартал” ардактуу наамдарын ыйгаруу жън\ндъ чечим мэр тарабынан кабыл алынат;

- Ардак тактасына ил\\, Ардак китепчесине киргиз\\, “Шаардын ардактуу жараны” наамдарын ыйгаруу, ошондой эле Кыргыз Республикасынын мамлекеттик сыйлыктары менен сыйлоого кърсът\\ жън\ндъ чечим мэрдин сунуштамасы боюнча шаардык кеёеш тарабынан кабыл алынат.

31.3. “Шаардын ардактуу жараны” наамы жергиликт\\ жамааттын эё жогорку наамы болуп саналат, ал шаардын ън\г\ш\нъ ъзгъчъ салым кошкондугу \ч\н шаардык кеёештин чечими менен берилет. Шаардык кеёеш “Шаардын ардактуу жараны” наамы бар адамдар \ч\н атайын жеёилдиктерди, ошондой эле алар \ч\н стипендияларды жергиликт\\ бюджеттин каражаттарынын чектеринде Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык жана башка материалдык сыйлыктарды белгилей алат.

32. Жергиликт\\ жамааттын Уставын бузгандыгы \ч\н жоопкерчилик

32.1. Ушул Уставдын талаптарын бузган жергиликт\\ жамааттын м\чълър\нъ карата коомдук айыптоо чаралары колдонулушу м\мк\н.

32.2. Жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын, ошондой эле мамлекеттик органдардын аймактык бъл\мчълър\н\н, уюмдардын, мекемелердин жана ишканалардын кызмат адамдары ушул Уставдын талаптарын бузган учурда Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык жоопкерчилик тартышат.

33. Жергиликт\\ жамааттын Уставын кабыл алуунун жана

ъзгърт\\н\н тартиби

33.1. Жергиликт\\ жамааттын Уставынын долбоору мэрдин чечими менен т\з\лгън жумушчу топ тарабынан иштелип чыгат.

33.2. Жумушчу топтун курамына тъмънк\лър кирет:

- шаардык кеёештин търагасы;

- мэр;

- шаардык кеёештин депутаттары;

- шаардык кеёештин аппаратынын кызматкерлери

- мэриянын аппаратынын кызматкерлери;

- жергиликт\\ жамааттын м\чълър\ (шаарда жашаган азчылык улуттардын ък\лдър\н эске алуу менен);

- коммерциялык жана коммерциялык эмес уюмдардын ък\лдър\ (ЪЭУ, КУ,КФ, жаштар комитети, аялдар кеёеши, аксакалдар кеёеши, ишкерлер коомчулугу жана башка шаарда иш алып барган уюмдар).

33.3. Жумушчу топ тарабынан иштелип чыккан Уставдын долбоору жергиликт\\ жалпыга маалымдоо каражаттарында жана/же шаардык кеёештин веб-сайтында (же башка расмий жарыялоо булактарында) жарыяланат жана шаардык чогулуштарга же жергиликт\\ жамааттын курултайына талкуулоо \ч\н алып чыгарылат, аны ушул Уставда белгиленген тартипте мэрия уюштурат.

33.4. Курултайдын делегаттары, ошондой эле шаардык чогулуштун катышуучулары, жергиликт\\ жамааттын м\чълър\ Уставдын долбоору боюнча сын-пикирлерди жана сунуштарды киргиз\\гъ укуктуу.

33.5. Мэр Уставдын долбоорунун акыркы вариантын жумушчу топ тарабынан иштелип чыккандан кийин шаардык кеёештин кароосуна кабыл алуу \ч\н киргизет.

33.6. Шаардык кеёештин Уставды бекит\\ жън\ндъ токтому шаардык кеёештин депутаттарынын жалпы санынын къпч\л\к добуштары менен кабыл алынат.

33.7. Кабыл алынган Уставга ъзгърт\\лър жана толуктоолор шаардык кеёештин депутаттарынын жалпы санынын \чтън экисинин добуштары менен аларды шаардык чогулуштарда же курултайда ж\рг\з\лгън талкуунун жыйынтыгы боюнча кабыл алынат.

33.8. Кабыл алынган Уставга карата ъзгърт\\лърд\ жана толуктоолорду киргиз\\ демилгеси жыйналыштардын (чогулуштардын, курултайдын), жарандардын топторунун же жалпы санынын \чтън биринен кем эмес шаардык кеёештин депутаттарынын тобунун сунушу боюнча ж\рг\з\лът.

33.9. Жергиликт\\ жамааттын Уставы шаардык кеёештин Уставын бекит\\ жън\ндъ токтому тийишт\\ басма създъ расмий жарыяланган же болбосо жергиликт\\ ъз алдынча башкаруунун ък\лч\л\кт\\ органдарынын расмий веб-сайттарында жарыяланган к\ндън тартып к\ч\нъ кирет.

К\ч\нъ киргенден кийин жергиликт\\ жамааттын Уставын бекит\\ тууралуу шаардык кеёештин токтому Уставдын тексттин тиркъъ менен ченемдик укуктук актылардын Мамлекеттик Реестрине киргиз\\ \ч\н Кыргыз Республикасынын Юстиция министрлигинин аймактык бъл\м\нъ жиберилет.

Ноокат шаардык кеёешинин жооптуу катчысы: М.Ярматов