Ноокат шаардык кеёешинин 2018-жылдын 20-декабрындагы V чакырылыш XVII сессиясынын №XVII-2 токтомуна №1 тиркеме

Ноокат шаардык кеёешинин 2018-жылдын 20-декабрындагы V чакырылыш XVII сессиясынын №XVII-2 токтому менен бекитилген

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЖЕРГИЛИКТ\\ КЕЁЕШТЕРИНИН ДЕПУТАТТАРЫНЫН ТИПТ\\ ЭТИКАЛЫК КОДЕКСИ

Бул Кодекс жергиликт\\ кеёештердин депутаттарына съзс\з аткарууга милдетт\\ болгон моралдык принциптерин жана ж\р\м-турум эрежелерин аныктайт.

Депутаттык этика – бул депутаттардын депутаттык ыйгарым укуктарын ж\зъгъ ашыруу учурундагы негизги моралдык жана адепт\\л\к ж\р\м-турум нормаларынын жыйындысы.

Ар бир депутат ъз\н\н депутаттык ыйгарым укуктарын аткарууда \лг\ болууга умтулуп, кынтыксыз кесиптик жана жарандык беделге ээ болуусу керек.

I. ЖАЛПЫ ЖОБО

1.1. Жергиликт\\ кеёештердин депутаттары (мындан ары - депутаттар) тийишт\\ айыл аймак, шаар калкынын ък\л\ катары ъз\н\н ишмерд\\л\г\ндъ алардын кызыкчылыктары ошондой эле социалдык-экономикалык жана маданий ън\г\\ максаттарын жетекчиликке алуу керек.

1.2. Депутаттар ъз макамын аймактын, шаардын жана алардын жашоочуларынын кызыкчылыктарына зыян келтирген аракеттерге жумшабаш керек.

1.3. Депутаттар ъз аракеттерин Кыргыз Республикасынын Конституциясына жана Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык, жергиликт\\ ъз алдынча башкаруунун Жобосуна, жергиликт\\ кеёештин регламентине жана башка жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын ченемдик укуктук актыларынын негизинде ж\рг\з\шът.

1.4. Депутаттар ъздър\н\н ишмерд\\л\г\ндъ, анын ичинде депутаттык ыйгарым укуктарын аткарбаган учурларда дагы, жалпыга таанылган моралдык жана адепт\\л\к нормаларды жетекчиликке алуу керек.

1.5. Депутаттар депутаттын жана аймактын, шаардын жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын аброюна шек келтир\\ч\ аракеттерден жана жоруктардан алыс болуш керек.

1.6. Депутаттар ъз\н\н кадырын сактоо менен бирге башка депутаттардын, кызматтык адамдардын жана жарандардын кадырын сыйлаш керек.

1.7. Депутаттар ъз\н\н депутаттык мандатын депутаттык ишмерд\\л\ккъ тиешеси жок максаттарга пайдалана албайт.

II. ЖЕРГИЛИКТ\\ КЕЁЕШТИН ДЕПУТАТТАРЫНЫН ИШМЕРД\\Л\Г\НЪ ТИЙИШТ\\ ДЕПУТАТТЫК ЭТИКАНЫН ЭРЕЖЕЛЕРИ

2.1. Депутаттар жергиликт\\ кеёештин ишине ъз\н\н позициясын коркутуп-\рк\т\\, кескин талаптарды коюу жана башка ушул сыяктуу аракеттерди жасабай иштикт\\ жана жънд\\ катышууга тийиш.

2.2. Ар бир депутат жергиликт\\ кеёеште иштикт\\ кызматташтык жана ъз ара колдоо, ак ниетт\\ жана жолдоштук чъйрън\ т\згънгъ жардам кылат.

2.3. Депутаттар ъз\н\н жумушун каралып жаткан маселелер боюнча теёчиликтин негизинде жана эркин жамааттык талкуулоо принцибинде чечим кабыл алып, ар т\рд\\ пикирлерди сыйлоо менен, чыр-чатакка жеткирбей, пикир келишпестиктерди талкуулоо менен чеч\\ жолдорун табуу менен ж\рг\з\\ керек.

2.4. Депутаттар бири-бирине жана жыйындар ът\\ч\ залдагы бардык катышуучуларга расмий т\рдъ кайрылуу керек. Ыгы жок теётушсунуп жана тоотпостук менен кайрылууларга жол берилбейт. Жергиликт\\ кеёештин сессия жана комиссиялары ът\п жаткан учурларда депутаттар иштикт\\ стилде кийин\\ керек.

2.5. Депутаттар чыгып с\йлъърд\н алдында ъз\н\н айта турган съз\н даярдап анан с\йлъш керек. Талкууланып жаткан маселе боюнча так жана багыттуу, жеткиликт\\ тил менен, ар кандай мааниси жок създърд\ колдонбой с\йлъш керек. Депутаттарга жергиликт\\ кеёештин жана комиссиялардын иши ж\р\п жаткан учурда уюлдук телефон аркылуу с\йлъш\\гъ тыю салынат.

2.6. Депутаттар, калктын кызыкчылыктарын кърсът\\дъ башка депутаттардын ынанымына, салттарына, этникалык жана социалдык топтордун, диний конфессиялардын маданий ъзгъчъл\ктър\н сыйлоо жана чыдамдуулук менен мамиле кылуу керек. Этностор аралык жана конфессия аралык биримдикке жана тынчтыкка жардам берет.

2.7. Депутаттар жергиликт\\ кеёештин тийишт\\ комиссияларынын отурумдарына катышууга тийиш. Депутат жергиликт\\ кеёештин отурумдарына ж\йъс\з катары менен 3 жолу катышпаса депутаттык милдетин аткарбагандыгы тууралуу маселе депутаттык этика боюнча комиссияда каралат.

Ж\йъл\\ себептер менен жыйындарга катышууга м\мк\нч\л\г\ болбосо, депутат жыйынга чейин 2 к\ндън кечиктирбей жергиликт\\ кеёештин търагасына маалымдап коюу керек.

Ж\йъл\\ себептерге депутаттын ооруп калуусу, командировкада жана эмгек ърг\\с\ндъ болуусу, маанил\\ \й-б\лъл\к жагдайлар кирет.

2.8. Жергиликт\\ кеёештин сессиясында каралып жаткан маселеде катышып жаткан депутаттын, же анын жакындарынын финансылык же кандайдыр бир жеке кызыкчылыктары болсо, токтоосуз т\рдъ бул жън\ндъ маалымдап, бул маселе боюнча добуш бер\\дън баш тартышы керек.

2.9. Депутаттар ъздър\ кабыл алган жергиликт\\ кеёештин Регламентин, анын талаптарын жана тартипти сактоого чакырган сессияда търаганын талаптарына баш ийиши керек. Ж\йъл\\ себепсиз сессияга, комиссиялардын ишине, депутаттык угууларга жана башка жергиликт\\ кеёештин иш-чараларына кечикпей келиши керек.

2.9.1. Жергиликт\\ кеёештин депутаттарына – отурумду \зг\лт\ккъ учуратып же жън\ жок себептер менен башка шылтоо айтып нааразылык кърсът\\ иретинде отурум ът\п жаткан залдан чыгып кет\\гъ, съз берилбесе деле с\йлъъгъ, к\н тартибине коюлган маселеден сырткары же мааниси жок с\йлъгънгъ, кыйкырууга жана с\йлъп жаткан адамдын съз\н бъл\п жарууга болбойт.

2.9.2 Депутат жергиликт\\ кеёештин отурумунда, депутаттык угууларда, туруктуу комиссиянын жана жумушчу топтордун ишине катышып жатканда отурумга търагалык кылуучуга, башка депутаттарга, аткаруу органынын аппаратынын кызматкерлерине жана жергиликт\\ кеёештин отурумуна катышып жаткан башка адамдарга сылык мамиле кылуу менен адепт\\л\г\н кърсът\п, сый урмат менен мамиле кылуусу керек.

2.9.3. Депутат орой създърд\ колдонуп жана одоно мамилелерди жасабашы керек.

2.9.4. Депутаттар депутаттык ишмерд\\л\г\н аткаруу учурунда жана аткарбай ж\ргън убагында \ч\нч\ тараптан белектерди, акча т\р\ндъ акы албашы керек жана алардын кызматынан пайдаланууга болбойт.

2.9.5. Депутаттар жергиликт\\ кеёеште сый акы алып кимдир биръън\н кызыкчылыгын с\ръмълъъгъ укуксуз.

III. ДЕПУТАТТАРДЫН ШАЙЛООЧУЛАР МЕНЕН ЪЗ АРА МАМИЛЕЛЕРИНДЕГИ ДЕПУТАТТЫН ЭТИКАЛЫК ЭРЕЖЕЛЕРИ

3.1. Депутаттар ъздър\н\н округундагы шайлоочулар менен тыгыз байланышта болуусу керек, депутаттар шайлоочуларынын алдында жоопкер жана отчет берип турат. Депутаттар айыл аймагындагы жана шаардагы бардык жашоочулардын кызыкчылыгын къздъйт.

3.2. Депутаттар менен шайлоочулардын ортосундагы мамиле сый урмат, сылык мамиле жана жарандардын кайрылууларына жана арызданууларына ыкыластуулук менен жасалган мамиледен куралат.

3.3. Депутаттар ъздър\н\н шайлоочуларынын укуктарын, эркиндигин жана мыйзамдуу кызыкчылыктарын коргоого чараларды кърът: шайлоочулардан т\шкън кайрылууларды жана арыздарды кароодо ъздър\н\н ыйгарым укуктарынын чегинде чеч\\гъ милдетт\\.

3.4. Депутаттар шайлоочуларынын алдында жылына 1 жолудан кем эмес отчет берет, ъз\н\н жергиликт\\ кеёештин сессиясынын отурумундагы ишмерд\\л\г\ боюнча шайлоочулары менен болгон жолугушууларды жалпыга маалымдо каражаттары аркылуу билдирип турат. Шайлоочуларга берилген маалыматтар толук, анык жана объективд\\ болушу керек.

3.5. Депутаттар ай сайын белгиленген график боюнча шайлоочуларды жеке кабыл алууну ж\рг\зът.

3.6. Депутаттар дайыма чыдамкайлыкты жана сыпайы, сылыктыкты кърсът\\с\ керек, айрыкча депутаттын ой пикири менен шайлоочунун ой пикири дал келбей калган учурда.

IV. ДЕПУТАТТЫН МАМЛЕКЕТТИК ОРГАНДАР, ЖЕРГИЛИКТ\\ ЪЗ АЛДЫНЧА БАШКАРУУ ОРГАНДАРЫ, ЮРИДИКАЛЫК ЖАНА ФИЗИКАЛЫК ТАРАПТАР МЕНЕН ЪЗ АРА МАМИЛЕЛЕРИНДЕГИ ДЕПУТАТТЫК ЭТИКАНЫН ЭРЕЖЕЛЕРИ

4.1. Депутаттар атайын ыйгарым укуктарга ээ болбогон учурда жергиликт\\ кеёештин атынан чыгуусуна, анын атынан мамлекеттик аткаруу органдарынын, жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын жана башка уюмдардын алдында расмий билдир\\лърд\ жасоого укугу жок.

4.2. Депутаттар депутаттын макамына байланыштуу м\мк\нч\л\ктър\н мамлекеттик органдар, жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдары, юридикалык жана физикалык тараптар менен болгон мамилелеринде ъз кызыкчылыгына пайдаланбашы керек.

4.3. Депутаттар жергиликт\\ кеёештин расмий бланкаларын депутаттын ыйгарым укуктарынын чегинде талаптарды чеч\\дъ, расмий каттарды жана документтерди жънът\\дъ гана пайдаланууга милдетт\\.

4.4. Депутаттар депутаттык ишмерд\\л\г\н аткарууга байланышпаган учурда жергиликт\\ кеёештин имаратын, телефондорун, автотранспортун жана башка материалдык-техникалык каражаттарын пайдаланууга болбойт.

4.5. Депутаттардын ыйгарым укуктарын аткаруу учурунда белгил\\ болуп калган маалыматтарды жайылтууга болбойт, эгерде ал маалыматтар:

- мамлекеттик, коммерциялык же кызматтык сыр болсо;

- жарандардын жеке турмушу менен, юридикалык тараптардын ишкердик бедели жана ишмерд\\л\г\ менен байланыштуу болуп, аны жарыя кылбоо боюнча депутатка ишеним берилген болсо.

4.6. Депутат жарандардын жеке турмушу же \й-б\лъгъ байланышкан маалыматтарды, юридикалык тараптардын ишкердик бедели жана ишмерд\\л\г\ боюнча жарыяланбай турган талаптарды атайлап же байкабастыктан олдоксон бузган болсо тараптардан кечирим суроосу керек.

4.7. Депутаттардын чет мамлекеттерге баруусундагы ж\р\м-туруму Кыргыз Республикасынын жаранынын беделин жана депутаттык корпустун кадыр баркын кътър\\гъ багытталыш керек.

4.8. Депутаттар чет ълкълърдъг\ сапарларында барган мамлекеттердин ъзгъчъл\ктър\н, салт-санаасын жана мыйзамдарын сыйлоосу керек, этиканы сактап, конфликтик кырдаалды болтурбоого милдетт\\.

V. ДЕПУТАТТАРДЫН ЭЛ АЛДЫНДА ЧЫГЫП С\ЙЛЪЪ ЭТИКАСЫ

5.1. Депутаттар жергиликт\\ кеёештин отурумунда, депутаттык угууларда, жалпыга маалымдоо каражаттарындагы чыгып с\йлъълър\ндъ, мамлекеттик бийлик органдарынын, жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын, уюмдардын жана жарандардын ишмерд\\л\г\ боюнча баяндама жасаганда текшерилген анык фактыларга гана таянышы керек.

5.2. Депутаттар эл алдында чыгып с\йлъгъндъ же жалпыга малымдоо каражаттары аркылуу билдир\\лърд\ жасаганда сылык сыпайы болуп, жарандардын, кызмат адамдарынын абийирин, ар-намысын каралоого, юридикалык жана физикалык тараптардын ишкердик беделин булгоого жол бербеш керек.

5.3. Депутаттардын эл алдына чыгып с\йлъъ учурунда жана билдир\\лър\ндъ такталбаган фактылар айтылып калган болсо, ошондой эле жарандардын абийирин, ар намысын каралоого, юридикалык жана физикалык тараптардын ишкердик беделин т\ш\р\\гъ атайын же кандайдыр бир себептер менен аракеттер жасалса, депутаттын эл алдында кемчилдигин мойнуна алуу менен алардан кечирим суроого милдетт\\.

Ушул пункт менен белгиленген депутаттын жоопкерчилиги Кыргыз Республикасынын мыйзамдарынын алдында ушул бъл\м боюнча тартип бузуу жоопкерчиликке тартуудан бошотпойт.

VI. ДЕПУТАТТЫН ЭТИКАЛЫК КОДЕКСИН САКТОО БОЮНЧА КЪЗЪМЪЛ ЖАНА АЛАРДЫ БУЗГАНДЫГЫ \Ч\Н ДЕПУТАТТЫН ЖООПКЕРЧИЛИГИ

6.1. Депутаттардын депутаттык этикасы боюнча Эрежелеринин сакталышын депутаттардын ишмерд\\л\г\ жана этикасы боюнча Комиссия (мындан ары комиссия) къзъмълдъйт.

Комиссиянын търагасы жана м\чълър\ депутаттар тарабынан депутаттык этиканын сакталышы боюнча тийишт\\ чараларды кър\\гъ милдетт\\.

6.2. Депутаттык этиканын эрежелерин бузуу боюнча маселени Комиссия ъз\н\н демилгеси менен же жергиликт\\ кеёештин демилгеси боюнча карай алат.

6.3. Депутаттардын этикасын бузуу далили боюнча маселени кароо \ч\н Комиссияга айыл аймагынын, шаардын жашоочулары, мамлекеттик бийликтин жана жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын кызмат адамдары, ишкана, уюмдардын жана коомдук уюмдардын, бирикмелердин ък\лдър\ арыз менен кайрыла алат.

6.4. Депутаттардын этиканы бузгандыгы боюнча к\нъълъгъндъ депутаттар Комиссияга кагаз ж\з\ндъ документтерди къргъз\\ менен негизделген каршылык кърсът\\гъ жана к\нъълънгънд\г\ боюнча оозеки т\ш\нд\рмъ бергенге укуктуу.

6.5. Депутаттардын ар намысына, кадыр баркына, ишмерд\\л\к беделине шек келтирген негизсиз арыздануу боюнча депутаттар ъздър\н\н укугун мыйзамга каршы келбеген ыкмалар менен коргонууга укуктуу.

6.6. Депутаттардын мамлекеттик бийлик органдарына, жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарына же сот органдарына ар намысын, кадыр баркын, ишмердик беделин коргоо боюнча Комиссияга кайрылуусуна аткаруу органдарынын аппараты депутаттын ар намысын коргоо боюнча къмък кърсътът жана керект\\ учурда анын кызыкчылыгын сот органдарынын алдында коргоого къмъктъшът.

6.7. Комиссия депутаттын этикалык Кодексин бузуу боюнча маселени кароодо депутаттын этикалык Кодексин бузулгандыгы же бузулбагандыгы бар же жок экендигин аныктаган чечим кабыл алат.

6.8. Депутаттардын этикалык Кодексин бузуу фактысы боюнча Комиссиянын рекомендациясы боюнча гана каралат. Депутаттар тарабынан жергиликт\\ кеёештин отурумунда ушул эрежелердин бузулуусуна карата жергиликт\\ кеёештин Регламентинде белгиленген тартипте жоопкерчилик чаралары колдонулушу м\мк\н.

6.9. Жергиликт\\ кеёеште депутаттын этикалык Кодексин бузган адамга тъмъндъг\дъй чаралар кър\л\ш\ м\мк\н:

-депутаттын этикалык Кодексине туура келбеген ж\р\м-турумун токтотууну сунуштайт жана кечирим суроону талап кылат.

-депутаттын этикалык Кодексин бузган факты боюнча жалпыга маалымдоо каражаттары аркылуу округдун шайлоочуларына жана м\чъл\г\нъ жараша саясий партиясынын башкаруу органдарына маалымдайт.

6.9.1. Ушул пунктта белгиленген эрежелерди депутат одоно т\рдъ бузган болсо, Комиссия тарабынан этикалык Кодексин бузган депутатка чара кър\\ маселеси жергиликт\\ кеёештин сессиясына чыгарылат.

Жергиликт\\ кеёеш депутаттын жоопкерчилиги боюнча маселени алдын ала Комиссиянын кароосу жок эле чечет. Этика кодекси одоно бузулгандыгын Жергиликт\\ кеёеш аныктайт.

6.9.2. Депутаттын жергиликт\\ кеёеште жана анын органдарында ъз милдеттерин системалуу т\рдъ аткарбай ж\ргън учурда, жергиликт\\ кеёештин иштъъ тартибин бузган учурда Комиссиянын алдын ала кабыл алган чечими менен жергиликт\\ кеёеш шайлоочуларга депутаттын ъз милдеттерин аткарууга болгон мамилеси боюнча билдирет.

Ноокат шаардык

кеёешинин жооптуу катчысы: М.Ярматов