Ноокат районунун Найман

айылдык Кенешинин

кезектеги сессиясынынын

2016-жылдын

7-июнундагы

№XXIX-1 токтому менен

бекитилген

Кыргыз Республикасы, Ош облусу Ноокат районунун Найман айыл ъкмът\н\н

ЖЕРГИЛИКТ// ЖАМААТЫНЫН

АЙЫЛ МЫЙЗАМЫ (УСТАВЫ)

Биз, Найман айылдык Кенешинин аймагында жашаган граждандар,арабызда бузулгус биримдикти, ынтымакты, коомдук тартипти жана бейпилдикти орнотуу, айыл жергесинде турмуш-тиричилик шартын жакшыртуу, ар бир \й-б\лън\н жана тургундун бакубат жашоосун камсыздоону коздоп, ушул ъз алдынча башкаруу коомдоштугунун (айыл жамаатын) т\з\\ менен анын коомдук жашоосунун ыйык эрежелери аныкталган ушул Уставды айыл турмушунун негизги мыйзамы катары кабыл

алабыз.

Алдыга койгон ыйык милдеттерди турмушка ашыруу максатында биз эн оболу жалпы адамзатка тиешел\\ ыймандуулуктун талаптарын, айылыбызда жашаган бардык улуттардын ък\лдър\н\н каада-салттарын, асыл-наркатрын ъз\нъ камтыган Манас бабабыздын тъмъндъг\ жети осуятын ыйык тутуп, аларды бакубат турмушубузду курууда негизги курал жана каражатыбыз

катары колдонобуз.

1. Эл журттун ажырагыс б\т\нд\г\ жана бир жакадан баш, бир женден кол чыгарган биримдиги;

2. Улуттар аралык ынтымак, достук жана кызматташтак;

3. Улуттук ар-намыс жана атуулдук ариет;

4. Арыбас мээнет, алдынкы ънър менен билим аркылуу бакубат дъълът;

5. Гуманизм, айкълд\к, кечиримд\\л\к;

6. Табият менен татгуу мамиледе болуу;

7. Кыргыз мамлекетин чындоо жана аны къзд\н карегиндей сактоо.

1. ЖАЛПЫ ЖОБОЛОР

Жергиликт\\ жамааттын негизги мыйзамы болгон айыл мыйзамы тъмъндъг\лърд\ аныктайт жана камтыйт:

•жамааттын негизги шарты жана максаттары;

•жамааттын ъз\н-ъз\ башкаруунун принциптери;

•жамааттын ъз алдынча башкаруу органдарыны;

•жамааттын м\чълър\;

•жамааттын м\чълър\н\н укуктары жана милдеттери;

•жамааттын ъз алдынча башкаруу органдарынын функциялары;

•жамааттын финансалык-экономикалык негиздери;

•жамааттын м\чълър\нъ жана ъз алдынча башкаруу органдары тарабынан колдонулуучу сыйлык чаралары;

•жамааттын м\чълър\нъ жана ъз алдынча башкаруу органдарынын курамына кър\л\\ч\ жаза чаралары;

•жамааттын ъзгъчъ укуктары;

•мыйзамды кабыл алуунун, ъзгърт\\ жана толуктоолоруду киргиз\\н\н тартиби;

•жааматтын турмушундагы мамлекеттик мыйзамдарына карама-каршы келбеген башка маселелери.

II. ЖАМААТТЫН ЪЗ АЛДЫНЧА БАШКАРУУСУН УЮШТУРУУНУН НЕГИЗГИ ШАРТЫ ЖАНА МАКСАТТАРЫ

1. Жергиликт\\ ъз алдынча башкарууну уюштуруунун жана ж\рг\з\\н\н негизги шарты - бул жамааттын жергиликт\\ маанидеги бардык коомдук- пайдалуу маселелерди ъз жоопкерчилигине алып, алардын мыйзам чегинде ъз алдынча чеч\\гъ жана башкарууга жъндъмд\\л\г\.

2. Ъз алдынча башкарууга ът\\ менен жамаат максаттарды къздъйт:

•мыйзам чегинде жергиликт\\ маанидеги маселелерди къз карандысыз, ъз алдынча жана ъз убагында чечип туруу максатында айылдык Кенештин айманындагы каражаттарын, социалдык объектилерди жана башка материалдык байлыктарды мамлекеттик менчиктен ажыратып алууну, ошондой эле башка м\лк ээлеринин ыктыярдуу т\рдъ берген м\лк-байлыктарын ъткър\п алуунун негизинде жамааттын ортолук менчик жана финасалык экономикалык базасын т\з\\н\;

•айылдык Кенештин бюджетин ъз алдынча т\з\\гъ, толуктоого жана анын калктын м\дъъс\н аткарууга жумшоого;

•жамааттын м\чълър\н ъз алдынча башкаруу жана тарбиялоо ишине тартуу менен демократияны ън\кт\р\п, мыйзамдын так сакталышына ан-сезими жана активд\\л\г\н жогорлатууга;

III. ЖАМААТТЫН ЪЗ АЛДЫНЧА БАШКАРУУНУН ПРИНЦИПТЕРИ

Жамааттын ъз алдынча башкаруусу тъмндъг\ принциптерде ж\рг\з\лът:

•жергиликт\\ маанидеги маселелрди чеч\\гъ жамааттын ъз алдынчалагы, ъз\н ъз\ камсыз кылуу, ъз\н ъз\ тарбиялоосу жана жънгъ салуусу;

•ъз алдынча башкаруу органдарынын ишмердигинин жамааттын м\чълър\ тарабынан къзъмълдън\ш\ жана аларды эл алдындагы жоопкерчилиги;

•жамааттын ъз алдынча башкаруусун ък\лд\к органы болгон айылдык Кенештин депуттарынын жамаатын м\чълър\ тарабынан жашыруун, ал эми анын аткаруучу-тескъъч\ органы болгон айыл ъкмът\н\н жетекчилеринин жана кызматкерлеринин кызматка дайындалышы;

•жергиликт\\ ъз алдынча башкаруунун ък\лд\к, аткаруучу-тескъъч\ жана аймактык коомдук ъз алдынча башкаруу органдарынын ыйгарым укуктары менен милдеттеринин так чектелиши;

•социалдык акыйкаттуулуктун сакталышы;

•жааматтын м\чълър\н\н мыйзамдуу укуктары менен кызыкчылыктарын корголушу;

•жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын ишиндеги маалымдуулукту, аныктыкгы, коомдук брикмелер, уюмдар жана калктын кенири катмары менен тыгыз байланышы;

•жамааттын м\чълър\н\н чогулуштарда, элдик жыйындарда айылдык Кенеш менен айыл ъкмът\н\н жыйналыштарында жергиликт\\ маанидеги маселелрди кътър\\ жана пикир айтуу эркиндиги;

•ъз алдынча башкаруу органдарынын жергиликт\\ маанидеги маселелерди ъздър\нъ ыйгарылган укуктарынын чегинде ъз алдынча чече алуусу, кабыл алган чечимдерин негизд\\л\г\ жана мыйзамдуулугу боюнча жамааттын жана мамлкеттин алдындагы жоопкерчилиги.

IV. ЖАМААТТЫН ЪЗ АЛДЫНЧА БАШКАРУУ ОРГАНДАРЫ

Жамааттын ъз алдынча башкаруусу анын тъмъндъг\ органдары аркылуу ж\зъгъ ашырылат:

•жамааттын м\чълър\ тарабынан шайланган ък\лд\к органы айылдык Кенеши;

•айылдык Кенештин аткаруучу-тескъъч\ орган - айылдык ъкмът\;

•аймактык коомдук ъз алдынча башкаруу органдары (айылдардын ъз алдынча башкаруу коомдук кенештери, турак-жай, къчъ жана кварталдык комитеттер ж.б.);

•аксакалдар соттору, коомдук тартипти коргоо кошундары;

•жамааттын материалдык-финасалык байлыктарын пайдалануу боюнча элдик къзъмъл тобу;

Жамаат т\здън-т\з ъз алдынча башкарууну тъмъндъг\ демократиялык жолдор аркылуу турмушка ашырат:

•жергиликтуу айылдык референдумдар;

•жамааттын м\чълър\н\н курултайлары;

•айылдык жыйындар, чогулуштар ж.б.

Жамааттын ъз алдынча башкаруусунун ък\лд\к жана аткаруучу- тескъъч\ органдарын уюштуруунун негизги тартиби жана иш аакеттери, ошондой эле жергиликт\\ айылдык референдумдар жана жамааттын курултайларын ъткър\\ эрежелери Кыргыз Республикасынын мыйзамдары аркылуу жънгъ салынат.

Эскерт\\: Жамааттын ъз алдынча башкаруусунун ък\лд\к, аткаруучу- тескъъч\ жана башка органдары Кыргыз Республикасынын мыйзамдарынын негизинде, ъз аймагында ардагерлердин, аялдардын, жаштардын, ъсп\р\мдърд\н, коомдук уюмдарга жана коомдук т\з\л\штъргъ къмък кърсът\шът жана алар менен кызматташат.

V. ЖАМААТТЫН М/ЧЪЛ/Г/

1.Жамааттын м\чъл\г\нъ кабыл алуу ыктыярдуу т\рдъ ж\рг\з\лът. Ар бир айыл башчысы ошол айылдагы 16 жаштан жогорку атуулдарды жааматка кабыл алуу жън\ндъг\ тизме тузот. Тизмеге м\чъл\ккъ кир\\ч\ атуулдун ъз\ кол коет.

2. 16 жаш курагына жеткен, Кенештин аймагында туруктуу жашаган, арыз менен кайрылган ушул айыл мыйзамын ниети менен кабылдаган жана анын талаптарын сактаган, анда кърсът\лгън ъз укуктарын жана милдетгерин турмушка ашырган ар бир тургун жергиликт\\ жамааттын м\чъс\ болуп эсептелет.

3. Туруктуу жашоо \ч\н башка жерден къч\п келген Кыргыз Республикасынын граждандары жеке арыздарынын негизинде Кенештин чечими менен жамааттын м\чъл\г\нъ кабыл алынат. Жамаатка м\чъ болуп кир\\ жън\ндъ граждандардын арызы айылдык ъкмът\ тарабынан 1 айлык мъънъттън кечиктирилбестен каралууга жатат.

4. Кенештин аймагында туруктуу жашабаган, бирок ошол аймакта ъз\нъ жеке менчик катары тиешел\\ кыймылсыз м\лк же ънд\р\шт\к каражаты бар, жергиликт\\ бюджетке дайыма салыктарды жана жыйымдарды тълъп турган, ушул айыл мыйзамы кабылдаган жана анын талаптарын аткарууга милдеттенген Кыргыз Республикасынын граждандары ъз жамаатынын м\чъс\ боло алат. Бирок айыл ъкмът\н\н аймагындагы жер \л\ш\нъ талапкер боло албайт.

VI. ЖАМААТТЫН М/ЧЪЛЪР/Н/Н УКУКТАРЫ

Жамааттын ар бир ушул айыл мыйзамына ылайык тъмъндъг\ укуктарга ээ болот.

1. Жамааттын м\чъс\ рассасына, улутуна, динине, тилине, жынысына, ата-тегине, уруусуна, д\йнъ-м\лкт\к жана башка абалына карабастан тъмъндъг\лъргъ укуктуу:

• жамааттын ъз алдынча башкаруу органдарына шайлоого жана шайланууга;

•жамааттын ишин башкарууга байланыштуу маселелерди талкулоого жана аларды турмушка ашыруу боюнча иш-аракеттерге катышууга;

•иш тажрыйбасына, билимине жана жъндъм\нъ жараша ъз алдынча башкаруу органдарына кызмат ътъъгъ;

•жамааттын м\чълър\ \ч\н бекитилген женилдиктерден пайдаланууга;

•жамаатка тиешел\\ бардык маселелер боюнча ъз алдынча башкаруу органдарына сунуш киргиз\\гъ жана коюлган суроолоруна ынанымдуу жооп алууга, алардын иши боюнча пикирин айтууга жана баа бер\\гъ;

•жамааттын м\чълър\н\н биргилешкен к\ч аракеттери менен т\з\лгън байлыктардан жана каражаттардан, ошондой эле жамаатташтыктан ортолук менчигиндеги уюм, мекеме, ишканалардын кызматтарынан белгиленген чегинде пайдаланууга;

•жергиликт\\ референдумдарга, айыл курултайларына, айылдык жыйындарга, айылдык Кенеш менен айыл ъкмът\н\н ачык жыйналыштарына катышууга, ъз оюн эркин айтып, талкууланып жаткан маселе боюнча ъз\н\н сунуштарын киргиз\\гъ;

• Айыл Мыйзамында чагылдырылган укуктар ъз алдынча башкаруу органдары же алардын кызматкерлери тарабынан бузулса, аларды коргоо максатында аксакалдар сотуна же башка тиешел\\ органдарга кайрылууга;

•Айыл Мыйзамынын эрежелерин жамааттын башка м\чълър\ бузган учурда, ъз алдынча башкаруу органдарына жана аксакалдар сотуна кайрылууга;

•аксакалдар соту ушул Айыл Мыйзамында кърсът\лгън чектерден чыккан чечимдерди кабыл алынган учурда мамлекеттик укук коргоо жана сот органдарына кайрылууга;

•мыйзамдын чегинде ънд\р\шт\к, тейлоочулук (сервистик), сода жана калкка башка кызмат кърсът\\ багытындагы ишканаларды уюштурууга;

•адал мээнет, ак эмгек менен ъз байлыгын артгырууга жана анны жалпы жамааттык, ошондой эле ъз алдынча башкаруу органдары тарабынан ишенимд\\ корголушуна;

•жамааттын м\чъл\г\нън ъз ыктыяры менен чыгууга;

•Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында жана айыл мыйзамында каралган башка да укуктардан пайдаланууга.

2. Аталган укуктардан жана ушул айыл мыйзамында кърсът\лгън артыкчылыктардан жана женилдиктерден жамааттын м\чълър\ гана пайдалана алышат.

VII. ЖАМААТТЫН М/ЧЪЛЪР/Н/Н МИЛДЕТТЕРИ

Жамааттын м\чълър\ тъмъндъг\лъргъ милдетт\\:

•Айыл Мыйзамынын эрежелерин так сактоого;

•жамааттын ъз алдынча башкаруу органдары тарабынан мыйзамдын чегинде белгиленген салыктардын жана жыйымдардын бардык т\рлър\н кечиктирбей ъз убагында тълъъгъ;

•жамааттын турмуш-тиричилик шартын жакшыртууга багьпталган бардык коомдук пайдалуу жумуштарга (социалдык багыттагы обьектилерди, жолдорду, къп\рълърд\, ондогон арыктарды, къчълърд\, санитария боюнча тазалоого, кърктънд\р\\гъ, жашылдандырууга ж. б. максаттарында уюштурулган ашарларга) катышууларга, аларды ишке ашыруу боюнча -(бекитилген шарттарды, чектерди) нормаларды, ъзгъчъ кырдаалдарда жана

башка шарттарда коомдук тартипти, граждандык коргонуунун талаптарын сактоо жана башка коомдук кызматтарды милдетг\\ т\рдъ аткарууга;

•жамааттын ъз алдынча башкаруу органдарынын мыйзам чегинде жана ушул Айыл мыйзамынын негизинде кабыл алган бардык чечимдерин аткарууга;

•жамааттын белгиленген ортолук менчигин т\з\\гъ жана ън\кт\р\\гъ ъз салымын кошууга, аларды сарамжалдуу пайдаланууга жана сактоого;

•ъз \й\н, короо-жайын таза кармоого жана ъз убагында ондоп турууга, кърктънд\р\\гъ жана жашылдандырууга, ъз чарбасынан жогорку т\ш\мд\ камсыз кылууга;

•мыйзамдуулукту бузуунун бардык кър\н\штър\нъ, коомчулуктун материалдык байлыктарына зыян келтир\\ч\лъргъ жана адепт\\л\ккъ кън\л коштук менен мамиле жасобоого;

•курчап турган табиятка (айлана-чъйръгъ) камкордук, сарамжалдуулук менен мамиле жасоого, токой, бак-дарак жана башка ъс\мд\ктъргъ жана жан-жаныбарларга кыянат мамиле кылгандар менен аёосуз к\ръш\\гъ, тарыхый, маданий жана табийгый эстеликтерди сактоого;

•турак-жай имараттарын куруу эрежелерин так сактоого, турак

\йлърд\, ага жакын аймактарды пайдаланууда ърт коопсуздугунун

санитардык жана ветеринардык эрежелеринин тура сакталышына

къмъктъш\\гъ;

•жамааттын м\чълър\н\н биргелешкен пайдалануусундагы жерди, суну жана башка жаратылыш байлыктын ортолук менчикте сарамжалдуу пайдаланууга. Ъзгъчъ милдеттер жана парздар:

•балага кам кър\\ жана анын билим алуусуна милдетт\\ т\рдъ жооп бер\\,туура тарбиялоо - ар бир ата-эненин милдети;

•ата-энелерине камкордук кылуу - эмгекке жарамдуу жашы жеткен ар бир баланын милдети;

•жамааттын ар бир м\чъс\нъ гуммандуулук жана боорукердик менен мамиле жасоо, жетимдерди жана ата-энесинин багуусунан ажыраган балдарды, ошондой эле багар-кърър\ жок кары-картандарды, майыптарды, эмгекке жараксыздарды камкордукка алуу жана багуу жалпы калктын ыйык парзы;

•улууга урмат, кич\\гъ ызат, аялдарга сый кърсът\\, аракечтикке, уурулука, бантиликке, сойкулукка, бузукулукка, бекерпоздукка барбоо, жамааттын башка м\чълър\н\н укуктарын жана эркиндигин ызаттоо, коомдук тартипти сактоого катышуу жамааттын ар бир м\чъс\н\н милдети;

•ъз \й-б\лъс\ндъ ынтымактуу, бейпил турмушту камсыз кылуу, кошуна- колондор менен тынчтыкта жашоо, \й-б\лъ м\чълър\н\н эмгектен\\гъ, айрыкча жаш муундардын Ата Мекенин, ъз айылын с\й\\гъ, патриотукка, интернационализимге, достукка тарбиялоо ар бир \й-б\лъ башчысынын милдети;

•ар бир улутгун намысын жана када-салттарын урматтоо, улуттар аралык ынтымактыкты, биримдикти чындоо ар бир улуттун маданиятын ърк\ндът\\гъ къмък бер\\ айылдык Кенештин аймагында жашаган ар бир улуттун ък\л\н\н милдети;

•маркумду акыркы сапарга узатууда жосунсуз жоруктар атап айтканда кън\л айтуу сыяктуу шылтоолоп ичкилик ич\\лъргъ катуу тыюу салынсын;

•маркумду коюуда 1 баш койдон ашык союлбасын;

•жыртыш жыртылбасын, кийит кийгиз\\, доорон акы бер\\гъ тыюуу

салынсын;

•спирт ичимдиктерин ичилбесин;

•маркумга биринчи жетилиги гана ъткър\лс\н;

•той-аш бер\\дъ кеткен чыгым элге ж\ктълбъс\н жана ичкиликке тыюуу салынсын;

•мекеме-уюм, ишканалрадагы юбиолейлерди ъткър\\ 50 жыл болмоюнча тыюу салынсын;

•кыз бер\\, келин алууда, калын алуу эки тараптын макулдашуусу менен ж\рг\з\лс\н.

•ар бир кожолук ъз менчигиндеги малдардын, ит-мышыктарын жыл ичинде бир жолу ветеринардык кароодон ъткърът

•ичкенчиликке ътъ берилген атуулдар коомдук жаза чаралар таасир

кылбаса ъз\ жашаган айылдын тургундарынын жыйынынын аксакалдар сотунун чечими менен ичкиликтен мажбурлаган дарылоо мекемелерине жънът\\ жън\ндъ сунуш кылат.

•айылдагы ар бир атуул Кыргыз элинини кайрымдуулук салттарын улап, бей- бечараларга жардамга муктаждарга жардам кърсът\\, максатында айыл ъкмът\н\н алдында фонд ачылсын, т\шкън каражат комисия аркылуу бъл\шт\р\л\п турулсун.

•уруксатсыз анчылык кылуу, балык салууга, жаратылышытын жаныбарларына, ъс\мд\ктър\нъ булгун салууга жол коюлбасын.

•ар бир айылда бада же кез\\ уюштурулуп бош ж\ргън мал болбоого тийиш. Эгин жана чъп чабанды, \л\ш жерлерге т\шкън мал \ч\н ээси же бадачы мыйзам чегинде жаза тартат.

•уруксаты, сертификаты жок алкоголдук ичимдиктерди сатуу одоно кылмыш катары белгиленсин.

•Орозо, Курбан айт, Ноорузду спирт ичимдиксиз белгилъъ мусулман дининдеги ар бир адамдын ыйык милдети деп эсептелсин.

Эскерт\\: той-тамаша жана шаан шъкът ъткър\\н\н, маркумдарды узатуунун коомдук тартиби Айыл ъкмът\ же къчъ комитети менен макулдашуусу менен ъткър\лът.

VIII. ЖАМААТТЫН ЪЗ АЛДЫНЧА БАШКАРУУ ОРГАНДАРЫНЫН ФУНКЦИЯЛАРЫ

Жамаатгын ъз алдынча башкаруу органдары аткарууга тиешел\\ болгон жергиликт\\ маанидеги маселеле тъмъндъг\лър:

• коммуналдык менчикти т\з\\ жана анны башкаруу;

• аймакты социалдык-экономикалык жактан ар тараптан ън\кт\р\\, айыл ъкмът\н\н аймагындагы жайгашкан мекеме-ишканалардын жетекчилерин айыл ъкмът\н\н сунушу менен дайындалуу жана иштъъ тартибин къзъмълдъъ;

• жамааттын жер байлыктарды сарамжалдуу пайдалануу, жааматтын жер байлыктарын жана айыл ъкмът\н\н аймагындагы жансыз м\лктърд\ (бардык курулуш обьектилери) сарамжалдуу пайдалануу \ч\н къзъмълдъ болуу;

• турак-жай коммуналдык чарба жана кърктънд\р\\ иштери,

санитардык, кърктъндър\\ иштери;

•соода жана турмуш-тиричилик жактан тейлъън\ уюштуруу;

• жергиликт\\ калктын саламаттыгын сактоого къмък кърсът\\;

• мектепке чейинки, мектепте жана кесиптик билим бер\\н\ ън\кт\р\\;

• калктын ъзгъчъ асыл жана нарктуу тарыхый, маданий, рухий салттарын, элдин ъзд\к къркъм чыгармачылыгын, эстеликтерди, музейлерди, китепканалардын сактоо жана ърк\ндът\\;

• жамааттын м\чълър\н мээнеткеч, \нъмч\л жана жаратман багьггында тарбиялоо;

• дене тарбиясын, спортту, туризмди ън\кт\р\\;

• коомдук тартипти сактоо, айылдардын аксакалдар сотунун алдында элдик кошундарды уюштуруу, айыл участкалык инспекторлорунун иштъъ тартибине, айыл ъкмът\н\н аймагындагы жол транспортторунун ж\р\ш\нъ къзъмълд\к кылуу;

•калкка дарект\\ социалдык колдоону жана жардамга муктаж \й-б\лълърд\, атуулдарды социалдык жактан коргоону уюштуруу;

•Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына жана ушул Айыл Мыйзамына каршы келбеген башка маселелерди чеч\\.

IХ. ЖАМААТТЫН ФИНАНСАЛЫК-ЭКОНОМИКАЛЫК НЕГИЗДЕРИ

Жамааттын ъз алдынча башкаруусунун экономикалык жана финансалык негиздерин ортолук менчик каражаттарын тъмъндъг\лър т\зът.

• жамааттын карамагындагы мамлекет, мекеме, уюм, ишкана, ошондой эле менчигинин туруно карабастан коомдук уюмдар, кыймылдар, демъърч\лър, жеке адамдар тарабынан ыктыярдуу ъткър\л\п берилген кыймылдуу жана кыймылсыз д\н\йъ м\лктър, социалдык, маданий турмуш-тиричилик жана чарбалык маанидеги обьектилер;

•жамаатка ъткър\л\п берилген жерлер жайыттар, ошондой эле жергиликт\\ маанидеги чарба обьектилеринин чарбалык ишмерд\\л\г\нън т\шкън кирешеле;

•жергиликт\\ бюджетке т\шкън салыктар, жыйымдар жана башка каражаттар;

•кредит ресурстары, дотациялар, субвенциялар жана инвестициялар;

•жаратылыш байлыктарын пайдалангандардан алынуучу акылар;

•ар т\рд\\ кызмат кърсът\\лърдън т\шкън акылар;

•сатылган азык-т\л\ктърдън т\шкън акылар;

•ъз каалоосу менен берилген ыктыярдуу тълъмдър, кошумчалардын эсебинен т\з\лгън бюджеттен тышкаркы фонддор;

•тышкы экономикалык ишкерд\\л\ктън, грантгардан т\шкън чегер\\лърд\н эсебинен жыйналган финансалык ресурстар.

2. Жамааттын финансылык-экономикалык негиздерин т\згън байлыктарды айыл ъкмът\ тарабынан пайдалануу жана сарптоо тартиби, бюджетти аткаруу айылдык Кенеш тарабынан аныкталат.

3. Жамааттын материалдык финансылык байлыктарынан сарамжалдуу жана туура пайдаланышын коомдук къзъмълдъъ айылдык ъкмът тарабынан т\з\л\\чъ 5-9 адамдан турган элдик къзъмълдъъ тобу тарабынан ж\рг\з\лът.

Элдик къзъмъл тобуна талапкерлер айылдык жыйындар жана коомдук уюмдар тарабынан сунуш кылынат. Бул топтун текшер\\лър\н\н жыйынтыктары айылдык Кенештин аксакалдар сотунун же ъзгъчъ учурларында тиешел\\ мамлекеттик органдарынын кароосуна берилет.

X.ЖАМААТТЫН ЪЗ АЛДЫНЧА БАШКАРУУ ОРГАНДАРЫ ТАРАБЫНАН КОЛДОНУЛУУЧУ СЫЙЛЫК ЧАРАЛАРЫ

1. Айыл мыйзамынын талаптарын \лг\л\\ аткарган коомдук пайдалуу эмгекке активд\\ катышкан, кайрымдуулук акцияларына. Домоорчулукко такай къмъктъшкън, жамаатташтыкка ътъ пайдалуу ар кандай кызматын кърсъткън, ъз\н\н жана б\т\ндъй \й-б\лъс\н\н ж\р\м-туруму боюнча эн жогорку \лг\ кърсъткън жамааттын м\чълър\нъ, ъз алдынча башкаруу органдарынын кызматкерлерине жана башка атуулдарга моралдык жана

материалдык жактан сыйлык катары тъмъндъг\лър колдонулушу м\мк\н:

- алкыш жарыялоо, баалуу белек, башка материалдык жана акчалай сыйлык менен сыйлоо;

- мактоо баракчасын тапшыруу;

- «Ыймандуу \й-б\лъ», «/лг\л\\ \й», «\лг\л\\ къчъ (квартал)», «\лг\л\\ айыл» деген наамдарды ыйгаруу;

- жааматтын Ардак Китебине жазуу;

- «Айылдын ардактуу атуулу» деген ардак наам ыйгаруу;

-Кыргыз Республикасынын мамлекеттик сыйлыктарына жана ардак наамдарына кърсът\\.

2. Жамааттын м\чълър\н сыйлыкка кърсът\\ тъмъндъг\ тартипте ж\рг\з\лът:

а) жамааттын м\чълър\н сыйлыкка кърсът\\ демилгеси айылдын жашоочуларынын жаппы жыйындарына, аксакалдар сотуна, коомдук айыл башчыларына, айыл ъкмът\н\н м\чълър\нъ, айылдык Кенештин депутаттарына таандык.

б) алкыш жарыялоо, баалуу белек, башка материалдык жана акчалай сыйлык менен сыйлоо мактоо баракчаларын тапшыруу, "Улгулуу уй-було", "/лг\л\\ \й", "/лг\л\\ къчъ", "/лг\л\\ айыл" деген наам ыйгаруу тууралуу чечим айыл ъкмът\ тарабынан жазуу т\р\ндъ кайрылуулар боюнча кабыл алынат.

в) жааматтын Ардак Тактасына жана Ардак Китебине жазуу, «Айылдын ардактуу атуулу» деген ардак наам ыйгаруу, ошондой эле Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик сыйлыктарына жана ардак наамдарына кърсът\\ жън\ндъг\ чечимдер айыл ъкмът\н\н сунушу боюнча айылдык Кенеш тарабынан кабыл алынат.

XI. ЖАМААТТЫН М/ЧЪЛЪР/НЪ ЖАНА ЪЗ АЛДЫНЧА БАШКАРУУ ОРГАНДАРЫНЫН КУРАМЫНА КЪР/Л//Ч/ ЖАЗА ЧАРАЛАРЫ.

1. Айыл Мыйзамынын эрежелерин сактабаган жамааттын м\чълър\нъ тъмънк\ жаза чаралар колдонулат:

•оозеки же жазуу т\р\ндъг\ эскерт\\;

•жашаган жерлерде ъткър\лгън чогулуштарда жана айылдык жыйындарда коомдук таасир кърсът\\;

• ъз алдынча башкаруу органдары тарабынан белгиленген тартипте Ардак наамдардан ажыратуу;

2. Жогорудагы кърсът\лгън жоопкерчилик чаралары жамааттын м\чълър\н\н, айыл башчысынын, ъз алдынча башкаруу органынын кызматкерлеринин сунуштары боюнча айылдык Кенеш, айыл ъкмът\, аксакалдар соту тарабынан колдонулат.

3. Айыл Мыйзамынын эрежелерин одоно т\рдъ бузган же милдеттерин аткара албаган жамааттын ъз алдынча башкаруу органдарынын курамдарына тъмъндъг\дъй жаза чаралары колдонулат:

а) айыл ъкмът\н\н башчысы тарабынан ъкмътт\н м\чълър\нъ, квартал башчыларына жана жооптуу кызматкерлерине:

• жазуу т\р\ндъг\ эскерт\\;

•тъмънк\ кызматка кътър\\;

б) айылдык Кенештин депутаттарынын \чтън экисинин чечими менен:

• айыл башчысына эскерт\\ бер\\.

• айыл ъкмът\н\н башчысына, айыл ъкмът\н\н жалпы курамына же анын айрым м\чълър\нъ ишеним кърсътпъъ;

•аксакалдар сотунун жалпы курамына же анын айрым м\чълър\нъ ишеним кърсътпъъ;

• элдик къзъмълдъъ тобунун жалпы курамына же анын айрым м\чълър\нъ ишеним кърсътпъъ.

в) айылдык Кенештин курамына же жеке депутатка мыйзамга ылайык жааматтын шайлоочулары тарабынан ишеним кърсътпъъ.

4. Айыл ъкмът\нъ жана айылдык Кенештин жалпы курамына ишеним кърсътпъъ жън\ндъ чечимдер райондук Кенештин търагасы жана райондук мамлекеттик администрациясынын башчысы тарабынан жеринде биргелешип текшерилип, тууралыгы аныкталгандан кийин гана Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык толугу менен чечилет.

5. Агын сууларды бузгандарга жана мурабка баш ийбеген инсандарга аксакалдар соту тарабынан мыйзам чегинде чара кър\\;

- айыл ъкмът\н\н же айыл башчыларынын уруксаты берибеген жерлерди ъз алдынча айдап жер кыртышын бузгандарга, ата-тегимдин жери деп шылтоолоп мыйзассыз жер ээлегендердин жерин ортолука алынып андан ары курулуш иштери токтотулат;

XII. ЖАМААТТЫН ЪЗГЪЧЪ УКУКТАРЫ

1. Жамаатгаштыкта ътъ маанил\\ болгон айрым социалдык-экономикалык, чарбалык жана маданий маселелерди башка ъз алдынча башкаруу жамааттары менен биргелешил чеч\\ максатында Кыргыз Республикасынын мыйзам актыларынын чегинде белгиленген тартипте ар кандай денгээлде т\з\лгън жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу боюнча бирикмелерге жана ассоциацияларга м\чъ болуп кир\\гъ укуктуу.

2. Кыргыз Республикасынын мыйзамдары белгилеген тартипте жамаат чет ълкъл\к жана эл аралык ъз алдынча башкаруу жамааттары менен алака т\з\\гъ акылуу.

3. Жамааттын жана анын органдарынын ишмердигиндеги маалымдуулукту, ачыктыкты камсыз кылуу максатында, жамааттын ъз\н\н жергиликт\\ бюджетинин эсебинен массалык маалымдуулук каражаттарын (гезит, баракчалар, жергиликт\\ радио т\й\ндър ж.б.) мыйзам чегинде т\з\\гъ жана пайдаланууга укуктуу.

XIII. АЙЫЛ МЫЙЗАМЫН КАБЫЛ АЛУУ ЖАНА ЪЗГЪРТ//, ТОЛУКТООЛОРДУ КИРГИЗ//Н/Н ТАРТИБИ

1. Жамаатгын Айыл Мыйзамынын долбоорун айылдык Кенештин чечими менен т\з\лгън атайын комиссия Кыргыз Республикасынын «Жергиликт\\ ъз\н ъз\ башкаруу жана мамлеткеттик администрациялар жън\ндъг\ » мыйзамынын 14-статьясынын негизинде иштеп чыгат.

Комиссия тарабынан даярдалган Айыл Мыйзамынын долбоору жамааттын, коомчулуктун м\чълър\н\н талкуусуна коюлат.

Талкулоого т\шкън сунуштардын негизинде комиссия Айыл Мыйзамынын долборуна тиешелу\\ кошумчаларды киргизип, Айыл Мыйзамынын долбоору жамааттыктын жалпы м\чълър\н\н курултайына коюлат.

2. Айылдык курултайында кабыл алынган Айыл Мыйзамы юридикалык экспертизадан ъткър\\ \ч\н жергиликт\\ адилет органында жънът\лът.

Адилет органдары тарабынан чыгарылган корудундусунда кърсът\лгън жетишпегендиктерди толуктап айылдык Кенештин сессиясында бекит\\ \ч\н каралат.

Айылдык Кенештин сессиясында каралып жана бекитилген Айыл Мыйзамы жън\ндъг\ чечими кайрадан жергиликт\\ адилет органдарына жалпыга милдетт\\ болгон нормативдик укуктук акт катары мамлекеттик каттоого Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында жана Кыргыз Республикасынын ъкмът\н\н 9.03.2000-жылдагы № 124 токтомунда кърсът\лгън талаптарына

ылайык жънът\лът. Мамлекетик каттоодон ъткън Айыл Мыйзамы айыл ъкмът\ тарабынан Кыргыз Республикасынын ъкмът\н\н 13.12.1999-жылдагы № 681 токтомунун 1 пунктунун 3 абзацына ылайык областтык массалык маалымат каражаттарына жарыяланган учурдан баштап юридикалык к\чкъ ээ болуп турмушка ашырылат.

3. Айыл Мыйзамы жаряланган к\ндън баштап к\ч\нъ кирет жана ал айылдык Кенештин аймагындагы жамааттын бардык м\чълър\ жана ъз алдынча башкаруу органдары тарабынан кыйшаюусуз аткарылууга жатат.

4. Жамааттын Айыл Мыйзамынын аткарылышына къзъмълд\кт\ айылдык Кенештин депутаттары, айылдык ъкмът\, аксакалдар Соттору жана жергиликт\\ жамааттын м\чълър\н\н ъздър\ ж\зъгъ ашырат.

5. Айыл Мыйзамына т\зът\\лърд\, алымча-кошумчаларды киргиз\\ ушул айыл мыйзамына кабыл алган тартипте ж\рг\з\лът.