Кеңеш айылдык  кеңешинин (6-чакырылышы) кезектеги

 он төртүнчү  сессиясынын №14-3-токтомуна тиркеме.

 

 

 

Кыргыз РеспубликаСЫ, Ош облУсУ

Ноокат районУ, Кеңеш айыл аймаГЫ

 

 

ЖАЙЫТТАРДЫ БАШКАРУУ ЖАНА ПАЙДАЛАНУУ БОЮНЧА

ЖАМААТТЫН ОРТО МӨӨНӨТТУУ ПЛАНЫ

2018-2022-ЖЫЛДАРГА КАРАТА

 

 

 

ЖАЙЫТТАРДЫ ПАЙДАЛАНУУ ПЛАНЫ

2018-ЖЫЛГА

 

 

 

КЛИМАТТЫК ӨЗГӨРүүЛӨР ШАРТЫНДА

 

 

 

Куу-Майдан

2018-ж.

 

МАЗМУНУ

1.    КИРИШУУ.. 4

2.    ЖАЛПЫ МААЛЫМАТ.. 4

2.1.     Географиялык орду, климаты, айылдары жана калкы.. 4

2.2.     Жер ресурстары.. 5

2.3.     Жайыт пайдалануучулар бирикмеси (ЖПБ) жөнундө кыскача маалымат.. 6

2.4.     Айыл аймагы боюнча жайыттардын кыскача мунөздөмөсу жана инфраструктурасы   8

  2.5.       Жайыт карталары..............................................,.........................................................9

3.    МАЛДАРДЫН САНЫ, АЛАРДЫН ЖАЙЫТКА ЖАНА ДАЯРДАЛУУЧУ ТОЮТТАРГА БОЛГОН МУКТАЖДЫГЫ... 10

3.1.     Быйылкы жылга шарттуу малдын башы.. 10

3.2.     2018-2022-жылдарга карата болжолдуу шарттуу малдын башы.. 10

3.3.     Быйылкы жылга жайыт жана даярдалуучу тоюттарга  муктаждык……...11

4.    БЫЙЫЛКЫ ЖЫЛГА КАРАТА ЖАЙЫТ ЖАНА ДАЯРДАЛУУЧУ ТОЮТТАРДЫН КӨЛӨМУ ЖАНА ТОЮТ БАЛАНСЫ... 11

4.1.     Жайыттардагы жана мал жайылуучу участоктордогу тоюттун көлөму. 11

4.2.     Даярдалуучу тоюттун көлөму. 14

4.3.     Тоют балансы.. 15

5.    КЛИМАТТЫН ӨЗГӨРУШУН ЭСКЕ АЛУУ МЕНЕН ЖАЙЫТТАРДЫН АБАЛЫН БААЛОО ЖАНА АЙЛАНА-ЧӨЙРӨНУ КОРГОО, ЖПБ МУКТАЖДЫКТАРЫ... 16

5.1.     Климаттын өзгөрушун эске алуу менен жайыттардын абалын баалоо анализи. 16

5.2.     Фокус топтордун жыйынтыктарынын негизинде ЖПБнын муктаждыктарын  баалоо анализи  19

6.    2018-2022-ЖЫЛДАРГА КАРАТА ЖАЙЫТТАРДЫ БАШКАРУУ ЖАНА ПАЙДАЛАНУУ БОЮНЧА ЖАМААТТЫН ОРТО МӨӨНӨТТУУ ПЛАНЫ... Ошибка! Закладка не определена.

6.1.     2018 – 2022-жылдарга жайыттарды пайдалануу планы.. Ошибка! Закладка не определена.

6.2.     Беш жылдык иш-чаралардын планы жана бюджети. 20

6.3.ЖПБ/ЖКнын беш жылга карата келечектуу пландын бюджети. Ошибка! Закладка не определена.

6.4.     Жайыттардын абалына мониторинг жана баалоо жургузуу боюнча беш жылдык планы   Ошибка! Закладка не определена.

7.    ЖАЙЫТТАРДЫ БАШКАРУУ ЖАНА ПАЙДАЛАНУУ БОЮНЧА ЖЫЛДЫК ПЛАНЫ    26

7.1.     Жайыттарды башкаруу жана пайдалануу боюнча жылдык планы.. 26

7.2.     Мал жайуунун жылдык календардык планы.. 29

7.3.     Жылдык иш-чаралар графиги (ЖКнын операциондук планы) 27

7.4.     Малдардын ден соолугун коргоо боюнча жылдык планы*. 30

7.5.     2018-жылга жылдык иш-чаралардын планы.. 41

7.6.     ЖПБнин 2018-жылга инвестициялык планы. Жылдык бюджет.. 42

8.    ЖПБ/ЖКнын ИЧКИ ЭРЕЖЕЛЕРИ.. 40

9.    МАЛ ЖАЙУУ ЭРЕЖЕСИН БУЗГАНДЫК УЧУН ЖООПКЕРЧИЛИК.. 41

10. ГЕНДЕРДИК ОНУГУУ ПЛАНЫ……………………………………………….47

11. ЖБПЖПнын АТКАРЫЛЫШЫНА МОНИТОРИНГ ЖАНА БААЛОО  ЖУРГУЗУУ ПЛАНЫ.......................................................................................................49

 

12.КЕҢЕШ ААнын "2018-2022-ЖЫЛДАРГА ЖАЙЫТТАРДЫ БАШКАРУУ ЖАНА ПАЙДАЛАНУУНУН ЖАМААТТЫК ПЛАНЫН" ИШКЕ АШЫРУУНУН ТИЙГИЗГЕН ТААСИРИ,..........................................................................50

 

13.  ТИРКЕМЕЛЕР. 51

 


ШАРТТУУ КЫСКАРТУУЛАР

АА

Айыл аймагы

АӨ

Айыл өкмөту

АРИС

Коомчулукту өнуктуруу жана инвестициялоо агенттиги

КӨЖЫ

Климаттын өзгөруулөрунө жараша ыңгайлашуу

ВБ

Дуйнөлук банк

ВП

Ветеринардыкпалата

МДСТ

Малдардын ден соолугун коргоо тобу

ЖД

АЧТММ Жайыт, мал чарба жана балык чарба департаменти

ЖК ЖПБ

Жайыт комитетиЖПБнын аткаруучу органы катары

БМ

Бодо мал

МБ

ЖАМБЖ

Мониторинг жана баалоо

Жайыттарга мониторинг жана баалоо жургузуу

ЖӨБ

Жергиликтуу өз алдынча башкаруу

ЖЖ

Жергиликтуу жамаат

АЧТММ

КР Айыл чарба, тамак-аш өнөр жайы жана мелиорация министрлиги

ЧДТ

Чакан долбоордук тобу

ЧДС

Чакан долбоордук сунуш

КЭ

Кой-эчки

 

 

АӨЭФ

ВФКМИРБ

Айыл чарбаны өнуктуруунун эл аралык фонду

Кыргыз Республикасынын Өкмөтунө караштуу Ветеринардык жана фитосанитардык коопсуздук боюнча мамлекеттик инспекциянын райондук башкармалыгы

РАӨБ

Айыл чарба, тамак-аш өнөр жайы жана мелиорация министрлигинин Райондук агрардык өнуктуруу башкармалыгы

ЖӨБО

Жергиликтуу өз алдынча башкаруу органдары

АДИБ

АЧТММга караштуу Айыл чарба долбоорлорун ишке ашыруу бөлуму

ЖПБ

Жайыт пайдалануучулар бирикмеси

МДК

Малдардын ден-соолугун коргоо

МРӨД

ЖБПЖП

Мал чарбасын жана рынокту өнуктуруу долбоору

Жайыттарды башкаруу жана пайдалануу боюнча жамааттын планы

 

 

ЖУП

Жасалма уруктандыруу пункту

МДКП

Малдардын ден-соолугун коргоо планы

КЗ

Кургак зат

ШМБ

Шарттуу малдын башы

ЖВА

Жеке ветеринардык адис

 

 

 

 

1.      КИРИШУУ

Кеңеш айыл аймагындагы Жайыт пайдалануучулар бирикмесинин (ЖПБ) Жайыт комитети тарабынан иштелип чыккан Жайыттарды башкаруу жана пайдалануу боюнча жамааттын планы (ЖБПЖП) Жайыт пайдалануучулар бирикмесинин жалпы чогулушунда жайыт пайдалануучулар, айыл өкмөту жана башка кызыкдар тараптар, анын      ичинде Кыргыз Республикасынын Айыл чарба, тамак-аш өнөр жайы жана мелиорация министрлигинин Ноокат  райондук агрардык өнуктуруу башкармалыгы менен 2018-2022- жылдардын мезгилине макулдашылган.  

Кыргыз Республикасынын жайыттар боюнча колдонуудагы ченемдик укуктук актыларына ылайык, ЖБПЖП жергиликтуу кеңештин сессиясында да каралып чыгып, бекитилген жана Жайыт комитети менен жайыттарды башка максаттарга пайдалануу боюнча тийиштуу келишимдерди тузгөн бардык жайыт билетин алуучулар жана башка физикалык жана юридикалык жактар тарабынан аткарылышы милдеттуу турдө талап кылынат.

Пландын биринчи бөлугундө Кеңеш айыл аймагынын географиялык жайгашышы, табигый-климаттык шарттары, калктуу конуштары (айылдары) жана калкы, жер ресурстары жөнундө жалпы маалымат берилген.

Жайыттарды башкаруу жана пайдалануу, малдардын ден соолугун коргоо жана жайыттарды башкарууну жана пайдаланууну жакшыртуу жана мал чарбасын өнуктуруу жаатындагы жергиликтуу потенциалды кучөтуу боюнча беш жылдык жана жылдык пландар ЖБПЖПнын негизги бөлугу болуп саналат.

Документтин жыйынтыктоочу бөлугундө ЖБПЖПнын жузөгө ашырылышына жана жыйынтыктарына мониторинг жургузуу жана баа беруу боюнча кеңири план чагылдырылган.

Негизги пландын ажырагыс бөлугу болуп эсептелген деталдуу чакан долбоордук сунуштар, айыл аймактын профайлы (паспорту), жайыт участокторунун абалына баа беруунун жыйынтыктары, ж.б.у.с. материалдар планга тиркелген.

Ушул ЖБПЖП, бугунку кундогу климаттын озгоруусун эске алуу менен,келечектеги орто мөөнөттуу жана кыска мөөнөттуу көрунуштө жалпысынан жайыттарды башкарууну жана пайдаланууну, малдардын ден соолугун коргоону жана малды тоюттандырууну жакшыртуу аркылуу мал чарбачылыгын өнуктуруудө жергиликтуу калктын кирешелерин көбөйтуугө багытталган.

 

2.      ЖАЛПЫ МААЛЫМАТ

2.1.Географиялык орду, климаты, айылдары жана калкы

Кеңеш айыл аймагы  Ноокат  районунун административдик аймагында жайгашып, Ноокат районунун Кыргыз-Ата, Зулпуев, Исанов айыл аймактары менен чектешет.

Кеңеш айыл аймагынын климаты негизинен континенталдуу климаттарга кирет. Июнь айындагы абанын орточо температурасы 21-25°C, август айында25-30°C. Эң суук кундөр январь айына туш келет - 5°C тен - 25°C ке чейин. Өтө ысык аба ырайы июль айында кутулөт.

Кеңеш А/Ада  беш айыл бар. Куу-Майдан айылы айыл аймактын административдик  борбору  болуп  саналат.

 

Калктын жана тутундөрдун саны тууралуу маалымат

 

1аблица

Айылдардын аталышы

калктын саны

кожолук саны

 

1

Ак-Терек

 531

79

 

2

Арбын

 4105

700

 

3

Куу-Майдан

 4652

813

 

4

Чегеден

 500

77 

 

5

Шанкол

 5069

870 

 

 

Жалпы:

 14857

 2539

 

 

                            

Айыл тургундарынын негизги киреше булактары

2аблица

Иш чөйрөсу

2018г.

Мал чарбачылык

 

Дыйканчылык

30

Кызмат көрсөтуу чөйрөсу (соода, ж.б.)

1

БАРДЫГЫ:

100

 

2.2.Жер ресурстары

Айыл аймагындагы жайыт жерлерди кошкондо жер ресурстарынын жалпы аянты  9320 гектарды тузөт. Төмөнку 3-таблицада айыл чарба жерлеринин категориялар боюнча аянты көрсөтулгөн.                                                                         3-таблица[1]

 

2.3.Жайыт пайдалануучулар бирикмеси (ЖПБ) жөнундө кыскача маалымат

Кыргыз Республикасынын “Жайыттар жөнундө” мыйзамы кабыл алынгандан кийин, Кеңеш айыл  аймагында жайыт пайдалануучулардын демилгеси менен жана Кыргыз Республикасынын колдонуудагы мыйзамдарына ылайык, аткаруу органы – жайыт комитети, ал эми Жайыт пайдалануучулар бирикмеси - Аймактык коомдук өз алдынча башкаруу органы катары катталган.                                                             4-таблица

 

Юридикалык дареги:

Ош облусу, Ноокат району, Кеңеш АА, Куу-Майдан айылы 

Эсептешуу эсеби:

1290473230034110; ОКПО: 26579747

Жеке идентификациялык номери:

02301201010208

Мамлекеттик каттоодон өткөндугу тууралуу кубөлук:

109993-3306 У-е,  Серия Гр № 0060234,    23.01.2010-ж.

Башкаруу структурасы:

Ø  Жогорку башкаруу органыЖПБ мучөлөрунун жалпы чогулушу

Ø  Текшерууөзөмөлдөө органыТекшеруу комиссиясы

Ø  Аткаруучу орган – Жайыт Комитети.

Жергиликтуу өз алдынча башкаруу органы менен Жайыт пайдалануучулар бирикмесинин ортосундагы жайыттарды башкаруу жана пайдалануу жөнундө келишим (№ жана куну) жеЖергиликтуу кеңештин жайыттарды башкаруу жана пайдалануу боюнча өзунун ыйгарым укуктарын Жайыт пайдалануучуларга өткөруп беруу жөнундө протоколу (№ жана куну)

 

 

31-октябрь 2017 жылдагы келишим

2018-жылда жайыт билеттерин алган жайыт пайдалануучулардын тизмеси

 

Жайыт билети бар жайыт пайдалануучулардын саны 35 адам (Тизме 1-тиркемеде берилген)

 

 

 

 

 

Жергиликтуу өз алдынча башкаруу органдарынын жана ЖПБнын Жайыт комитеттеринин жетекчилери жана жооптуу адамдары:

5-таблица

Аты-жөну

Мекеме

Кызмат орду

Электрондук почта

Байланыш телефону

1

Абдибает уулу Марат

Жергиликтуу кеңеш

Төрага

 

0770130028

2

Ташболот уулу Бексултан

Айыл өкмөту

Башчысы

 

0770365158

3

Карыбеков Нурланбек

Жайыт комитети

Төрага

 

0772185060

4

Гайипов Рамазан

Жайыт комитети

Бухгалтер

 

0770693506

5

Калдаров Зиябидин

Жайыт комитети

Малдардын ден соолугун коргоо тобунун башчысы

 

0771530900

6

Жамгырчиев Абдыкадыр

Жайыт комитети

Жайыттардын абалына мониторинг жургузуугө жана баа беруугө жооптуу адам

 

0773294073

7

Пирманов Мамасыдык

Жайыт комитети

Жайыт жерлерин пайдалануу учун акы төлөөну жыйноого жооптуу адам

 

0773040834

8

Масаипов Абсаттар

Текшеруу комиссиясы (ревкомиссия)

Төрага

 

 

 

 

2.4.  Айыл аймагы боюнча жайыттардын  кыскача мунөздөмөсу жана инфраструктурасы

 

    Кеңеш ААда жайыт аянттарынын олчому жалпысынан – 4511 гектарды тузот. Бирок анын пайдаланылып жатканы- 1976 гектар. Жайыт участокторунун саны-8.

Кеңеш  ААнын карамагындагы жайыттарда учурда томондогудой инфраструктура обөектилери иштейт:   2 даана копуро, 95 км узундуктагы жайыт жолдору, 22 даана мал суу ичуучу курулмалар бар.                                                                                                                          6-таблица

 

*Мал жайууга мумкун болгонайыл чарба айдоо аянттары – Буларга сугат жана кайракы айдоо жерлер, кысыр аңыздар жана көп жылдык бак-дарактар ж.б. кирет, ошондой эле тушум жыйналгандан кийин гана жайылат (3-табицаны караңыз).

Маалымдама

Малды жайытка жайууу жана аларды короодо кармоо мезгили боюнча жайыттар жана мал жайылуучу участоктор төмөнку мезгилдерге бөлунөт:

Ø  жазгы(жайыттар жана мал жайылуучу участоктор)

Ø  жайкы (жайыттар жана мал жайылуучу участоктор)

Ø  кузгу (жайыттар жана мал жайылуучу участоктор)

Ø  кышкы (короодо кармоо)

Жыл мезгили

Жайытка жаюу/кармоо мезгили

Кун

Эскертуу

1

Жаз

01.04.-31.05.

61

Жаз мезгилинен куз мезгилине чейин мал жайыттарда жана мал жайылуучу участоктордо жайылат. Малды жайытка жаюунун жалпы укзактыгы 229 кунду тузөт.

2

Жай

01.06.-31.08.

92

3

Куз

01.09.-15.11.

76

4

Кыш

16.11.-31.03

136

Кыш мезгилинде, б.а. 136 кун, мал адатта короодо багылат.

 

 

3.      МАЛДАРДЫН САНЫ,АЛАРДЫН ЖАЙЫТКА ЖАНА ДАЯРДАЛУУЧУ ТОЮТТАРГА  БОЛГОН МУКТАЖДЫГЫ

3.1.Быйылкы жылга  шарттуу малдын башы

2018-жылдын 1 январына карата   Кеңеш   A/A эсептелип чыккан малдын башы (ШМБ)  5755 ти тузгөн  (7-таблица). Малдын бир нече туру багылат, жана алардын ар бир турунө карата кун сайын жана ай сайын канча КЗ керектелери эсептелген. Айыл аймагында 2539 уй чарбасы жайгашкан. Алардын көпчулугу негизинен сут жана эт өндуруу учун бодо мал кармайт. Сут базарда жана сут жыйноочуларга сатылат. Жылкыны кымыз өндуруу жана айыл чарба жумуштарын аткаруу учун багышат.

2018-жылга карата малдын башы жана турунө жараша тоюттун керектелиши                                                                                                                7-таблица

*КоэффициентМалдардын тируулөй салмагын аныктоо Кыргыз Республикасынын Окмотунун 2009-жылдын 4-ноябрындагы  №386 токтомуна ылайык белгиленди..

3.2.2018-2022-жылдарга карата болжолдуу шарттуу малдын башы

 

№8 таблицада айыл чарба багытындагы малдардын өсушу  2014-2018-жылдардагы малдын ар кандай туру боюнча өсуу динамикасынын негизинде алынган маалыматтар. Малдын бардык категориясында өсуу тенденциясы байкалып турат. Малдын санынын өсушу тууралуу маалымат божомолдуу болуп саналат жана 2018-жылдын планында берилген маалыматтан  айырмаланышы мумкун.   

                                                                                                                                             8-таблица

8-таблицаны чычкандын оң баскычын басып, “Обөект лист – открыть” деген аракетти жасоо менен ушул таблицанын ылдый жагынан 2014-2018-жылдардагы малдын жалпы санынын өсуу динамикасын көрө аласыздар

 

 

 

 

3.3.Быйылкы жылга жайыт жана даярдалуучу тоюттарга болгон муктаждык

 

2018-жылга карата мезгилдер боюнча жайыт жана даярдалуучу тоюттарга болгон муктаждык

 

 

2018-жыл ичинде малдын жалпы санын тоют менен талаптагыдай камсыз кылуу учун 15753 тонна тоют керектелет, анын ичинен 9884 тонна жайыт тоюту жана 5870 тонна даярдалуучу тоюту кирет. Адатта мал жайытка бир жыл ичинде 229 кун жайылат, ал эми короодо 136 кун кармалат.

 

 

4.      БЫЙЫЛКЫ ЖЫЛГА КАРАТА ЖАЙЫТ ЖАНА ДАЯРДАЛУУЧУ ТОЮТТАРДЫН КӨЛӨМУ ЖАНА ТОЮТ БАЛАНСЫ

4.1.Жайыттардагы жана мал жайылуучу участоктордогу тоюттун көлөму

 

2018-жылга жайыттардын жана мал жайылуучу участоктордун мезгил боюнча тушумдуулугу жана сыйымдуулугу «Кыргызгипрозем» институтунан 2010-жылдагы жайыттардын мониторингинин жыйынтыгы боюнча маалыматтан, ошондой эле тоюттардын тушумдуулугу боюнча райондук статистика  комитетинен алынган маалыматтардын негизинде иштелип чыкты.

                                                                                                                    10-таблица

                                                                                                         

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2018-жылга карата мезгилдер боюнча жайыттардын жана мал жайылуучу участоктордун тушумдуулугу жана сыйымдуулугу боюнча жыйынтыкталган таблица

 

10.1-таблица

 

 

4.2.   Даярдалуучу тоюттун  көлөму

Колго даярдалуучу тоюттардын тушумдуулугу жөнундө маалымат райстаттын маалыматтары боюнча тушумдуулуктун орточо көрсөткучтөрунон  алынды.

 

2018 –жылга карата дардалуучу тоюттар

11-таблица

1-график

4.3.Тоют балансы

Жайыттардын тушумдуулугунө жана колго даярдалуучу тоюттардын көлөмунө жургузулгөн анализге ылайык (11 жана 12-таблица), айыл аймакта жайыт жана даярдалуучу тоюттар жетиштуу өлчөмдө эмес. Ошого байланыштуу тоютту мал багуучулар башка чактардан сатыпалышат.

 

2018-жылга карата ар бир мезгилге жараша тоют балансы             12-таблица

 

*Кеңеш ААда 4200гектар чоп чабык  участоктору болгондуктан даярдалуучу тоюттардын колому чон жана жетишерлик.

                                                2-график

 

 

Кеңеш  Амал жаюу системасына 8 участок же  мал жаюуну башкаруу зонасы (коктулар) кирет. Ар бир коктуда талаа жана шалбаа-талаа жерлери бар. Жайыттын тушумдуулугу 1 чарчы жайыт жеринен “Чөп чабуу” ыкмасынын негизинде аныкталатайытка жаюуга уруксат берилген ченемдер 60% тузөт, бирок Кеңеш А/А жургузулгөн анализде “жарымын алуу жана жарымын калтыруу” белгилуу стандарты колдонулат. Анализ көрсөткөндөй, талаа жана шалбаа-талаа жайыттарында жайытка жаюунун 50%дык уруксат берилген ченемин колдонууга тоюттун тушумдуулугу жетиштуу.

 

5.      КЛИМАТТЫН ӨЗГӨРУШУН ЭСКЕ АЛУУ МЕНЕН ЖАЙЫТТАРДЫН АБАЛЫН БААЛОО ЖАНА АЙЛАНА-ЧӨЙРӨНУ КОРГОО, ЖПБ МУКТАЖДЫКТАРЫ

 

5.1.Климаттын өзгөрушун эске алуу менен жайыттардын абалын баалоо анализи

Акыркы 100 жылдын ичинде Кыргызстанда  аба ырайынын өзгөрушу байкалып, температура 0,8 градуска жогорулаган. Бул болсо негизинен жайындасы жаан-чачындын салыштырмалуу аз болушуна, ал эми, кышындасы анын коломунун жогорулашына байланыштуу озгоргону байкалууда.  Мындай  корунуш республиканын аймагында жайыттардын  тушумдуулугунун жана продуктуулугунун томондошуно алып келуудо.

2016-жылы кургакчылык болду, жай мезгили жамгырсыз өтуп, аба ырайынын температурасы абдан жогорулады. Айрым жайыт жерлериндеги чөптөр куйуп кетти, кээ бир булактар соолуп калды, мунун баары малдын азыктуулугуна терс таасирин тийгизди. Натыйжада, мал жайыттан керектуу болгон тоютту ала албады жана мал чарба продукциясынын коломуно жана сапатына таасир этти.

Ал эми 2017-жылы жазында жана жайында жамгыр көп жаап, жайыт өсумдуктөрунунун өсушунө шарт тузду, бирок ошону менен катар эле малды жайкы жайыттарга өз убагында айдап чыгуу туйшуктуу болду (аба ырайынын төмөн температурасына байланыштуу жайыттарда чөптун кеч чыгышы, нөшөрлөп жааган жамгыр, жолдордун бузулушу ж.б.).

Мындай терс көрунуштөргө климаттын өзгөрушу да өз таасирин тийгизип келет. Жайыттарды пайдалануу планын иштеп чыгууда климаттын өзгөрушунө ыңгайлашуу чараларын Кыргызгидромет тарабынан иштелип чыккан орто жана кыска мөөнөттуу аба ырайынын божомолун пайдаланып, карап чыгуу зарыл.

2017-жылы июнь айында Кеңеш ЖК негизги 1 жайыт участогунда (Алманкол участогундагы айыл четиндеги жайытта) мал жайытка жайылгандан кийин жайыттардын абалына мониторинг жана баалоо жургузулгөн.Анын  натыйжасы жайыттар  бир аз деградацияга учурагандыгын көрсөтту. Мунун себеби мурунку кургакчылык жылдарга жана малды ашыкча жаюуга байланыштуу. Мындай учурда климаттын өзгөрушунө ыңгайлашуу жолдорунун бири жайыттардын жугун 50%  азайтуу болуп саналат. Башка участоктордун абалы жакшы. Жайыттардын сыйымдуулугун аныктоодо бул натыйжалар кузгу жана жайкы жайыттарда гана пайдаланылган, ал эми кышкы жана жазгы жайыттарда Кыргызгипроземдин 2010-жылга берилген маалыматтары колдонулган. Мындан ары Кеңеш А/А ЖК бардык участоктордо мезгил боюнча пландык мониторинг жургузуугө ниеттенуудө. Жайыттарга мониторинг жургузуу жана баалоо планы 4-тиркемеде берилген  (Кыргыз Республикасындагы жайыттардын абалын “Кайчылаш сызыктар” ыкмасы менен баалоо боюнча колдонмо).

Мезгилдин ортосунда чөптун оттолушун көзөмөлдөө жана жайыттарды пайдалануу максаттарынын аткарылышына ишендируу учун чөптун оттоо деңгээлин аныктоо учун “Негизги өсумдуктөрдун ыкмасы” менен жургузуу сунушталат. Мониторингдин натыйжаларын сактап коюу зарыл.

 

 

 

Жайыттарды пайдалануу планында климаттын өзгөрушунө ыңгайлашуу боюнча негизги чаралары томондогулор:

·        Жайыт пайдалануучуларга климаттын өзгөрүүсүнүн малдардын продуктивдүүлүгүнө жана жайыттарга тийгизген таасири жөнүндө маалыматтарды жеткирип, түшүндүрүү иштерин жүргүзүү.

 

·        Жайыттарга мал жайуунун оркундотулгон натыйжалуу системаларынын тартибин кийируу;

·        Малды жайытка жайууну жана климатка ынгайлашуу чараларын пландаштыруу учун жайыттардын абалына мониторинг жана баалоо жургузуу;

·        Илимпоздордун сунуштамаларына ылайык,  жайыт жугун 10%га азайтуу;

·        Жайыттардын сыйымдуулугуна жараша малдарды жайытка жайуу планын иштеп чыгуу;

·        Жайыттарды эс алдыруу жана  жайыттарга мал жайуунун календарлык планынын аткарылышын  козомолдоо;

·        Жайыт инфраструктурасын жакшыртуу, ондоо же жаныдан куруу;

·        Кышка карата жана кургакчылык болушунун алдын алып, малдын тоют запасын  кенен даярдоо;

·        Малдын асыл тукумдуулугун жакшыртуу;

·        Алыскы жайыттарды пайдалануу менен жайыт аянттарын кенейтуу. 

·         Мамлекеттик токой фондунун жайыттарын пайдалануу;

·        Альтернативдуу ишкердикти онуктуруу (айыл чарба жана мал чарба продуктуларын кайра иштетуу ж.б.).

Жогорудагы белгиленген иш чаралардын негизги максаты  климаттын озгорушуно жергиликтуу коомчулуктун туруктуулугун жана  мал чарбачылыгынын мумкунчулугун жогорулатуу болуп эсептелет.


5.2.Фокус -топтордун жыйынтыктарынын негизинде ЖПБнын муктаждыктарын баалоо анализи

Фокус топторунда жургузулгөн талкуулоолордун жыйынтыгында, ЖПБнын жалпы   чогулушунда жактырылган төмөнку өнуктуруунун артыкчылык багыттары аныкталган (14-таблицаны караңыз).

Өнуктуруунун артыкчылык багыттары

 

14-таблица

 

Артыкчылык багыттары

Жайгашкан орду

1

Куу-Майдан айылына мал суу ичүүчү жай куруу

Куу-Майдан айылы

2

Куу-Майдан айылына бекар чункурун куруу

Куу-Майдан айылы

3

Ак-Терек айылы Как участкасына скважина куруу

Ак-Терек айылы

4

Жайытка баруучу жолдорду оңдоо

Кенеш а/а

5

Сүттү кайра иштетүүчү цех куруу

Кеңеш а/а

6

Терини кайра иштетүү

Кеңеш АА

9

Булактардын көзүн тазалоо оңдоо

Кеңеш а/а

10

Ветеринардык тейлөөнү уюштуруу

ЖПБ/ЖК үчүн, Кеңеш айылы

11

 

ЖПБ/ЖКнын мүчөлөрүнүн билим денгээлин жогорулатуу

 

Кеңеш А ЖПБ/ЖК

 

 

6.      2018-2022-ЖЫЛДАРГА КАРАТА ЖАЙЫТТАРДЫ  БАШКАРУУ ЖАНА ПАЙДАЛАНУУ БОЮНЧА ЖАМААТТЫН ОРТО МӨӨНӨТТУУ ПЛАНЫ

         

   Мындан ары жайыт аянттарын мезгил-мезгили менен дем алдыруу, жайыттарды колдонуунун графигин жакшыртуу, эгерде зарылчылык жаралса ал аянттарды агротехникалык жактан жакшыртуу пландаштырылууда.  Бул иш-чараларды аткаруу үчүн негизги кадамдардын бири болуп биринчи жылы малдарды жайыттын сыйымдуулугуна ылайык жайып эгерде мүмкүнчүлүк болсо көп кыйналган жайыттарга тыныгуусуна мүмкүнчүлүк түзүп берүү керек.

Жайыттарды которуштуруу планы  Жайыттардын абалына мониторинг жана баалоо жүргүзүүнүн (ЖАМБЖны 3-тиркемеден толук тааныша аласыздар)  жыйынтыктаранын негизинде жеңил деградацияга учураган участокторду узак мөөнөттүү же 50% эс алдыруу боюнча иш-чаралар төмөндөгү 15-таблицада көрсөтүлгөн.

 

 

 

6.1.    2018– 2022-жалдарга карата жайыт которуу планы

15-таблица

                                                                                                                         

6.2.Беш   жылдык иш-чаралардын планы жана бюджети

 

Беш  жылдык иш-чаралардын планы

16-таблица

Пландалган иш-чаралар

Жайгашкан орду

Мөөнөту  (башталышы жана аякталышы)

Эскертуу

 

Жайыттарды жакшыртуу

 

 

 

1

Жайыттарды жакшыртуу максатында көргөзмө участокторду уюштуруу жана түптөө

     Ак-Терек

05.2018 – 11.2018

 

2

Тажрыйба катары эспарцет үрөнүн  себүү (30 га)

     

04.2019 – 05.2019

 

 

Инфраструктураны жакшыртуу

 

 

 

3

Мал суу ичүүчү жайларды уюштуруу

Куу-Майдан

05.2018 – 09.2018

 

4

Ак-Терек мал суу ичуучу жайын ондоп жана тосуу

Ак-Терек

05.2018 – 07.2018

 

 

Мал чарбачылыгын жакшыртуу

 

 

 

5

 

Малдарга жасалма уруктандыруу көчмө пункттарын уюштуруу

Кеңеш АӨ

05.2020 – 07.2020

 

6

Көчмө шайман (раскол) сатып алуу

Кеңеш АӨ

03.2021 – 05.2021

 

7

Кой кыркуучу агрегатты сатып алуу

Кеңеш АӨ

05.2019 – 08.2019

 

8

Ветеринардык тейлөөнү түзүү

Кеңеш айылы

2018

 

9

Жайыттардын абалына МжБ жүргүзүү темасындагы тренинг өткөрүү

Кеңеш айылы

2020

 

 

Потенциалды жогорулатуу

 

 

 

11

ЖК/ЖПБнын мүчөлөрүнө жайыттарды жана мал чарбасын башкаруунун укуктук негиздери боюнча окутууларды өткөрүү

Кеңеш а/а

2019

 

12

ЖК/ЖПБнын мүчөлөрүнө иш кагазадарын жана эсеп-кысап жүргүзүү боюнча окутууларды өткөрүү

Кеңеш а/а

2019

 

13

ЖК/ЖПБнын мүчөлөрүнө фандрайзинг боюнча окутууларды өткөрүү

Кеңеш а/а

2019

 

14

ЖК/ЖПБнын мүчөлөрүнө чыр-чатактарды чечүү боюнча окутууларды өткөрүү

Кеңеш а/а

2019

 

 

Маркетинг  планы

 

 

 

16

Жунду кайра иштетуу учун цехтерди тузуу

Кеңеш АА

2019

 

17

Момо-жемиштерди жана дары чопторду кургатуу учун кургатуу жабдууларын сатып алуу

Кеңеш а/а

2020

 

18

Сутту кайра иштетуучу цехтерин тузуу

Кеңеш АА

2019

 

 


6.3. Кеңеш ЖПБ/ЖКнын беш жылга карата келечектуу пландын бюджети                         17-таблица

 

6.4.       Жайыттардын   абалына мониторинг жана баалоо жургузуу боюнча беш жылдык   планы.

                                                                                                                                                                                                                 20-таблица

 


 

7.      ЖАЙЫТТАРДЫ  БАШКАРУУ  ЖАНА ПАЙДАЛАНУУ БОЮНЧА  ЖЫЛДЫК ПЛАНЫ

 

7.1.  Жайыттарды башкаруу жана пайдалануу боюнча жылдык планы

Кеңеш А/Анын ЖПБне откорулуп берилген жерлердин аянты райондогу башка ААна салыштырганда алда канча коп.  Ага жараша  калктын  мал жандыктарынын саны да коп. Жайыт пайдалануучулары көпчулук жайыт участокторун 2-3 мезгилде бир пайдаланышат, ал эми айрым участоктор (озгочо айылга жакынкы жайыттар)жыл бою пайдаланылат. Айыл аймагынын айылдарынын тургундары жайыт жерлеринен тышкары айыл чарба жерлердин башка категорияларын дагы мал жаюу участоктору катары пайдаланышат (тушум жыйналгандан кийин айдоо жерлер, көп жылдык бак-дарактар отургузулган, короонун жанындагы жерлер, бадал өсумдуктөру, ошондой эле айдалган айдоо аянттары жана башка жерлер).

Төмөнку 22-таблицада Кеңеш А/А боюнча мал жаюу участоктордун аталышы жана аянты, ошондой эле мал жайылуучу участоктордун пайдалануу мезгилдери көрсөтулгөн

 

Жайыт пайдалануунун учурдагы жана учурдан кийинки пландоо системасы

 

22-таблица

 


            Эскертуу:жайыт тоюттарынын жалпы көлөмун пландоо жана эсептөө учурунда жайыттарды Мезгил боюнча   пайдалануунун жыштыгы эске алынган. Андан сырткасы Кеңеш ААнын жайыт пайдалануучулары жайындасы пайдаланган алыскы жайыты Алай УДПсындагы жайыттардын аянты чон жана анын тушумдуулугу жогору.   Натыйжада, жайыттардын  мезгил боюнча пайдалануу аянты көбөйуудө. Жайыттардын абалын баалоо учурунда айрым жайыт жерлерин ашыкча пайдалануу же аз пайдалануу байкалса, алардын себеби аныкталат, мисалы, сууга жетуу жолдорунун же суу ичуучу жайлардын жоктугу.

 

“Жайыт пайдалануучуларды которуштуруп жайгаштыруу” таблицасы менен тереңирээк таанышуу учун 22-таблицага курсорду алып барып, чычкандын  оң жактагы баскычын басып, «Обөект лист – Открыть» - деген аракетти жасоо менен Excel форматындага таблицанын 2-чи барагынан же ушул документтин эң аягындагы 6-тиркемесинен көрө аласыз.

 

 

 

ЖК сунуштаган жайыт жугун өзгөртуу төмөнку тартипте ишке ашырылат:

А/А боюнча жазгы жайыттарда оптималдуу сыйымдуулук 61 жайыт/кундө 1620 ШМБ тузөт. Пландан кийин көрсөтулгөн мөөнөттө жазгы жайыттарды 1700 ШМБ жайылат, жайыт жугу 0,9% тузөт. Бул жайыттардын сыйымдуулугу жетишерлик дегенди тушундурот. Жайыт жугу жогору болгон жайыт участокторундагы жайыт пайдалануучулар башка участокторго которулат. Жайыт пайдалануучулар менен суйлөшуулөрду жургузуу учурунда  жаз мезгилинде жайыттарга ШМБ оптималдуу саны жайыла тургандыгы жөнундө чечим кабыл алынган.

-жай мезгилинде жайкы жайыттарда оптималдуу сыйымдуулугук-1670 ШМБ тузот жана пландан кийин бул жайыттарга чабандарды жугу жогору болгон участоктордон жугу азыраак участокторго которулат.А/А боюнча жайкы жайыттардын ресурстары жетиштуу. Жай мезгилинде ААда жайыт тоюту жетишерлик. Дагы 40 % ашык ШМБ кошумча башка ААнын малында жайса болот. Алыскы жайыттарды пайдаланган чабандарга жеңилдиктер берилген (чабандарты көчуруудө ЖПБ/ЖКнын каражаттарынын эсебинен транспорт уюштурулат).

-куз мезгилинде,жугу аз башка участоко которуу жургузулөт (5-тиркеме). Кузгу мал жайылуучу участоктордун ресурстары 1214 ШМБ тузөт. Куз мезгилинде 1579ШМБ короодо кармалат,

- кышында,кышкы тоюттун запастары жетишерлик деңгээлден жогору, ошол себептуу ЖК сунушу боюнча мал ээлери 90 ШМБ короодо кармашат, кышкы жайыттарда 1051 ШМБ жайылат. Активисттер, ЖПБ/ЖКнын мучөлөру жайыт пайдалануучулардын арасында жайыт пайдалануучулардын пландары, башка жайыт участокторуна Мезгил боюнча которуулар жөнундө маалымат таратышат. Кеңеш ААда кышкы тоют башка ААна салыштырмалуу кенен. Анткени мында табигый чоп тоютун даярдоо учун 200 га чоп орок жери бар.

   2018-жылга карата келечектуу планда малдын тукумун жакшыртуу жана сандан асыл тукумдуулукту жакшыртууга өтуу, малдын азыктуулугун жогорулатуу жана жайыт тиешелуу турдө пайдалануучулардын кирешелерин өстуруу максатында жасалма уруктандыруу боюнча көчмө пунктту сатып алуу пландалган.

 

 

7.2.  Мал жаюунун жылдык календардык планы

Кеңеш А/А мал жаюу участокторун пайдалануу планы жана мал жаюу графиги 6-тиркеменин 8-картасында көрсөтулгөн.

Мындан тышкары, ЖК мал жаюу графигин иштеп чыккан. Бул графикте ар турдуу участоктордо мал жаюу тартиби, болжолдуу кундөру жана мезгили белгиленген. Мал жаюу графиги Кыргызгидрометтин аба ырайы боюнча божомолун (бир айга божомол, 3 суткага божомол жана аба ырайынын чукул өзгөрушун эскертуу)эске алуу менен тузулөт. Бир айга божомол, иш учурунда, 3 кундук божомол жана  аба ырайынын чукул өзгөрушу тууралуужайыттар боюнча берилген эскертуулөр менен такталат.

Мал жаюу графиги мал жаюу схемасынын ажырагыс бөлугу болуп эсептелинет (22.1-таблица).

Мал жаюу графигин бир нече жыл бою колдонуу жайыттардын абалын жакшыртуу макстанда мал жаюуну пландоо жана тузөтуулөрду киргизуу боюнча Жайыт комитетин иштиктуу курал менен камсыздайт. Жайыт комитети тарабынан аныкталган жана жайыт пайдалануучулар менен макулдашылган жайыт участокторунда мал жаюу мөөнөтун Айылдык кеңеш бекитет.

           Көп жылдык байкоолор далилдегендей, такыр болуп бараткан жерлер эгер жыл жакшы болуп, жаан-чачын көп, малдын саны аз болсо жыл өткөн сайын кайрадан калыбына келээри белгилүү. Ошондуктан жайытка малды эрте жана өтө эле көп жаюууга  жол бербөө өтө зарыл. 

 

 

 

 

ЖАМБЖ (Жайыттардын абалына мониторинг жана баалоо жургузуу) жана жайыттардын жугун төмөндотуудө малдарды которуштуруп жайгаштыргандан кийинки мал жаюунун жылдык календардык планы                             

           

 

 

 

Таблица №22.1



7.3  Жылдык иш-чаралар графиги (Кеңеш   ЖКнын 2018-жылга операциондук планы)

24-таблица

Иш-чаралар

Айлар

Жооптуулар

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

1

Жайыт пайда-лардын жылдык чогулушу

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ЖК

2

А/Акатталган малдарды тактоо

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

А/Ө, ЖК

3

Мезгил боюнча жайытка чыгуучу малдарды тактоо

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ЖК

4

ЖБПЖПны иштеп чыгуу, ЖПБ жана РАӨБдун жалпы чогулушунда талкуулоо жана макулдашуу

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ЖК/ЖПБ

5

ЖБПЖПныАК сессиясында бекитуу

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ЖК/АК

6

Жайыт пайда-лар менен келишим тузуу, жайыт билеттерин беруу

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ЖК

7

Жайыт участокторунун абалына мониторинг жургузуу жана баалоо

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ЖК/

МБТ

8

Ветеринардык- профилактикалык иштердин аткарылышын контролдоо

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ЖК, ЖДСТ

9

Жайыттардын абалын жакшыртуу боюнча иш чараларды жургузуу

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10

Бруцеллез, лейкоз жана лептоспирозго  изилдөө учун кандын улгусун алуу

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ЖВ

11

Аллергиялык метод менен (байкоо иретинде теринин алдына) туберкулинизация жургузуу

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ЖВ

12

Жайыт инфраструктурасын жакшыртуу боюнча иш-чаралар

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ЖК

13

Мезгил боюнча малды которууну уюштуруу

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ЖК

14

Алыскы жайыттарга малды техника менен ташып жеткируу

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ЖК

15.

Алыскы жайыттарда ветеринардык жана медициналык кочмо  штабдарды уюштуруу

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ЖК

16

Жайыт жерлерин пайдалануу учун акыны жыйноо

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ЖК

17

ЖК/ЖПБнын мучөлөрунун потенциалын жогорулатуу учун окутуулар

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ЖК


 

 

 

 

7.3.    Малдардын ден соолугун коргоо боюнча жылдык планы*

 

Эпизотиялык абалга кыскача мунөздөмө

ВФКМИ жана ЭЭБдин веб-сайттарында жайгашкан расмий маалыматтын анализине таянсак, жаныбарлар дагы да болсо жугуштуу ылаңдардан жабыркап келишет. Алардын кесепетинен малдын азыктуулугу төмөн болуп, мал чарбачылыгына көз каранды болгон уй-булөлук бюджетти толуктоодо фермердик чарбаларга жана уй чарбаларынаолуттуу экономикалык зыян келтирилуудө. Мындай абал бир катар жугуштуу жана инвазивдик ылаңдардын козгогучтарын өрчутуугө шарт тузгөн региондордун табигый-климаттык шарттарынын өзгөчөлугунө, жаныбарларды багуу жана кармоо талаптардын бузулгандыгына байланыштуу.

Жургузулгөн анализге көңул бурсак, айрым жугуштуу ылаңдарга чалдыгуу дээрлик жок  экендиги көрунуп турат, андыктан аларга каршы алдын ала пландуу иш-чаралар Кеңеш айыл аймагында туура жолдо бараткандыгынан кабар берет

Малдардын ээлерин жана малдардын ден соолугун коргоо боюнча ветеринардык кызмат көрсөтуучу ветеринардык адисти сурамжылоо, ошондой эле лабораториялык анализдин жана ушул айыл аймактагы мамлекеттик ветеринардык кызматтын отчетторун изилдөөнун жыйынтыктары бул айыл аймактын аймагындагы мал айрым жугуштуу ылаңдар менен аз санда  ылаңдап тургандыгын көрсөтуп турат. Бул ылаңдардын ичинен бодо малдын бруцеллозу жыл сайын катталып турат. Мындан тышкары, табигый очоктору бар же жаныбарларды тоюттандыруу жана багуу эрежелери бузулганда пайда болуучу бир катар жугуштуу ылаңдар да кездешет. Алардын алдын алуу учун белгиленген пландуу иш-чараларды өткөруу талап кылынат. Ноокат районундагы Кеңеш айыл аймагынын малдардын ден соолугун коргоо планы ушулардын баарын эске алуу менен тузулгөн.

 

 

 

«Согласовано»

«Согласовано»

«Согласовано»

Председатель Жайыт Комитета

Кеңешского АА 

Глава Кеңешского

айыл окмоту

Начальник Карасуйского районного Управления ВФБ

 

________________Н. Карыбеков

 

 «___» ____________2018г.

 

_______________ Ташполот у Б.

 

 «____» __________2018г.

 

_______________    Э.Кааров

       

«____»_________2018г.

 

 

 

ПЛАН

мероприятий по охране здоровья животных в Кеңешском

айыльном аймаке Карасуйского района на 2018 год

 

1. Ветеринарно-диагностические исследования

24-таблица

пп

Название  ветеринарных мероприятий (болезни, какой материал исследуют и  каким методом)

Кол-во ж/х подлежащие к

исследованию

 

Кратность исследо-вания

Всего иссл-й

в год

Сроки исследо-вания

 

Примечание

Крупный рогатый скот, всего   голов

 

1

Взятие образцов проб крови для исследования на бруцеллез

 

472

 

4 раза в год

 

1887

Ежеквартально

Исследуют: быков-производителей, дойных коров и нетелей.

 

Взятие образцов проб крови для исследования на лейкоз

12

4раза  в год

48

Ежеквартально

Исследуют: дойных коров

 

Взятие образцов проб крови для исследования на лептоспироз

3

4раза  в год

12

Ежеквартально

Исследуют: дойных коров

 

2

 

Проведение туберкулинизации аллергическим методом (внутрикожная проба).

 

 

300

 

2 раза  в год

 

 

600

 

 

Весна -осень

Исследуют  дойных коров. Кроме этого, необходимо  исследовать животных, предназначенных на экспорт, перед их отправкой

 

3

Проведение клинического осмотра на наличие    подкожного овода

непланируется

 

 

 

Исследуют  осмотром и  пальпацией поясничной области от холки до крестца

 

 

4

 

Взятие проб фекалий для исследований на гельминтозы (копрологическими методами)

 

 

5

 

 

 

4 раза в год

 

 

20

 

 

Ежеквартально

Исследуют фекалии от 10% молодняка на следующие гельминтозы: диктиокаулез, фасциолез, дикроцелиоз, мониезиоз. Пробы берут методом случайной выборки

5

Взятие проб крови для исследования на наличие титра антител после вакцинации (ящур)

5 проб

2раза в год

10 проб

После вакц.   ч/з 21 день

Пробы берут методом случайной выборки *

Мелкий рогатый скот, всего  25154

 

1

 

Взятие образцов проб крови для исследования на бруцеллез

 

38

 

4

 

150

Ежеквартально

Исследованию подлежат только  б/производители до трех кратного отрицательного результата.

2

Взятие образцов проб крови для исследования на инфекционный эпидидимит

38

4

150

Ежеквартально

Исследованию подлежат только  бараны/производители до трех кратного отрицательного результата.

3

Взятие образцов проб крови для исследования на хламидиоз

38

4

150

Ежеквартально

Исследованию подлежат только  бараны/производители до трех кратного отрицательного результата.

4

Взятие проб фекалий для исследований на гельминтозы (копрологич.методами)

8

4

32

Ежеквартально

10% от общего поголовья случайной выборки *

5

Взятие образцов проб крови для исследования на оспу овец

4

4

16

Ежеквартально

 

6

Взятие образцов проб крови для исследования на чуму МРС

4

4

16

Ежеквартально

 

Лошади, всего  1281

1

Взятие образцов проб крови для исследования на бруцеллез

14

4раза

      55

ежеквартально

Исследованию подлежат конематки и ж/производители

2

Взятие образцов проб крови для исследования на сап

14

4

      55

ежеквартально

Исследованию подлежат конематки и ж/производители

3

Взятие образцов проб крови для исследования на трипонозомоз 

14

4

       55

ежеквартально

Исследованию подлежат ж/производители

4

Взятие образцов проб крови для исследования на лептоспироз 

2

2

      4

Январь-февраль

20% от общего количество ж/произв. и 20% конематок методом случайной выборки*

 

 

3

 

 

 

Проведение маллеинизации аллергическим методом (глазная проба).

 

 

 

8

 

 

        2

 

 

   15*

 

Апрель, октябрь

20% от общего кол-ва ж/произв. и конематок методом случайной выборки. Кроме этого*, необходимо  исследовать животных, предназначенных на экспорт, перед их отправкой.

4

Взятие проб фекалий для исследований на гельминтозы (копрологическ.метод.)

3

        2

6

Август, декабрь

Исследуют молодняк до одного года

Собаки, кошки, всего 1615

 

1

Взятие проб фекалий для исследований на гельминтозы (копрологическими методами)

 

5

 

      4

 

      20

 

 

Ежеквар-тально

Исследуют  на эхинококкоз, альвеококкоз, ценуроз и на другие цестодозы

Птицы, всего 18720

1

Взятие проб фекалий (помета) для исследований на гельминтозы (копрологическими методами)

8

         4

     32

ежеквартально

Исследуются выборочно

2

Аллергическое исследование на туберкулез

 

400

         2

     800

Май, ноябрь

Исследуются выборочно

Примечание. При возникновения случаев аборта, обөязательно исследуют кровь, смывы из половых органов или абортированный плод, этого необходимо учесть.

II. Профилактическая вакцинация против заразных болезней животных и птиц

 

 

Болезни, против которых необходимо вакцинировать

Кол-во ж-х, подлежашых вакцинации

 

Кратность

Всего ж-х

за год

(гол)

Сроки

 

Примечание

 

                                                  Крупный рогатый скот, всего  4025

 

 

 

1

 

Ящур

 

7800

 

4

 

12348

 

ежеквартально

Вакцинации подлежать все животные, старше 4 месячного возраста

 

 

2

 

Эмкар

3000

4

3476

ежеквартально

Вакцинируется поголовья животных  в возрасте от 3 месяцев до 4 лет

 

 

 

3

 

 

Сибирская язва

 

            *

1394

 

 

4

 

 

5574

 

 

ежеквартально

 *В зависимости от эпизоотической обстановки планируется вакцинация всего поголовья животных местности или только в угрожаемой зоне

 

 4

                  Пастереллез

120

4

480

ежеквартально

*В зависимости от эпизоотической обстановки планируется вакцинация всего поголовья животных местности или только в угрожаемой зоне

 

5

                лептоспироз

225

4

900

ежеквартально

 

 

Мелкий рогатый скот, всего  8309

 

 

1

 

 

Сибирская язва

 

 

6291*

 

 

4

 

 

25164

 

 

ежеквартально

*В зависимости от эпизоотической обстановки, планируется вакцинация всего поголовья животных местности или только в угрожаемой зоне

 

2

        Оспа

3145

4

12582

ежеквартально

Вакцинации подлежать все животные, старше 3 месячного

 

3

Бруцеллез (РЭВ-1), конөюнктивально

1887

4

7548

Май, август, ноябрь

Вакинируют ярочек в возрасте 8 месяцев (старше 3-месяцев)

 

4

 Пастереллез

554

4

2214

ежеквартально

животные, старше 3 месячного возраста

 

 

 

5

 

 

Чума мелкого рогатого скота

 

 

*3145

 

 

4

 

 

        12582

 

 

ежеквартально

*В зависимости от эпизоотической обстановки, планируется вакцинация всего поголовья животных местности или только в угрожаемой зоне

 

6

 Лептоспироз

251

4

       1006

ежеквартально

*В зависимости от эпизоотической обстановки, планируется вакцинация всего поголовья животных местности или только в угрожаемой зоне

 

7

 Брадзот

881

4

3523

ежеквартально

 

Лошади, всего 436

 

 

1

 

 

Сибирская язва

 

 

           320*

 

 

4

 

 

1280

 

 

ежеквартально

*В зависимости от эпизоотической обстановки, планируется вакцинация всего поголовья животных местности или только в угрожаемой зоне

 

2

Пастереллез

34

3

102

Май, август, ноябрь

В зависимости от эпизоотической обстановки

 

 

3

лептоспироз

21

3

61

Май, август, ноябрь

 

Собаки и кошки, всего  1615

1

Бешенство

232

4

      929

ежеквартально

Вакцинируют  раз в год

 

2

Дегельминтизация против цестодоз

929

4

3716

Октябрь -ноябарь

 

Птицы, всего 18720

 

1

 

               Болезнь Ньюкасла

 

955

 

4

 

15820

Согласно схеме вак-ции

 

2

“Ла-сота”

5776

2

11556

Согл. схеме вакцинации

 

 

 

Примечание: После истечения одного месяца после вакцинации, с целю мониторинга , проводять исследования животных. Для этого пробы кровы берут от 20 (от крупных) - 50 (от мелких) животных, методом случайной выборки и своевременно их доставляют в лабораторию.

 

 

III.             Лечебно-профилактические обработки животных

 

 

 

Виды дегельминтизаций

 и обработки

Кол-во ж-х подлежещих к

дегельминтизации или  обработке

 

Кратность

Всего ж-х

за год

(гол)

 

 

Сроки

 

 

Примечание

Крупный рогатый скот, всего  4025

 

 

1

 

 

Обработка против подкожного овода (сайгак, окура)

 

 

незапланировано

 

 

 

 

Ранная  - май,

поздная - октябрь

При ранней обработке оприскивают препараты на кожный покров животных, а при поздней: препарат, специальной меркой  или шприцом без иглы наносят вдоль позвоночника от холки до крестца

Мелкий рогатый скот, всего  8309

1

Обработка против эктопаразитов (чесотка)

незапланировано

Май, октябрь

К обрабатке подлежат все поголовье животных

 

 

2

 

 

Дегельминтизация против мониезиоза

незапланировано

 

 

 

Май – июнь, июль-август

Взрослое овцепоголовье подлежат к дегельминтизации 2 раза в год, а молодняк не менее  3 – 4 раза, после 22-25 дней с выгона их на пастбище. 

 

 

3

 

Дегельминтизация против фасциолеза и дикроцелиоза

незапланировано

 

 

 

 

Октябрь-ноябрь

Овцепоголовье подлежат к дегельминтизации осенью.  В зависимости от эпизоотической обстановки, сроки можеть быть разные. 

4

Дегельминтизация против диктиокаулеза

незапланировано

Октябрь-ноябрь

Дегелминтизации подлежат молодняк до одного года

Лошади, всего 436

 

1

Дегельминтизиция против параскаридоза и других нематодозов

незапланировано

 

 

 

 

Дегельминтизации подлежат молодняк до 1 года

2

Дегельминтизация против аскаридоза

незапланировано

 

 

* В зависимости от эпизоотической обстановки

 

 

Составил:   __________            __________________        Дата:  _________


7.4.      2018-жылга жылдык   иш-чаралардын   планы

                                                                                                   25-таблица

Участок

Иш-чаралар

Аткаруу мөөнөтү

Эскертүү

Инфраструктураны жакшыртуу

 

Куу-Майдан

Куу-Майдан айылына мал суу ичүүчү жайларды куруу

Март-июнь

 

Ак-Терек

Ак-Терек скважинаны оңдоо

Сентябрь-декабрь

 

Куу-Майдан

Бекер чункурун куруу

Август-октябрь

 

Жергиликтүү потенциалды өнүктүрүу

 

Кеңеш А/А

ЖК/ЖБПнын мүчөлөрүн жайыттардын абалын МБ боюнча окутуу

Март

 

ЖК/ЖБПнын мүчөлөрүн жамааттык картага түшүрүү боюнча окутуу

Апрель

 

ЖК/ЖБПнын мүчөлөрүн ЖБПЖП иштеп чыгуу жана ЖПЖП боюнча окутуу 

Февраль

 

Чакан долбоорлорду иштеп чыгуу жана экологиялык баалоо жүргүзүү  боюнча тренинг жана консультациялар

Февраль

 

ЖКнын мүчөлөрүн финансылык туруктуулук жана финансылык отчетту даярдоого үйрөтүү боюнча окуулар

Март

 

ЖКнын мүчөлөрүнө сатып алуу жол-жоболору боюнча окууларды өткөрүү

Март

 

ЖК /ЖПБнын мүчөлөрүнө жайыттарды башкаруудагы укуктук маселелер боюнча окууларды өткөрүү

Апрель-

сентябрь

 

Жайыттардын абалын баалоо

 

Арбын, Артылма, Шанкол

Жайыттардын абалына мониторниг жүргүзүү жана баалоо

апрель-

ноябрь

 

 


7.5.   Кеңеш ЖПБнин 2018-жылга  Инвестициялык планы

 

ЖПБ/ЖКнын жайыт инфраструктурасын жакшыртуу боюнча жылдык иш-чараларпланы жана бюджети

26-таблица

 

 

 


ЖПБ/ЖКнын 2018-жылга карата жылдык бюджети

27-таблица

Иштелип чыккан бюджет жайыт пайдалануучулардын жалпы чогулушунда талкууланат жана Кеңеш айыл аймагынын айылдык кеңеши тарабынан бекитилет. Жайыт пайдалануу акысы жалпы чогулушта жана айылдык кеңеш менен макулдашылгандан кийин жайыт пайдалануу акысынын көлөму ар бир жайыт билеттин ээси учун малдын туру боюнча аныкталат. Жайыт жерлерин пайдалануу акысы жайыт билетинде көрсөтулөт.

А/А боюнча малдын ар бир турунө жайыт жерлерин пайдалануу учун төлөнуучу акынын эсеби төмөндө берилген:

- Бодо мал – 119 сом,

- Жаш бодо мал (1 жашка чейин) -119 сом,

- Жылкы – 119 сом,

- Жаш мал (жылкы 1 жашка чейин) - 119 сом,

- майда мал – 63 сом

2018 –жылы жайыт пайдалануучуларга 136 жайыт билетин беруу пландалууда, анын ичинде, чабандарга – 36, ири жайыт пайдалануучу фермерлерге – 30, орто жана майда жайыт пайдалануучуларга – 70 билет.

 

Жайыт комитети жайыт жерлерин пайдалануу үчүн акы төлөөнүн стандарттуу графигин ЖПБнын накталай акча каражаттарынын зарыл агымынын, жайыт пайдалануучулардын төлөөгө жөндөмдүүлүгүн  жана  административдик жөнөкөйлөтүүнүн негизинде белгилеши керек.

 

 

8.      ЖПБ/ЖКнын ИЧКИ ЭРЕЖЕЛЕРИ

 

ЖПБ/ЖКнын ички эрежелери

 

Мал жайуу эрежелери

 

Кыргыз Республикасынын “Жайыттар жөнундө” мыйзамына ылайык жайыт пайдалануучу төмөнкулөрду аткарууга милдеттуу:

 

1.      Мал жайуунун алдында Жайыт комитетинен жайыт билетин алууга.

2.      Ветеринардык палатада катталган жергиликтуу ветеринардан бардык эмдөөлөр жана вакцинациялар жургузулгөндугу тууралуу маалымкат алууга.

3.      Малды Райондук агрардык өнуктуруу башкармалыгы менен макулдашылып жана жергиликтуу кеңештин сессиясында бекитилгенден кийин гана Жайыттарды башкаруу жана пайдалануу боюнча жамааттын планына ылайык жайытка жаюуга (мал жаюу планы жана графиги бул пландын негизги бөлуктөрунун бири болуп саналат).

4.      Жайыт мезгили 25 марттан башталат.

5.      Кузгу жайыт мезгили 15 ноябрда аяктайт, климаттын шарттарына жараша 30 ноябрга чейин узартылышы мумкун.

6.      Жайыт пайдалануучуларды жазгы (орто) жайыттарга которуу 1-майдан 10-майга чейин жургузулушу шарт.

7.      Жайыт пайдалануучуларды жайкы жайыттарга которуу 25-майдан 30-майга чейин жургузулушу керек.

8.      Ортоңку кузгу жайыттарга 1-сентябрдан баштап кайтып келсе болот, ал эми мал жайылуучу участокторго тушум жыйналгандан кийин, 1-октябрдан баштап көчсө болот.

9.      Айдоо аянттарына жакын жерде жайгашкан бардык жайыт пайдалануучулар 20-апрелден баштап жазгы жайыттарга которулуусу талап кылынат.

10.  Жайыт пайдалануучулардын жалпы чогулушунда кабыл алынган чечимге ылайык, айыл ичинде 1 жумушчу ат, 2 саан уйлар, 3-5 койду калтырууга уруксат берилет, калган мал жайкы жайыттарга чыгарылышы керек.

11.  Башка учурларда бардык жайыт пайдалануучулар менен келишим тузулөт, жана жайыт пайдалануу акысы келишимдин негизинде Кыргыз Республикасынын “Жайыттар жөнундө” мыйзамына жана Кыргыз Республикасынын Өкмөтунун 2013-жылдын 13-сентябрындагы №515 токтому менен бекитилген Жайыт ресурстарын мал жаюу менен байланышпаган башка максаттарга пайдалануу укугун беруунун тартиби жөнундө типтуу жобого ылайык төлөнөт.

12.  Жайыт пайдалануучулар жайыттан кайткандан кийин чарбасы менен жайытка конгон ордун тазалап, таштандыларын чогултуп  ала кетиши талап кылынат.

13.  Айлана чойрону коргоо багытындагы бардык талаптарды сактоо.

 

 

 

9.      МАЛ ЖАЙУУ ЭРЕЖЕСИН  БУЗГАНДЫК  УЧУН   ЖООПКЕРЧИЛИК

 

1.      Райондук агрардык өнуктуруу башкармалыгы менен макулдашылып жана жергиликтуу кеңештин сессиясында бекитилген өлчөмдөгу жайыт пайдалануу акысын төлөөдөн баш тартылган учурда, жайыт комитети карызды жана айыпты жана жайыт пайдалануучунун укуксуз иш-аракетинин натыйжасында келип чыккан башка  чыгымдарды өндуруп алуу учун документтерди сотко беруугө укугу бар.

2.      Жайыт пайдалануу учун акы төлөө мөөнөту өтуп кеткен учурда жайыт билетинде көрсөтулгөн төлөмдун жалпы көлөмунөн ар бир кечиктирилген кун учун 0,5% өлчөмундөгу туум алынат.

3.      Эгерде айылда 1 аттан, 2 саан уйлардан, 3-5 койдон ашык мал калтырылса, төмөнку чаралар колдонулат: Жалпы чогулуштун чечими жана аксакалдар сотунун чечими боюнча малдын ар бир башына 500 сом өлчөмундө айып салынат.

Ø  Эгерде мал айдоо аянттарына жайылып кетсе, алгачкы жолу ооз эки эскертуу берилет, андан кийин:

Ø  Бодо малга биринчи жолу - 250 сом, экинчи жолу -500 сом өлчөмундө айып салынат.

Ø  Майда малга биринчи жолу 50 сом, экинчи жолу 100 сом өлчөмундө айып салынат, эреже бузуу учунчу ирет кайталанган учурда, кетирилген зыян эсептелип, иш аксакалдар сотуна же сот органдарына жөнөтулөт.

4.      Жазгы, жайкы жана кузгу жайыттарда мал жаюу графигин бузган жайыт пайдалануучуларга, бодо малдын ар бир башына – 250 сом, майда малга – 50 сом өлчөмундө айып салынат жана жайытка 1 сутканын ичинде кайтып баруу жөнундө жазуу жузундөгу билдирме берилет.

a.       Жайыт пайдалануучу айып төлөөдөн баш тарткан учурда Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык жоопкерчиликке тартылат.

5.      Айлана–чойрону коргоо багытындагы талаптар аткарылбаган учурда административдик жоопкерчилик боюнча кодекске ылайык жоопкерчилик тартат.

 

 

10.    ЖПБнын  ГЕНДЕРДИК ОНУГУУ ПЛАНЫ

 

Иш-чаралар

Индикаторлору

Аткаруу мооноттору

Жооптуулар

1

Жайыттарды башкарууда аялдардын катышуусун жогорулатуу учун ЖКнын курамын кайрадан карап чыгуу

ЖК  курамынын 30% аялдар тузот

01.01.2019–жейин

ЖКнин торагасы жана мучолору

2

ЖПБнин Текшеруу комиссиясынын курамын карап чыгуу

ТКнын 30% аялдар тузот

01.01.2019 –жейин

ЖКнин торагасы жана мучолору

3

ЖБПЖП иштеп чыгуу

ЖБПЖПда аялдардын кызыкчылыгы эске алынган

01.04.2019 –жейин

Жамааттык планды иштеп чыгуу боюнча жумушчу топ.

4

ЖБПЖПны  ишке ашырууга Мониторинг жургузуу

Мониторинг жургузуу тобунун 30% аялдар тузот

01.04.2018ж-нан 01.04.2019

чейин

ЖКнин торагасы

5

Жайыттарды жана анын инфраструктурасын жакшыртуу боюнча койгойлорду аныктоо

Жайыт  койгойлорунун 25 % ЖПБнин  мучолору болгон аялдар тарабынан аныкталды

01.04.2018 –жейин

ЖКнин торагасы

6

Инвестициялык долбоорлорду аныктоо

Инвестициялык долбоорлордун 25%  ЖПБнин  мучолору болгон аялдар тарабынан аныкталды

01.04.2018-ж. чейин

ЖКнин торагасы жана мучолору

7

Жайыттардын абалына мониторинг жана баалоо жургузуу

Жайыттардын абалын жакшыртууга байланышкан маселелерди талкуулоого аялдарды тартуу

01.04.2018ж-нан 01.04.2019

чейин

ЖКнин торагасы жана мучолору

8

Сутту кайра иштетуу, куносканада жашылча жемиш остуруу, жашылча жемиштерди кургатуу б-ча аялдардын топторун тузуу.

Тузулгон топтордун 100 пайызы аялдар

01.12.2019-ж. чейин

ЖКнин торагасы жана мучолору

 

 

 

 Кеңеш жайыт комитети аялдар ЖПБнин карамагындагы жайыт ресурстарын туруктуу  башкаруусу  учун оздорунун койгойлорун чечууго багытталган жыйындарга аз катышып жаткандыктарын айтышкан. Андыктан, ЖПБнин жалпы чогулушунда мал чарбачылыгына байланышкан бардык иш чараларга аялдардын катышуусу 30 % дан кем болбошу керектиги белгиленген. Мындай чечим ЖПБне жайыттарды сактап калууга жана аны рационалдуу  пайдаланууга жардам берет.

 

 

11.  ЖБПЖПнын  АТКАРЫЛЫШЫНА МОНИТОРИНГ ЖАНА БААЛОО ЖУРГУЗУУ БОЮНЧА ПЛАНЫ

 

ЖБПЖПнын аткарылышына мониторинг жана баалоо жумушу жыл сайын Кеңеш ААнын башчысынын буйругу менен тузулгон мониторинг тобу тарабынан мезгил- мезгили менен жургузулуп турат. Мониторинг тобуна ЖКнин мучолорунон, АОнун кызматкерлеринен, АКтин депутаттарынан, айыл тургундарынан аялдардан, жаштардан окулдор кирет.

            ЖПБнин жыл сайын отуучу жылдык чогулуштарында ЖБПЖПнын аткарылышы жонундо маалымат сунуш беруу укугу менен  берилип турат, ал эми АКтин сессиясында маалыматтын жыйынтыгы менен чечим кабыл алынат. Натыйжада, ЖК  мониторинг тобунун сунуштары менен жамааттык планга озгортуулорду киргизе  алат.

 

ЖБПЖПнын аткарылышына мониторинг жана баалоо томондогу корсоткучтор боюнча жургузулот:

 

·        Жайыттардын инфраструктурасынын жакшырышы;

·        Жайыт абалынын жакшырышы: жайыттарды башкаруу, туура пайдалануу (агротехникалык иш чаралар ж.б.);

·        Тоют базасын чындоо, жакшыртуу;

·        Малдын ден соолугун коргоо боюнча  иш чаралардын сапатын жакшыртуу;

·        Жайыт ресурстарын башкарууда калктын жакыр катмарынын катышуусунун денгээлин жогорулатуу;

·        Калктын жашоо денгээлинин жакшырышы-кирешенин осушу(аймактын социалдык-экономикалык корсоткучтору-райстаттын маалыматтары боюнча).

 

Мониторингдин жыйынтыктары ЖБПЖПнын аткаруу мооноту бутконго чейин жыл сайын козомолдонуп турат. Кеңеш ЖПБнин жургузгон ишкердиги боюнча маалымдуулук жана ачык-айкындуулук максатында жарым жылдык жана жылдык Мониторингдин жыйынтыктары ААнын бардык жашоочуларына жарыяланып турат.

 

            Жайыттарды башкаруу жана пайдалануунун жамааттык планынын аткарылышына мониторинг жургузуудо зарыдыгына жараша ар кандай ыкмалар пайдаланылышы мумкун.

Аталган Пландын  аткарылышына Кеңеш ААнын коомчулугунун кызыктар тараптары,  донордук же партнердук уюмдар, АРИС жана ар кайсы денгээлдеги тиешелуу мамлекеттик  органдар мониторинг жургузууго акылуу.

           

 

12.  КЕҢЕШ ААнын "2018-2022-ЖЫЛДАРГА ЖАЙЫТТАРДЫ БАШКАРУУ ЖАНА ПАЙДАЛАНУУНУН ЖАМААТТЫК ПЛАНЫН" ИШКЕ АШЫРУУНУН ТИЙГИЗГЕН ТААСИРИ (НАТЫЙЖАСЫ).

          «2018-2022-жылдарга жайыттарды башкаруу жана пайдалануунун жамааттык Планын» иштеп чыгуунун максаттарына ылайык, Кеңеш ААнын жайыт пайдалануучуларынын 80 пайызы пайда корот.

          Жайыттарды башкаруунун жамааттык планынан кутулуучу натыйжа корсоткучтору томондогу таблицада келтирилди.

 

Натыйжалары (келтирген пайдасы)

Корсоткучтору

Маалымат булактары

1

Жайыттардын инфраструктурасынын жакшырышы

-Жайлоолорго жана алыскы жайыттарга баруу мумкунчулугу жакшырды.

·      ЖПБнин Профайлы

·      Мониторингдин натыйжалары

2

Жайыт абалынын жакшырышы

Жайыттардын продуктуулугу жогорулады Жайыт сыйымдуулугу осту.

·      Жайыт абалына мониторингдин натыйжалары

2

Тоют базасын чындоо, жакшыртуу

-Малдын салмагы жана саап алынуучу суттун колому осту.

·      Мониторингдин натыйжалары

·      Аналитикалык маалыматтар

3

Малдын ден соолугун коргоо боюнча  иш чаралардын сапатын жакшыртуу

-50% уй чарбаларында уй жаныбарларынын олуму азайды.

-Малдын ыландары 6%га азайды.

·      Мониторингдин натыйжалары

·      ЖВ, ПОЗЖ, райондук  ветеринария станциясынан

4

Жайыт ресурстарын башкарууда калктын жакыр катмарынын катышуусунун денгээлин жогорулатуу

-Жайыт ресурстарын башкарууда  калктын жакыр катмарынан

10 % (жаштардын, аялдардын) катышуусуна жетишилет.

·      ЖПБнин Профайлы

·      Мониторингдин натыйжалары

·      ЖПБнин иш чараларынын протоколдору

5

Калктын жашоо денгээлинин жакшырышы-кирешенин осушу.

-Жайыт пайдаланучу

уй булолордун кирешеси долбоор башталганга чейинкиге салыштырмалуу жогорулады.

·      Мониторингдин натыйжалары

·      АОнунСоциалдык-экономикалык корсоткучтору